Pohjois-Amerikan alkuperiset hevoslajit metsstettiin sukupuuttoon viimeistn 8 000 vuotta sitten. Nykyajan mustangit ovat eurooppalaisten kesyhevosten jlkelisi. Espanjalaiset valloittajat toivat Amerikkaan omia hevosiaan 1500-luvun alkuvuosikymmenist alkaen. Pohjois-Amerikkaan ensimmiset hevoset tuotiin vuonna 1519. Karkailevat hevoset muodostivat lopulta miljoonapisi laumoja Pohjois-Amerikan tasangoille. Laumoihin liittyi espanjalaisia seuranneiden eurooppalaisten uudisasukkaiden tuomia erirotuisia hevosia, ja ne muodostivat ajan myt oman pohjoisamerikkalaisen rotunsa.[1]
Mustangeja pyydystettiin ja tapettiin paljon 1800-luvulla.[1] Nykyisin Yhdysvalloissa on 37 000 mustangia, joista puolet Nevadan osavaltiossa. Nevadan mustangikanta on kasvanut niin suureksi, ettei luonto kest sit, ja niit hvitetn. Muualla Yhdysvalloissa mustangeja on Arizonan, Kalifornian, Oregonin, Utahin ja Wyomingin osavaltioissa.[2] Mustangeja on jonkin verran mys Kanadassa.[1]
Mustangi
Download File 🔥 https://bytlly.com/2yGc34 🔥
Mustangi yj w niewielkich stadach. W XVIII w. bardzo liczna rasa wystpujca w Stanach Zjednoczonych (okoo 5 milionw osobnikw). W kocu XIX w. szacowano liczb mustangw yjcych na wolnoci na 1 - 2 miliony. Obecnie prawie wytpiony, nieliczne osobniki (okoo 10 tysicy) znajduj si pod ochron od 1971. Pomimo tego nadal padaj ofiar farmerw i hodowcw byda. Sowo mustang pochodzi od hiszpaskiego mesteo, co oznacza bez waciciela[1][2].
Mustangi pojawiy si na skutek dziaalnoci czowieka. Jako hiszpaskie konie ucieky czowiekowi i zdziczay[4]. Swoim dziaaniem czowiek o mao nie doprowadzi do ich wyginicia. Pod koniec XVIII w. byo ich okoo 5 milionw. Kiedy zaczto uprawia preri, zaczto rwnie zabija mustangi. Giny one tysicami. Najwicej zabito ich jednak w XX w., kiedy to w trakcie I wojny wiatowej strzelano do nich ze wzgldu na ich skr i miso oraz eby zapewni pokarm zwierztom domowym[2][5].
Tak jak caa rodzina koniowatych, tak i mustang odywia si jedynie rolinami (trawa, zioa, nasiona i licie). Mustangi yjce na amerykaskich preriach przystosoway si do panujcych tam surowych warunkw. Nauczyy si midzy innymi rozbija ld w zamarznitych przerblach, a take wytrzymywa wiele dni bez poywienia i wody. Mustangi w duej mierze przyczyniaj si do rozsiewania rolin; niestrawione nasiona niektrych gatunkw rolinnych wydalane s wraz z odchodami mustangw[5].
Mustangi, aby ochroni si przed swoimi naturalnymi wrogami midzy innymi wilkami, kojotami, pumami, tworz niewielkie tabuny, skadajce si z dorosego ogiera (6-letniego i powyej), rnej liczby dorosych klaczy (liczba waha si od 2 do 18 osobnikw) oraz rebit. czc si w stada, szybciej znajduj poywienie. 3-letni ogier jest wydalany ze stada i tworzy wraz z innymi ogierami bez wasnego stada now grup. Kade stado posiada wasne terytorium, ktrego broni i na ktrym poszukuje poywienia. Mustangi toleruj inne stada na skraju swojego terytorium, a z czasem w obronie przed wrogiem cz si z nimi. Kade stado posiada tak zwan klacz-przewodniczk, ktra w razie niebezpieczestwa prowadzi stado w bezpieczne miejsce, podczas gdy ogier pozostaje, aby stawi czoo niebezpieczestwu. Czsto dochodzi do walk midzy modymi ogierami a przewodnikiem stada o klacze[5][6].
