กลุ่มปักผ้าด้วยมือ

กลุ่มปักผ้าด้วยมือ

****************

ประเภทกลุ่มข้อมูล

กลุ่มอาชีพ : กลุ่มปักผ้าด้วยมือ

การปัก เป็นงานศิลปะแขนงหนึ่งของกุลสตรี เพราะเป็นการเสริมแต่งเครื่องแต่งกาย เช่น การปักเสื้อ กระเป๋า หมวก ถุงผ้า ชุมเดรส และเครื่องใช้อื่น ๆ ตามความต้องการ ทั้งนี้เพื่อให้เห็นคุณค่าของงานและความสวยงามยิ่งขึ้นการปักในสมัยก่อนนั้นนิยมปักด้วยมือแต่เพียงอย่างเดียว เพราะถือว่าเป็นงานฝีมือที่ต้องการความละเอียดเป็นพิเศษ ต่อมาเมื่อมีผู้นิยมลายปักมากขึ้น การใช้มือผลิตผลออกมาได้ไม่ทันตามความต้องการ และค่าแรงสูงมาก จึงมีการปักด้วยเครื่องมือพิเศษ และปักด้วยจักรเพิ่มขึ้นอีกแต่อย่างไรก็ดีการปักด้วยมือเราจะทิ้งไม่ได้ เพราะเป็นงานที่แสดงฝีมือจริง ๆ ปัจจุบันมีการส่งเสริมศิลปาชีพของชาวชนบทแทบทุกแห่ง โดยเฉพาะทางภาคเหนือ สตรีที่ว่างจากการทำไร่นา ก็จะพากันมารับจ้างปักผ้าบ้าง การปักสมัยก่อนนิยมปักแต่สีขาว ผ้าที่นำมาปักก็เป็นสีขาว เพราะนิยมว่าสุภาพ ต่อมาความนิยมเหล่านั้นก็เปลี่ยนแปลงไปเป็น ใช้ด้ายและไหมสีต่าง ๆ ปักบนผ้าสีขาว ชมพู ครีม หรือสีที่มีพื้นสีอ่อน ๆ ส่วนผ้าที่มีสีพื้นหนัก ๆ หรือสีเข้ม การใช้สีของด้ายปักจะต้องคิดให้ดี จะใช้สีอะไรจึงจะงาม ส่วนผ้าที่พื้นสีอ่อน ๆ นั้นหาสีของด้ายปักได้ง่ายกว่าผ้าพื้นสีเข้ม ๆ ทั้งเป็นสินค้าที่ขายได้ดีมากแม้แต่ต่างประเทศก็นิยม ใช้วัสดุที่มีในท้องถิ่น เช่น ผ้าใยกันชง และผ้าฝ้ายดิบ เป็นต้น

กลุ่มปักผ้าด้วยมือบ้านแม่บง หมู่ที่ 7 ตำบลโชคชัย อำเภอดอยหลวง จังหวัดเชียงราย จัดตั้งเมื่อปี พ.ศ.2562 มีสมาชิกลุ่มจำนวน 30 คน โดยมีนางลัดดา ดาวัน เป็นประธานกลุ่ม การปักของกลุ่มมี 2 ลักษณะ คือการปักอย่างหยาบ เป็นการปักด้วยด้ายดิบเส้นใหญ่ บนเนื้อผ้าผ้าดิบสีทึบหรือกลมท่า ลายขนาดใหญ่ ถ้าเป็นลายที่ติดต่อกัน เช่น การปักไขว้หรือการปักสอดด้าย จะช่วยเพิ่มความหนาของเนื้อผ้าขึ้นได้ เหมาะสำหรับปักผ้าที่ใช้เป็นประเภทตกแต่งเครื่องเรือน เครื่องใช้ต่าง ๆ มากกว่าที่จะปักตกแต่งเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายและการปักอย่างละเอียด เป็นการปักด้วยผ้าไหมและผ้าใยกันชง เส้นเล็กบนเนื้อผ้าบาง ลายขนาดธรรมดา หรือค่อนข้างเล็ก อาจใช้กับเนื้อผ้าหนาได้เหมือนกัน เช่น ผ้าไหมเนื้อหนาแต่ต้องให้ไหม เข็ม และผ้าสัมพันธ์กันเหมาะสำหรับตกแต่งเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย เป็นการปักให้ดูสวยงามแต่ด้านหน้าด้านเดียวผ้าที่ใช้ผลิตแบบพื้นบ้าน หรือผลิตจากเส้นใยธรรมชาติล้วน เช่น ไหม ฝ้าย ลินิน ใยกัญชง เป็นต้น ราคาสินค้า กระเป๋าสตางค์ขนาดเล็กราคาเริ่มต้นที่ 59 บาท ถุงผ้าหรือกระเป๋า ราคาเริ่มต้นที่ 200 บาท เสื้อคลุมราคาเริ่มต้นที่ 3,500 บาท ชุดเดรส ราคาเริ่มต้นที่ 2,500 บาท เป็นต้น ระยะเวลาในการทำประมาณ 2 เดือน ต่อผ้าหนึ่งผืน การปักผ้าด้วยมือเป็นรายได้เสริมให้กับครอบครัวชุมชนและเป็นการสานสัมพันธ์ของคนในชุมชน

ตำแหน่งที่ตั้ง : บ้านแม่บง หมู่ที่ 7 ตำบลโชคชัย อำเภอดอยหลวง จังหวัดเชียงราย

การเดินทาง : ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1932 ถนนแม่จัน-เชียงของ

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย : นางขวัญลักษณ์ คุณยศยิ่ง ครู กศน.ตำบลโชคชัย

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย : นางสาวพรลภัส โนวิชัย ครู กศน.ตำบลโชคชัย