De Citizen Science Werkgroep van IVN-KNNV-Naturalis voor de Leidse regio.
De Citizen Science Werkgroep van IVN-KNNV-Naturalis voor de Leidse regio.
De werkgroep 'Ontdek Natuur met Citizen Science' brengt vrijwilligers en wetenschappers bij elkaar om deelname aan natuuronderzoek met ‘Citizen Science’ te stimuleren en te ondersteunen.
Onze activiteiten zijn gratis. Informatie over de komende en de eerdere activiteiten vind je op de website.
Contact: ontdeknatuur@gmail.com
‘Citizen Science’ (of ‘Burgerwetenschap’) is wetenschappelijk onderzoek dat door vrijwilligers samen met of onder begeleiding van wetenschappers wordt uitgevoerd. Dit kunnen nationale projecten, regionale onderzoeken of lokale initiatieven zijn. Ook incidentele waarnemingen die in een databank worden opgeslagen behoren tot Citizen Science.
Doe mee! Gebruik “Citizen Science” om jouw beleving van de natuur te verrijken. Ontdek meer en begrijp je omgeving beter. Verzamel, ondersteund door deskundigen en samen met anderen, gegevens van belang voor jezelf, de wetenschap en de maatschappij.
Ook jij kunt belangrijke biodiversiteitsdata leveren!
Echt iets voor mij?
Absoluut! Er zijn tal van Citizen Sciencesprojecten (Burgerwetenschap, CS) op het gebied van natuur waarbij mensen met weinig tot gevorderde kennis actief kunnen deelnemen. Meedoen aan Citizen Science is een leuke én nuttige manier om dicht bij de natuur te komen en er meer over te leren. De verzamelde kennis over de staat van biodiversiteit levert trends op in soorten, juist cruciaal in deze tijd van biodiversiteitscrisis. Onze omgeving verandert snel en dergelijke data zijn essentiële instrumenten voor besluitvorming en vormen bovendien een belangrijk historisch archief.
Kies een project dat aansluit bij je huidige kennisniveau en groei van daaruit verder. Onderschat je mogelijkheden niet! Typisch voor Citizen Science projecten zijn de tweeledige doelen: enerzijds het verwerven van data voor wetenschappelijk onderzoek en anderzijds het betrekken van het publiek bij milieukwesties, het bieden van educatie en het koesteren van waardering voor de natuur. Sommige projecten leunen meer naar de ene kant en vereisen soms een zekere expertise, terwijl andere juist gericht zijn op een zo breed mogelijk publiek.
Wat levert deelname jou op?
Je gaat je omgeving anders zien, je leert, je draagt bij. Hopelijk stimuleren CS-activiteiten ook je ‘soortenkennis’: het vermogen om soorten te herkennen en te noemen. Dit is een belangrijke stap op weg naar meer biodiversiteitsbewustzijn. Deelnemers krijgen een beter begrip van hoe ‘natuur’ functioneert en hoe ze te bestuderen is. Begrip is de eerste stap naar actie. Door bij te dragen aan het verzamelen van data die betekenisvol zijn voor biodiversiteitsmonitoring, ervaren deelnemers het belonende gevoel actief iets te doen voor biodiversiteit. Dit is vooral belangrijk in een tijd waarin velen zich machteloos voelen.
De IVN-N-KNNV werkgroep Ontdek Natuur met Citizen Science
De werkgroep Ontdek natuur met CS probeert de drempel tot deelname aan Citizen Science te verlagen door hulp te bieden aan potentiële deelnemers in de vorm van veldworkshops en lezingen. Onze aandacht ging het afgelopen jaren onder andere uit naar de Nationale Bijentelling, het gebruik van ObsId / waarneming.nl (voor losse waarnemingen en Bioblitz) en het onderzoek ‘Oeverplanten’. De KNNV-vogelwerkgroep en de KNNV-plantenwerkgroep doen ook aan vormen van CS: tellingen voor SOVON, plantenmonitoring voor Dunea en andere organisaties.
