Projektant

Który projektant dokonuje kwalifikacji odstąpienia od projektu budowlanego?

Kwalifikacji zamierzonego odstąpienia od projektu budowlanego dokonuje projektant tej branży, której dotyczy planowana zmiana.

Czyli, w przypadku gdy zmiana dotyczy np. instalacji elektrycznej, kwalifikacji dokonuje projektant z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.

Kwalifikacji odstąpienia nie dokonuje tzw. główny projektant, gdyż w Prawie budowlanym taka funkcja nie występuje. Założenie, iż kwalifikacji odstąpienia miałby dokonywać projektant innej branży niż dotyczy problem, jest niedopuszczalne. Osoba taka przekraczałaby zakres swoich uprawnień budowlanych.

Ustawa nakłada na projektanta dodatkowe obowiązki:

1) wzajemne skoordynowanie wykonanych przez projektantów innych branż, opracowań projektowych oraz zapewnienie zgodności projektu technicznego z projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym;

2) zapewnienie sprawdzenia pt przez projektanta sprawdzającego pod względem zgodności z przepisami;

3) złożenie oświadczenia o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej, w którym dodatkowo wskazuje się również imiona, nazwiska, numer uprawnień budowlanych lub numer decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych pozostałych projektantów i sprawdzających, biorących udział w opracowaniu projektu, do którego dołączone jest oświadczenie;

4) dołączenie kserokopii uprawnień budowlanych i zaświadczenia o przynależności do samorządu zawodowego do każdej z trzech części projektu budowlanego (z wyjątkiem, gdy PZT i PAB został opracowany przez tego samego projektanta, wtedy dopuszcza się dołączenie kopii uprawnień i zaświadczenia o przynależności do izby tylko do jednego z tych projektów.);

5) ponowne uzyskanie uzgodnień pt - w przypadku wprowadzania w nim zmian, które podlegały uzgodnieniom;

6) złożenie oświadczenia o sporządzeniu pt, które inwestor dołącza do zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych.

Na którym projektancie spoczywa obowiązek skoordynowania wszystkich branż?

Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 1a oraz pkt 1aa PB do podstawowych obowiązków projektanta należy zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu budowlanego projektantów odpowiednich specjalności, a także wzajemne skoordynowanie techniczne opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektu budowlanego oraz zapewnienie zgodności projektu technicznego z pzt i pab.

Pewne wątpliwości może jednak budzić ustalenie kto, w rozumieniu ustawy, jest projektantem (zarówno w dotychczasowym, jak i nowym porządku prawnym). Wątpliwość ta bierze się z brzmienia art. 20 ust. 1 pkt 1a oraz pkt 1aa ustawy - PB, która nazywa inne podmioty opracowujące projekt „osobami”, a nie „projektantami”. Gdyby odczytywać ten przepis dosłownie, to np. w przypadku projektu budynku jednorodzinnego „projektantem” byłby architekt, a pozostali autorzy projektu „osobami” (aczkolwiek zgodnie z ustawą projektantem budynku równie dobrze mógłby być konstruktor lub instalator, a architekt byłby w takim przypadku „osobą”). Pociągałoby to za sobą poważne konsekwencje, bowiem należy zauważyć, że w świetle Prawa budowlanego wyłącznie „projektant” jest zobowiązany m.in. do:

  • opracowania projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej (art. 20 ust. 1 pkt 1),

  • zapewnienia sprawdzenia projektu architektoniczno-budowlanego oraz technicznego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności (art. 20 ust. 2 PB),

  • dołączenia do pzt, pab oraz pt kopii decyzji o nadaniu projektantowi (lub projektantowi sprawdzającemu, jeżeli jest wymagany) uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności, oraz kopii zaświadczenia o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, a także oświadczenia o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej (art. 34 ust. 3d PB).

Tym samym „osoby” sporządzające projekt budowlany byłyby zwolnione z ww. obowiązków, jak i odpowiedzialności zawodowej za opracowaną dokumentację.

Taka interpretacja przepisów byłaby w sposób oczywisty niezgodna z intencją ustawodawcy, co ma swoje odzwierciedlenie również w uzasadnieniu do rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, w którym m.in. czytamy, że: „Ponadto ponownie wskazać należy, iż każdy z projektantów zobowiązany jest do dołączenia oświadczenia, w którym poświadcza sporządzenie projektu budowlanego zgodnie z przepisami prawa oraz zasadami wiedzy technicznej, a zatem m.in. ustawy Pb, a tym samym niniejszego rozporządzenia”. Liczba mnoga w stosunku do „projektantów” (użyta w uzasadnieniu kilkukrotnie) wyraźnie wskazuje, że każda z „osób” sporządzających projekt jest „projektantem”.

Podsumowując: na każdym z projektantów ciąży obowiązek skoordynowania wszystkich branż, również w zakresie swojej specjalności. Czyli, mówiąc kolokwialnie np. „elektryk” lub „sanitarnik”, który na etapie pzt zaprojektował instalacje zewnętrzne w określonych miejscach w stosunku do projektowanego budynku, powinien zadbać o to, żeby były one na etapie pt skoordynowane z projektowanymi instalacjami wewnętrznymi tej samej branży. Natomiast tam, gdzie specjalności uzależnione są od siebie (np. „sanitarnik” potrzebuje określoną ilość powierzchni na urządzenia techniczne, np. kotłownię czy centrale wentylacyjne), to osoba odpowiedzialna za projektowanie pomieszczeń (w tym przypadku architekt) powinna na etapie pab uzyskać od „sanitarnika” informację, ile tej powierzchni potrzeba. Jeżeli o taką informację nie wystąpi i samodzielnie zdecyduje o powierzchni, która okaże się zbyt mała, a w efekcie zajdzie konieczność przeprojektowania pomieszczeń, to będzie to błąd architekta. Jeżeli natomiast architekt wystąpi o taką informację, ale „sanitarnik się pomyli, to będzie to błąd „sanitarnika”.