เรื่องเล่าบนลายผ้า วัฒนธรรมผ้าไหมปักธงชัย

จังหวัดนครราชสีมาหรือเมืองโคราช ตามคำเรียกขานของคนทั่วไปได้ชื่อว่าเป็นแหล่งผลิตเส้นไหมและผ้าไหมที่มีคุณภาพมีชื่อเสียงมาแต่โบราณ ดังนั้นบันทึกทางประวัติศาสตร์ในสมัยกรุงศรีอยุธยา เขียนไว้ว่า “อนึ่งที่บ้านศาลาเกวียนนั้น มีศาลาเก้าห้อง สองหลัง สำหรับเกวียนเมืองนครราชสีมา บรรทุกสินค้าต่าง ๆ คือ น้ำรัก ขี้ผึ้ง ปีกนก ผ้าตาราง ผ้าสายบัว สีคืบหน้าเก็บทอง และผ้าตาบัวปอก ตาเล็ดงา หนังเนื้อ เย็นเนื้อ ดีบุก หน่องา และของป่าต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีเขียนถึงตลาดย่านค้าขายในเมืองอยุธยาว่า “พนนย่านป่าไหม และย่านป่าเหล็ก ต่อกันอยู่คนละฟากถนน ซีกหนึ่งมีร้านขายไหมกรุยฟืน ไหมเบญจพรรณ ไหมลาว ไหมเขมร และไหมโคราช” การผลิตผ้าไหมในอำเภอปักธงชัยส่วนใหญ่เป็นการผลิตผ้าไหมประเภทหัตถกรรมคือ ผลิตตาม ภูมิปัญญาดั้งเดิมของกลุ่มชนไทยลาว ไท - เขมร ทอด้วยกี่พื้นบ้านที่ใต้ถุนบ้าน ในยามว่างจากงานในไร่นา บางหมู่บ้านที่มีการรวมกลุ่มทอผ้า แต่ยังคงรักษาวัฒนธรรมการทอผ้าไหมที่สืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษควบคู่ไปกับการทำเกษตรกรรม ลักษณะของผ้าทอพื้นเมืองโดยเฉพาะผ้าไหมพื้นสีเดียวจะมีสีสันสดใดสวยงาม จากหลักฐานที่ปรากฏในงานจิตรกรรมฝาผลักของวัดตะคุ อำเภอปักธงชัย บริเวณด้านหลังของพระประธาน จะเห็นลวดลายจากผ้าพื้นเมืองกลุ่มหนึ่งมีแบบอย่างคล้ายลวดลายของทางภาคเหนือ เนื่องจากมีการอพยพประชากรจากภาคเหนือลงมา แต่ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดว่าเป็นช่วงไหนของประวัติศาสตร์ แต่ในปัจจุบัน ไม่สามารถพบเห็นผ้าพื้นเมืองตามแบบในจิตรกรรมอีกแล้ว เพราะไม่ได้ทอกันมานาน สังคมไทยตามชนบท ในอดีต เรื่องขัดสนเงินทองเป็นเรื่องปกติ เส้นใยไหมก็หายากพอกับเงินตรา ซึ่งถูกกำหนดให้มีค่าแทนเงินได้ หากบ้านใดมีเส้นใยไหมไว้ครอบครองถือว่าบ้านนั้นเป็นบ้านที่มีฐานะ ดังเส้นใยไหมหรือผ้าไหมที่มีค่าใช้แทนเงินได้ จึงมีการสืบทอดอาชีพการปลูกหม่อน เลี้ยงไหม และทอผ้าไหม ด้วยการนำเส้นไหมมาทอเป็นผืนผ้าสำหรับตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าให้กับสมาชิกในครัวเรือน เพื่อสวมใส่ในโอกาสสำคัญ เช่น ไปวัด ทำบุญ งานประเพณี

ที่มา http://www.chattongthaisilk.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=539165181