Voor onze activiteiten, bezoek de pagina: 'Komende activiteiten'
Een landelijk platform waar alle CS-onderzoeken zichtbaar zijn, is in ontwikkeling. Op onze website hebben we alvast een selectie gemaakt: link
Jouw tuin is ontoegankelijk voor wetenschappers, maar essentieel voor onderzoek. Samen vormen onze tuinen het grootste natuurgebied van Nederland, ruim tien keer zo groot als de Hoge Veluwe. Door jouw waarnemingen en jouw deelname aan de Tuintellingen (https://www.tuintelling.nl/tellingen) lever je unieke en omnisbare gegevens, over vogels, vlinders, padden, kikkers, egels, vleermuizen en insecten – informatie die anders ontoegankelijk blijft.
Ben je enthousiast en wil je een actievere rol spelen?
Sluit je aan bij onze werkgroep en help mee met het organiseren en promoten van evenementen zoals de Vlindertelling en andere projecten.
Heb je interesse in planten? CS-Oeverplanten!
‘Oeverplanten’ is een laagdrempelig Citizen Science onderzoek. Het veldseizoen loopt van 15 mei tot 15 september. Voor het achtste jaar op rij kunnen deelnemers bijdragen aan de beoordeling van de vegetatiekwaliteit langs waterkanten.
De oevercheck-methode is eenvoudig: het registreren, in een app, van de aanwezigheid van 23 (gemakkelijk te herkennen) plantensoorten langs een stuk van 40 meter oever. De beoordeling van de vegetatiekwaliteit van de oever is direct zichtbaar op de projectkaart. Alle benodigde informatie om zelfstandig mee te doen, om de 23 soorten te leren herkennen, de methode en de resultaten vind je op de website: www.mijnoeverplanten.nl
Voor contact: oeverplanten@gmail.com
Alle door het project verzamelde data zijn vrij toegankelijk. De Oeverplanten data worden door studenten van de Universiteit Leiden gebruikt in hun onderzoek om de omgevingsfactoren die de vegetatiekwaliteit van de oevers bepalen beter te begrijpen. De data zijn beschikbaar voor alle adviesbureaus en beleidsinstanties. Geselecteerde gemeenten ontvingen na 5 jaar een rapport en we hopen dit opnieuw te versturen wanneer we ons 10-jarig onderzoek jubileum bereiken.
Sommige deelnemers gebruiken de oevercheck-methode om de staat te beoordelen en de ontwikkeling van de oevers in hun directe omgeving te volgen, om kennis te verzamelen over de biodiversiteit in specifieke natuurgebieden (in het kader van een Bioblitz), of om op avontuur te gaan langs de sloten.
In de woorden van deelnemers: ‘De noodzaak wat preciezer te kijken naar wat er groeit, geeft veel plezier.’ (I.D.) ‘Een leuk tijdverdrijf. Verder maak ik mij zorgen over het milieu en de biodiversiteit en wil ik zo mijn bijdrage leveren om veranderingen in het beleid te verkrijgen.’ (W.K.)
Ten slotte. Soms kun je heel eenvoudig onderzoek helpen. Zelfs als je helemaal geen kennis hebt. Wil je een student van de Universiteit Leiden helpen met zijn onderzoek? Doe deze korte plantenquiz!
Jacqueline Henrot, Naturalis Gastonderzoeker, KNNV afdeling Leiden, IVN Leidse regio
Maddy van Holland, IVN Leidse regio
Douwe Sikkema, IVN Leidse regio
Ron Mes, KNNV afdeling Leiden
Ton Gordijn, IVN Leidse regio
Jacoline Hassing, IVN Leidse regio
IVN Leidse regio: Wietse Roodenburg, IVN Leidse regio Voorzitter
KNNV afdeling Leiden: Stan van der Laan (bestuur).
Naturalis: Michiel Hooykaas, Hoger Onderwijs Coördinator en Onderzoeker Biodiversiteit en Samenleving
28 Januari 2019
8 februari 2023