Okres godowy klaczy trwa od kwietnia do lipca. Cia trwa od 330 do 335 dni (okoo 11 miesicy). Oznacza to, e rebi rodzi si w okresie wiosennym lub letnim, co daje mu czas na doronicie przed zim. Kiedy klacz ma si orebi, odcza si od stada w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca. Zazwyczaj klacz rodzi jedno rebi, rzadziej dwa. Tak jak inne koniowate, tak i rebak mustanga, staje i porusza si o wasnych siach ju kilka godzin po narodzinach. Razem z matk wraca do stada kilka dni po przyjciu na wiat. Ogier nie toleruje innych ogierw w stadzie, dlatego kiedy rebi osiga 3 lata zostaje ze stada wyrzucone. 3-letni ogier jest jednak zbyt saby, aby przycign inne klacze i utworzy wasne stado, dlatego trzyma si razem z innymi wyrzuconymi ogierami. Najczciej tworz wasne stado w wieku 6 lat[5][6].
Potny, piknie uminiony, w wielkich, brzowo-biaych atach i powiewajc na wietrze grzyw mustang o imieniu Picasso by najprawdopodobniej najczciej fotografowanym i filmowanym dzikim mustangiem Ameryki. Przey ponad 30 lat, przemierzajc poudniowe krace Wielkich Rwnin, jak niegdy jego przodkowie, ale od duszego czasu nie widziano go w dolinie Sand Wash Basin w Kolorado.
Jednak dzikich koni wci s tysice. W wielu miejscach zachodnich stanw USA i bezludnych przestrzeni poudniowo-zachodniej Kanady mona natkn si na stada mustangw, ktre stay si symbolem Ameryki na rwni z Indianami, bizonami i wozami pionierw. Przez jednych podziwiane, przez innych uwaane za uciliwe szkodniki, wci s fascynujcym przedmiotem bada dla naukowcw. Nowe odkrycia pokazuj, jak i kiedy mustangi rozprzestrzeniy si na caym kontynencie.
Zgodnie z danymi historycznymi wszystkie wspczesne konie yjce na wolnoci w Ameryce Pnocnej s potomkami koni przywiezionych na ten kontynent przez Europejczykw. Najpierw hiszpaskich konkwistadorw do Ameryki rodkowej, potem Anglikw czy Francuzw na wschodnie wybrzee kontynentu. W 1493 roku na pokadach statkw Krzysztofa Kolumba pierwsze konie i osy przybiy do wybrzey Kuby, a wier wieku pniej, w 1519 roku, hiszpaski Hernando Corts przywiz konie z Kuby do Meksyku, powoli posuwajc si w swoich podbojach na pnoc.
Zapiski kolonialnych najedcw mwi o tym, e konkwistadorzy na koniach byli niepokonani, bo zabronili rdzennej ludnoci posiadania tych zwierzt. I miao tak by do synnego powstania Indian Pueblo w Nowym Meksyku w 1680 roku. Indianie pod wodz szamana Pope wypdzili 200 uzbrojonych najedcw z Santa Fe, zmuszajc ich do pozostawienia kilkuset koni, ktre rozpoczy histori mustangw w Ameryce Pnocnej.
Czy tak byo rzeczywicie, sprawdzi prof. William Taylor z Laboratorium Archeozoologii University of Colorado w Boulder wraz z 80-osobowym zespoem naukowcw. Badali oni genetycznie szcztki koni z tamtej epoki, oznaczyli dokadnie ich wiek za pomoc datowania radiowglowego i bada izotopowych, ale te twarde naukowe dane poczyli te z przekazywan ustnie z pokolenia na pokolenie wiedz potomkw rdzennych ludw amerykaskich, ktra ju wczeniej nie do koca zgadzaa si z zapiskami kolonizatorw. Wspautorami i konsultantami badania byli eksperci pochodzcy z ludw Pueblo, Paunisw, Komanczw i Lakotw. Jego wyniki opublikowa periodyk "Science".
