อาชีพ

ชื่อเรื่อง หมี่กระโทก

ชุมชน บ้านกระโทก ตำบลกระโทก อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา

หมี่กระโทก เป็นอาหารพื้นบ้านที่ขึ้นชื่อรายการหนึ่ง ของอำเภอโชคชัย จะเรียกว่าเป็นเมนูเด็ดก็ว่าได้ ยิ่งถ้าได้ ส้มตำ ไก่ย่างท่าช้างมาร่วมวงด้วย วิเศษสุด ๆ ไปเลย หมี่กระโทกนั้น ชื่อว่า หมี่ แต่ความจริงแล้วเป็นเส้นก๋วยเตี๋ยวเส้นเล็ก ผัดหมี่กระโทก นั้นเป็นอาหารท้องถิ่น หน้าตาคล้ายกับผัดไทยแต่ไม่เหมือนซะทีเดียว ในขณะที่ผัดไทยใช้ก๋วยเตี๋ยวเส้นเล็ก ผัดหมี่กระโทกจะใช้เส้นเฉพาะทางของตัวเอง ก็คือ เส้นหมี่กระโทก คล้ายกับ เส้นจันทร์ ของจังหวัดจันทบุรี และวิธีการปรุงผัดหมี่กระโทกก็ไม่เหมือนกับการผัด ผัดไทย เพราะเครื่องปรุงจะน้อยกว่าผัดไทย

วิธีการทำหมี่กระโทกแบบดั่งเดิม ของอำเภอโชคขัย จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งทำมากว่า ๕๐ ปี

๑. การโม่แป้ง ขั้นตอนการโม่แป้ง จะต้องนำข้าวสารแช่น้ำใส่กะละมังทิ้งไว้ ๑ คืน ซึ่งข้าวสารที่ใช้จะเป็นข้าวหักและข้าวพันธุ์ชัยนาท ซึ่งมีคุณสมบัติที่ทำให้เส้นหมี่มีลักษณะเหนียวนุ่ม ๒. การนึ่งแป้ง ทำการนึ่งน้ำแป้งข้าวเจ้า โดยการนึ่งต้องทำให้เป็นบางๆ เริ่มจากการนำน้ำลงกระทะที่ใช้นึ่ง น้ำเริ่มร้อนน้ำแป้งที่โม่แล้วพร้อมนึ่งเกลี่ยลงหม้อนึ่งดัง ๓. การตากหมี่นำแป้งที่ทำการนึ่งแล้วลงจากเตานึ่ง วางลงบนแผงไม้ไผ่ แล้วนำออกตากแดด เมื่อได้หมี่ที่ตากแดดพอหมาดไม่ต้องแห้งจนแข็งแล้ว ทำการเก็บนำมาวางเรียงซ้อนกันในกระด้งใช้ผ้าปิดทิ้งไว้ ๑-๒ ชม. เพื่อไม่ให้หมี่แข็งกระด้างจนเกินไป ๔. การทาน้ำมันเมื่อปิดทิ้งไว้จนได้ที่แล้ว ก่อนการซอยจะต้องมีการทาน้ำมัน ซึ่งใช้ได้ทั้งน้ำมันพืชและน้ำมันหมู น้ำมันพืชใช้ในการทำหมี่แห้ง น้ำมันหมูใช้ทำหมี่สด การทาจะทาโดยด้านหนึ่งทาน้ำมันเพื่อให้เส้นมีความเหนียวนุ่ม ไม่ติดกันเป็นก้อน อีกด้านใช้น้ำเปล่าลูบขอบแผ่นหมี่ เพื่อให้ขอบนุ่ม ใช้ผ้าปิดทิ้งไว้อีกครั้งประมาณ ๓๐ นาที ๕. การซอย เมื่อทาน้ำมันทิ้งไว้จนได้ที่แล้ว ขั้นตอนต่อไปจะเป็นการซอยหมี่ ซึ่งเป็นขั้นตอนที่ค่อนข้างยาก เพราะจะต้องอาศัยความชำนาญในการซอยเพื่อให้เส้นที่ซอยออกมามีขนาดเล็ก ใหญ่สม่ำเสมอกันทุกเส้น การซอยต้องม้วนแผ่นหมี่จากด้านใดด้านหนึ่ง ไปหาอีกด้านหนึ่ง ระหว่าการซอยต้องมีการลับมีดเรื่อยๆ เพื่อซอยได้ง่าย และเส้นมีความสม่ำเสมอ ซึ่งมีดที่ใช้ซอยมีหลายขนาดแล้วแต่ความถนัดของผู้ใช้ เมื่อซอยเสร็จแล้ว หมี่สดสามารถจำหน่ายได้เลย ในราคากิโลกรัมละ ๕๐ บ. สำหรับหมี่แห้งจะต้องจัดเรียงทำเป็นกำ ตากแดดจนแห้งเก็บรักษาได้นานถึง ๓๐ วัน จำหน่ายในราคากิโลกรัมละ ๘๐ บ.

สถานที่ทำเส้นหมี่กระโทก อยู่ที่ ตำบลกระโทก อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา เส้นหมี่กระโทก เป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก และยังช่วยส่งเสริมให้ชาวบ้านในชุมชนได้มีรายได้เสริมนอกเหนือจากงานประจำ

ผู้เขียน นางสาวนัฐรินทร์ โล่ห์นารายณ์ กศน.อำเภอโชคชัย