ประวัติความเป็นมา

     สตูล เป็นหนึ่งในจังหวัดชายแดนไทย-มาเลเซีย ที่รัฐบาลใช้เป็นพื้นที่จัดตั้งนิคมสร้างตนเอง เพื่อแก้ไขปัญหาทั้งทางด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ และสังคม โดยมอบหมายให้กรมประชาสงเคราะห์ จัดตั้งนิคมฯ ขึ้น 2 แห่ง ดำเนินการตามนโยบายรัฐบาล 

     ในปี 2502 จัดตั้งนิคมสร้างตนเองควนกาหลง เพื่อช่วยเหลือราษฎรที่เดือดร้อน ยากจน ไม่มีที่อยู่อาศัยและไม่มีที่ดินประกอบอาชีพเป็นหลักแหล่ง ตามนโยบายของจอมพล ป พิบูลย์สงคราม นายกรัฐมนตรีและผู้บริหารรัฐบาลในขณะนั้น

      ต่อมาประเทศไทยมีปัญหาทางด้านมวลชน บริเวณจังหวัดชายแดนที่มีอาณาเขตติดกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยเฉพาะกรณีการสูญเสียเขาพระวิหารให้กับประเทศกัมพูชา ในขณะที่จังหวัดสตูล ยะลา และนราธิวาส ซึ่งมีอาณาเขตติดกับประเทศมาเลเซีย เกิดกระแสการแบ่งแยกดินแดน เกิดกลุ่มทางด้านการเมือง มีความแปลกแยกทางความคิด ซึ่งส่งผลอย่างรุนแรงต่อความมั่นคงและการเมืองการปกครองของประเทศ รัฐบาลจึงได้จัดตั้งนิคมสร้างตนเองพัฒนาภาคใต้ขึ้น ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2505 โดยขยายพื้นที่ต่อจากนิคมฯ ควนกาหลงเดิม แล้วอพยพคนยากจนจากทั่วทุกภูมิภาคและจังหวัดใกล้เคียง พิจารณาคุณสมบัติเข้าเป็นสมาชิกนิคม และเข้าอยู่อาศัยในพื้นที่เป้าหมายที่รัฐบาลจัดไว้ แล้วสร้างดุลยภาพและสัมพันธภาพที่ดี ระหว่างชาวไทยพุทธและชาวมุสลิมให้อยู่ร่วมกันและมีปฏิสัมพันธ์อย่างสันติสุขเพื่อมุ่งหวัง "ใช้คนเป็นรั้ว"

     จังหวัดสตูล จึงมีนิคมสร้างตนเอง 2 แห่ง ซึ่งมีแนวเขตติดต่อเฃื่อมโยงกัน และอยู่ในความรับผิดชอบของกรมประชาสงเคราะห์
ในขณะนั้น จึงอาศัยอำนาจตามประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 348 ลงวันที่ 13 ธันวาคม 2515 รวมระบบบริหารเป็นนิคมสร้างตนเองพัฒนาภาคใต้เพียงแห่งเดียว เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในงานบริหารจัดการและความมีประสิทธิผลแก่งานบริการสมาชิกกลุ่มเป้าหมาย
เกิดเป็น "นิคมสร้างตนเองพัฒนาภาคใต้ จังหวัดสตูล" 

        ปี พ.ศ. 2502 คณะรัฐมนตรีมีมติจัดตั้งนิคมสร้างตนเองควนกาหลง จังหวัดสตูล

     ปี พ.ศ. 2505 คณะรัฐมนตรีมีมติจัดตั้งนิคมสร้างตนเองพัฒนาภาคใต้ จังหวัะดสตูล ตามนโยบายของรัฐบาลสมัย พณฯ จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัช เป็นนายกรัฐมนตรี

        ปี พ.ศ. 2515  ได้รวมเอาพื้นที่ของนิคมฯ ควนกาหลง และนิคมฯ พัฒนาภาคใต้ เข้าด้วยกันตามประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 348 ลงวันที่ 13 ธันวาคม 2515