Wyglda na to, e Indianie odbierali je Hiszpanom przed powstaniem Pueblo albo wyapywali konie, ktre uciekay konkwistadorom i uczyy si y w stanie dzikim. Europejscy osadnicy nadali im nazw mustangw od hiszpaskiego terminu mesteo (dziki, bezpaski).
Ale byo to na tyle niedawno, e w legendach i pieniach rodzimych ludw mogy przetrwa informacje o bliskich relacjach z komi. Tym bardziej e wymare konie amerykaskie i te, ktre trafiy tam z konkwistadorami z Europy byy bardzo do siebie podobne. Zdaniem dr. Jaya F. Kirkpatricka, wieloletniego badacza dzikich koni i dyrektora The Science and Conservation Center in Billings w Montanie, to dokadnie ten sam gatunek, ktry znikn z Ameryki tysice lat temu i potem do niej powrci.
Kwestia pochodzenia mustangw rozpala nie tylko naukowcw. Dzisiaj dzikie konie, ktre wci galopuj po Wielkich Rwninach i Grach Skalistych, traktowane s jako gatunek inwazyjny, obcy i szkodliwy dla przyrody. Za takie uznaj je amerykaskie agencje National Park Service, US Fish and Wildlife Service oraz Bureau of Land Management. W kanadyjskiej Albercie stadom dzikich koni zarzuca si powodowanie erozji gleby, zwaszcza w grach, niszczenie rolinnoci, wyjadanie trawy cennej dla hodowcw byda.
W USA jeszcze w XVIII wieku yo 5 milionw mustangw, dzisiaj jest ich okoo 80 tys. yj na wyznaczonych pastwiskach i w zagrodach. W 1971 roku zdecydowano si obj je prawn ochron. W Albercie, gdzie yje okoo 1200 koni, ochrona jest wci ograniczona, cho walcz o ni rne stowarzyszenia, w tym najwiksze Wild Horses of Alberta Society.
Wyglda na to, e Amerykanie wci nie mog si zdecydowa, czy dzikie konie s ich bezcennym i wartym ochrony dziedzictwem kulturowym, czy szkodnikami przywleczonymi przez najedcw? Moliwe, e jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie po prostu nie ma.
Z okazji 10. rocznicy ustanowienia przez Parlament Europejski nagrody LUX Film Prize, zapraszamy na wyjtkowy wieczr. Ju 10 padziernika, jednoczenie w 28 kinach w caej Europie, odbdzie si pokaz filmu Mustang - zeszorocznego laureata tej nagrody. Po seansie, w Kinie Pod Baranami transmitowana bdzie na ywo rozmowa z reyserk. Wstp wolny!
Od 2007 roku, przyznajc nagrod LUX Film Prize, Parlament Europejski wyrnia filmy wpisujce si w europejsk debat publiczn. W opinii twrcw tej nagrody, kino jako masowe medium kulturalne moe sta si motorem dyskusji i refleksji na temat Europy i jej przyszoci. Z okazji 10. rocznicy ustanowienia tej nagrody, 10 padziernika jednoczenie w 28 kinach w Europie odbdzie si pokaz filmu Mustang. Uhonorowany nagrod w zeszym roku film w reyserii Deniz Gamze Ergven to opowie o piciu siostrach, ktre prbuj si oprze presji rodziny i lokalnej spoecznoci i samodzielnie decydowa o wasnym losie. Oprcz nagrody LUX, obraz otrzyma m.in. cztery Cezary oraz Nagrod Quinzaine des Ralisateurs na MFF w Cannes.
Projekcj poprzedzi krtkie wprowadzenie, ktre wygosi Kamil Klamut - reprezentant Kina Pod Baranami w projekcie 28 Times Cinema i ambasador Nagrody Filmowej LUX. Gociem pokazu bdzie rwnie przedstawiciel Biura Informacyjnego Parlamentu Europejskiego w Polsce, Bartomiej Balcerzyk. 152ee80cbc
zombie movies tamil dubbed download
download bitdefender 64 bit offline installer