วัดเชียงคาน
หมู่ 4 ตำบลสถาน อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย
หมู่ 4 ตำบลสถาน อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย
วัดเชียงคาน พระพุทธรูปแสนแซ่
ประวัติความเป็นมา
พระแสนแซ่ เป็นคำเรียกพระพุทธรูปโบราณที่ชาวล้านนาหล่อขึ้นหลายๆ ส่วน แล้วนำมาประกอบกันเข้าเป็นองค์พระพุทธรูป โดยใช้วิธีการยึดด้วยสลักหรือหมุดตามข้อต่อต่างๆ ชาวล้านนาเรียกสลักหรือหมุดว่า “แซ่” หรือ “แซ่ว” ส่วน “แสน” หมายถึง มากมายยิ่งดังนั้น พระพุทธรูปที่ใช้สลักหรือแซ่ยึดไว้เป็นจำนวนมาก จึงเรียกชื่อว่า “พระแสนแซ่”
พระพุทธรูปแสนแซ่ เป็นพระพุทธรูปที่สำคัญมีพุทธลักษณะที่สวยงาม มีประวัติศาสตร์ ที่ยาวนานและผูกพันกับพุทธศาสนิกชนในตำบลสถานมาโดยตลอด เป็นพระพุทธรูปทองสัมฤทธิ์ปางมารวิชัย ขนาดหน้าตักกว้าง 29 นิ้ว สูง 41.5 นิ้ว น้ำหนักประมาณ 85.5 กิโลกรัม จากหลักฐานจารึกอักษรที่ฐานพระพุทธรูประบุว่า “เจ้าเณรเจ้าก๋านมะกะละ สร้างพระแสนแซ่ถวายไว้ที่วัดบ้านแหน เมื่อปีพุทธศักราช 1991 ปีระกา เดือน 8 ขึ้น 8 ค่ำ” โดยสถานที่ตั้งวัดบ้านแหนในอดีต ปัจจุบันเป็นสถานที่ตั้งโรงเรียนบ้านเชียงคาน ตำบลสถาน อำเภอ เชียงของ จังหวัดเชียงราย ต่อมาวัดบ้านแหน ได้ชำรุดทรุดโทรมมากลายเป็นวัดร้างไป เมื่อใดไม่ปรากฏ ในปีพุทธศักราช 2444 ประชาชนชาวบ้านเชียงคาน ได้ขุดพบพระแสนแซ่ ณ บริเวณวัดบ้านแหน และได้อัญเชิญไปประดิษฐานไว้ในหมู่บ้าน เนื่องจากยังไม่ได้สร้างวัด จนกระทั่ง พ.ศ.2448 เมื่อชาวบ้านได้สร้างวัดเชียงคานขึ้นแล้ว จึงได้อัญเชิญพระแสนแซ่มาประดิษฐานไว้ที่วัดเชียงคาน จนถึงปัจจุบัน
จากพุทธลักษณะที่งดงามและเป็นพระพุทธรูปเก่าแก่ จึงทำให้พระแสนแซ่ เป็นที่เคารพศรัทธาและเป็นศูนย์รวมจิตใจ เป็นที่ยึดเหนี่ยวของประชาชนในพื้นที่ตำบลสถาน และพุทธศาสนิกชนทั่วไป จากคณะศรัทธาดังกล่าว พุทธศาสนิกชนในพื้นที่ตำบลสถาน โดยเทศบาลตำบลสถาน สภาวัฒนธรรมและคณะสงฆ์ จึงได้จัดให้มีประเพณีสืบชะตาและปิดทองพระแสนแซ่ขึ้นทุกปี เพื่อส่งเสริมและอนุรักษ์งานวัฒนธรรมประเพณีสืบชะตาของท้องถิ่นล้านนาให้คงสืบต่อไป เป็นการเผยแพร่ให้พุทธศาสนิกชนทั่วไปให้รู้จักอย่างแพร่หลาย เป็นการเสริมสร้างความสมัครสมานสามัคคีและการมีส่วนร่วมทะนุบำรุงพระพุทธศาสนาของพุทธศาสนิกชน ประกอบกับการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของท้องถิ่น
งานพิธีสืบชะตา เป็นงานประเพณีที่บรรพบุรุษของเราได้ถือปฏิบัติมาเป็นเวลาช้านาน จัดขึ้นเพื่อเป็นแรงจูงใจ ให้กำลังใจ และก่อให้เกิดความเป็นสิริมงคลแก่บุคคล ชุมชน ท้องถิ่น และประเทศชาติตลอดไป
คำไหว้พระแสนแซ่
ลักขาธิมัตตาณิยุตตกัง
พุทธะปะฏิพิมพัง
อะหัง วันทามิ สิระสา
โสตถิ เม โหตุ สัพพะทา
ข้าพเจ้าขอไหว้หลวงพ่อแสนแซ่ ด้วยเศียรเกล้า
ขอความสุขสวัสดีจงมีแก่ข้าพเจ้าในกาลทุกเมื่อ เทอญ.
ตำแหน่งที่ตั้ง : วัดเชียงคาน ตั้งอยู่เลขที่ 96 บ้านเชียงคาน หมู่ที่ 4 ตำบลสถาน อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย
การเดินทาง : การเดินทางสะดวกทุกฤดูกาล สามารถเดินทางไปวัดเชียงคาน โดยเส้นทางแนะนำ 3 เส้นทาง
1.เส้นทางอำเภอเมือง-อำเภอเวียงชัย อำเภอพญาเม็งราย เส้นทางสาย อำเภอพญาเม็งราย บ้านแม่ต๋ำ-บ้านทุ่งงิ้ว ถึงบ้านน้ำม้า ระยะทางประมาณ 92 กิโลเมตร เลี้ยวขวาเส้นทางเข้าบ้านเชียงคาน ระยะทางประมาณ 2กิโลเมตร
2.เส้นทางอำเภอเมือง-กิ่งอำเภอเวียงเชียงรุ้ง-บ้านแก่น-ทุ่งงิ้ว ถึงบ้านน้ำม้า ระยะทางประมาณ 88 กิโลเมตร เลี้ยวขวาเส้นทางเข้าบ้านเชียงคาน ระยะทางประมาณ 2กิโลเมตร
3.เส้นทางอำเภอเมือง-อำเภอเวียงชัย-อำเภอพญาเม็งราย-อำเภอขุนตาล-บ้านทุ่งงิ้วระยะทาง 109 กิโลเมตร เลี้ยวซ้ายโดยเส้นทางบ้านทุ่งงิ้ว-บ้านเชียงคาน ระยะทางประมาณ 1 กิโลเมตร
ขอบคุณข้อมูลจาก พระครูวิมลกิตตยาภรณ์ เป็นเจ้าอาวาส
เพจ. @วัดเชียงคาน
คุณอภิชิต ศิริชัย
ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย พัชรินทร์ ศรีสุข
ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย พัชรินทร์ ศรีสุข