ภูมิปัญญาท้องถิ่น

เป็นอีกหนึ่งงานศิลปหัตถกรรมที่ชุมชนรู้จักกันเป็นอย่างดี ด้วยภูมิปัญญาชาวบ้านที่นำวัสดุจากธรรมชาติมาประดิษฐ์จนเป็นชิ้นงาน และนำมาใช้ในชีวิตประจำวัน อีกทั้งในปัจจุบันยังมีการพัฒนามาเป็นเครื่องใช้นานาชนิด และมีรูปทรงที่สวยงาม จนเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความนิยมในการซื้อหา เพื่อนำไปใช้หรือเป็นของฝากขึ้นชื่อของชุมชนบ้านโพงาม ได้แก่ เครื่องจักสานกระจูด หมวกจากกก กระเป๋าผักตบชวา ซึ่งขั้นตอนในการผลิตยังเป็น ภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน และวัตถุดิบที่ใช้ยังหาได้จากธรรมชาติในละแวกชุมชน

คุณยายส้มเช้า ลำเทียน อายุ 84 ปี มีความสนใจในงานจักสาน จึงได้นำวัสดุจากธรรมชาติที่มีอยู่ภายในท้องถิ่นมาทำเป็นงานจักสานสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ มีผลงานเผยแพร่สู่สังคมจนเป็นที่รู้จัก

คุณยายยังเล่าให้ฟังถึงประวัติการสานกระจูดว่า “ละแวกริมแม่น้ำน้อย ซึ่งมีต้นกระจูดขึ้นอยู่มากมาย เมื่อสมัยอยุธยา ผู้คนในชุมชนใช้กระจูดในการนำมาทำเครื่องจักสานเป็นภาชนะสำหรับใส่น้ำตาล ส่งไปเป็นบรรณาการ จนกระทั่งปัจจุบันมีการ สืบทอดภูมิปัญญาการทำเครื่องจักสานด้วยกระจูด จากรุ่นสู่รุ่น นับรวมแล้วเป็นเวลา 200 กว่าปี ซึ่งในปัจจุบันมีการพัฒนาภูมิปัญญาการสานกระจูด เป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น กระเป๋า ตะกร้า หรือกล่อง ออกจำหน่ายเพิ่มรายได้ให้ตนเองและครอบครัว” จุดเด่นของผลิตภัณฑ์ คือ มีความนุ่ม สวยงาม คงทน เป็นผลิตภัณฑ์ที่รับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ช่วยรักษาโลกร้อน โดยผลิตตะกร้าด้วยวัตถุดิบทั้งหมดจากธรรมชาติที่มีอยู่ในท้องถิ่น ผลิตด้วยมือไม่ใช้เครื่องจักร ไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชน รวมทั้งเป็นผลิตภัณฑ์ที่ปราศจากสิ่งปลอมปนที่เป็นพิษ มีรูปทรง สีสัน และลวดลายสวยงาม เน้นการออกแบบที่มีแนวคิดเกี่ยวกับการตกแต่งแบบธรรมชาติอย่างมีรสนิยม ซึ่งเหมาะสำหรับการใช้งานและตกแต่งภายในบ้าน โรงแรม รีสอร์ท สปา และบูติกโฮเต็ล ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ที่ผลิต ได้แก่ ประเภทเครื่องใช้ตกแต่งภายในบ้าน

จะเห็นได้ว่าภูมิปัญญาในการประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานของชุมชนบ้านโพงามนั้น ได้สร้างรายได้ให้กับครอบครัวและชุมชนและกระจายรายได้ให้กับท้องถิ่น อีกทั้งผลิตภัณฑ์ทุกชิ้นยังคงทนแข็งแรง สามารถนำไปใช้งานได้จริง