เนื้อหา

หน่วยที่ 2 ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ภูมิปัญญาท้องถิ่น หรือ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หมายถึงกระบวนการเรียนรู้ของชาวบ้านในท้องถิ่นจากประสบการณ์และความเชื่อ กลายเป็นความรู้ที่สั่งสมมาแต่บรรพบุรุษ สืบทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง โดยมีการปรับปรุง ประยุกต์และเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา เป็นความรู้ที่สอดคล้องตามบริบททางสังคมวัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อมของชุมชน ภูมิปัญญาจึงเป็นความรู้ที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวบ้าน เป็นวิถีชีวิตที่ไม่ได้แบ่งแยกเป็นส่วนๆ หากแต่ล้วนมีความสัมพันธ์กัน ไม่ว่าจะเป็นการทำมาหากิน การอยู่ร่วมกันในชุมชน การปฏิบัติศาสนา พิธีกรรมและประเพณี เชื่อมโยงกันระหว่างคนกับคน คนกับธรรมชาติ และคนกับสิ่งเหนือธรรมชาติ


ลักษณะหมอนฟักทอง

ลักษณะของหมอน

รูปร่างลักษณะของหมอนที่ทำมีอยู่ 2 แบบคือ หมอนรูปสี่เหลี่ยม และหมอนรูปสามเหลี่ยม แต่ลักษณะของหมอนจะมีขนาดหลายๆขนาดตั้งแต่ขนาดใหญ่จนถึงขนาดเล็กแล้วแต่ประโยชน์ที่จะนำไปใช้ลักษณะลวดลายหน้าหมอนจะมีการออกแบบเอง (แต่คงรักษาและเอกลักษณ์เป็นของตนเอง) และจะมีการตกแต่งอย่างสวยงาม

https://www.pinterest.com/pin/736197870316971284/?autologin=true

https://www.facebook.com/ThaiSaquan2/posts/2568245899868865/

ผ้าตาดทอง

ผ้าตาดทอง

ผ้าทอด้วยทองแล่ง(แผ่นเงินกาไหล่ทอง แล้วตัดเป็นเส้นๆบางๆคล้ายตอกที่เอามาสานเสื่อ)ทอเป็นพื้นทองเรียบๆ
การนำผ้าตาดทองไปใช้

-นำไปเป็นผ้าทรงสะพัก (สไบที่อยู่ชั้นนอกสุด) ของเจ้านายฝ่ายใน (สตรี)

-ตัดฉลององค์ให้เจ้านายฝ่ายหน้า (ชาย)

-นำไปเป็นผ้าเกี้ยว (ผ้าผูกเอว) ของเจ้านายฝ่ายหน้า

นุ่น

นุ่น (Kapok, Ceiba pentandra หรือ White silk cotton tree)

ชื่ออื่น ง้าว งิ้วน้อย งิ้วสร้อย งิ้วสาย (เหนือ) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นสูงประมาณ 10–15 เมตร ใบเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ ผลอ่อนสีเขียวลักษณะยาวๆคล้ายผลแตงกวา แต่มีขนาดใหญ่กว่า เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล เนื้อข้างในเป็นปุยและมีเมล็ดสีดำจำนวนมาก ลำต้นและกิ่งก้านสีเขียว มีหนามสั้นๆที่โคนต้น กิ่งทอดขนานกับพื้น ทิ้งใบในฤดูแล้ง ดอกสีขาวนวล ผลทรงรูปกระสวย ออกผลช่วงเดือน กุมภาพันธ์-เมษายน

ประโยชน์ของนุ่น

ส่วนที่ใช้เป็นอาหาร ฝักอ่อนมากๆ เนื้อในซึ่งยังไม่เปลี่ยนเป็นปุยนุ่นใช้เป็นอาหาร หรือจะกินสดๆหรือใส่แกง ใช้ปุยในผลแก่ยัดหมอน ฟูก ชาวบ้านป่ามักนำไปใช้เป็นส่วนประกอบหนึ่งของเชื้อไฟใน "ตะบันไฟ" เมล็ดใช้สกัดเป็นน้ำมันพืช กากที่เหลือใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมอาหารสัตว์ ไส้นุ่น ใช้เพาะเห็ดฟาง เนื้อไม้นุ่น ทำกระสวยทอผ้า เยื่อกระดาษ ส้นรองเท้า ราก ใช้ประโยชน์ในทางการแพทย์

https://medthai.com/%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99/