၆.၂။ ပွမဆဵုညာတ်ကဵုဥပက
၁၁။ (တဳ) အာဇဳဝက ဥပကဂှ် ညာတ်ကေတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မက္ညအာဒၟံၚ် တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ အကြာဂယာကဵု တၞံဇြဲဗောဓိတုဲ “ယွံကောန်တၠ ဣန္ဒြဳတၠအဲဂမၠိုၚ်ဂှ် ကေဝ်ဇြုၚ်ဗွဲတၟေၚ်အိုတ်ရ၊ သာ်စၞာံသအးဇ္ၚးရ၊ ဗုအးဒ္စၚ်ဗ္ၜၚ်ရ၊ ယွံကောန်တၠ တၠအဲရန်တၟံကဵု မုရဴညးမွဲတုဲ သ္ပခမဳဂှ်ရော” အ္စာတၠအဲဂှ်တုန် ညးလဵုဂှ်ရော? တၠအဲသ္ဍိုက်မၠိုက် ဓရ်ညးလဵု ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမ္ဂး တဳလမၞုံကဵုပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ဂးကဵု (တဳ) အာဇဳဝကဥပက နကဵုဂါထာဂမၠိုၚ်ရ—
“ယွံဥပက အဲဂှ် ဓလီုဍိုက်ကေတ် အလုံအိုတ်သီုမာန်ရ၊ တီကေတ် အလုံအိုတ်သီုရ၊ ပ္ဍဲကဵုဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ဟွံဗာန်ခြပ် (နကဵုကိလေသ) ရ၊ သၠးကၠေံ အလုံအိုတ်သီုတုဲရ၊ ဟိုတ်မဂွံသ္ပကေတ်အာရီု (နိဗ္ဗာန်) ဒှ်အရာတဏှာအိုတ်ဂှ်ရ တိတ်ဗၠးနူကိလေသတုဲရ၊ အလဵုဇကု တီညာတ်ကေတ် ဗွဲတၟေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ မုရဴညးမွဲ ဂွံစၞောန်ထ္ၜး (ရဴဝွံမ္ဂးအ္စာ) ဂှ်ရော?
ယွံဥပက ကုအဲဂှ် ဟွံမွဲကဵုအာစာရ၊ ညးမတုပ်သၟဟ်ကဵုအဲ ဟွံမွဲရ၊ ပ္ဍဲလောကမဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဒေဝတဴဂှ် ပူဂိုလ်ပတောံၜတ်ပြိုၚ်ပကာ ကုအဲမာန်ဂှ်လေဝ် ဟွံမွဲရ။
အဲဂှ် တၠအရှန်ပ္ဍဲလောကရ၊ အဲဂှ် ညးဟွံမွဲကဵုပတောံၜတ်ရ၊ အာစာမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ၊ အဲညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ကျာ်မဂြၚ်တီကေတ် (ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု) မဍာံစၟတ် မွဲဇကုဓရ်ရ၊ ပၟတ်ကိလေသ လလမ်ပၠိုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ၜိုဟ်သတိုတ်ရ။ အဲ တၞဟ်နတွံဓရ်ဓမ္မစက် ကြက်က္ညအာ ဍုၚ်ဗာရာဏသဳ ကာသိရးရ၊ ပ္ဍဲလောက မစိုန်ဒှ်တဴညံၚ်ရဴညးကမၠက်ဂှ် ကြက်တက်ဗရိၚ်ကဵု ဖမ်ဇၞော်အမြိုတ် (မတွံဂးဓရ်) ရ” ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။
ယွံကောန်တၠ အတိုၚ်တၠအဲဒုၚ်ဝန်မ္ဂး “ထေက်ကဵုဒှ်ကျာ် (အနန္တဇိန) မအံၚ်ဇၞးမာရ်မသုန်ပြကာ မဍိုက်ပေၚ်ကဵုဉာဏ် မဟွံမွဲကဵုလအိတ်ဟာ” ရဴဝွံ (သၟာန်မ္ဂး)။
“ယွံဥပက ပူဂိုလ်ဂမၠိုၚ်မသ္ၚေဝ်မွဲ ညံၚ်ရဴအဲ မအာစိုပ်ဓရ်အာသဝဂမၠိုၚ် မအိုတ်အာဂှ် ဗွဲစၟတ် ဇိနမ္ဂးအိုတ်ရ၊ အဲဂှ် ဟိုတ်မအံၚ်ဇၞးကေတ် ဓရ်အကုသိုလ်ဂမၠိုၚ်မယုတ်မာတုဲဂှ်ရ ဇိနမ္ဂးရ” ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။
သ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး တဳဥပကဂှ် “ယွံကောန်တၠ ရဴဝွံလေဝ် ဒှ်မာန်ရ” ‘ဒှ်ဂွံရ’ သ္ဂးရဴဝွံတုဲ ဒညိက်က္ဍိုပ်တုဲ ပါဲကၠေံဂၠံၚ်တုဲ စ္ဍးအာရ။
၁၂။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ် က္ညဂ္ၚေၚ်အာဒေသစာရိတ်မ္ဂး ပြာပ်စိုပ်အာဍုၚ်ဗာရဏသဳ ဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်မၞုံယၟုဣသိပတန ဇရေၚ်ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ်ရ
ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မက္ညကၠုၚ်နူဇမ္ၚောဲအိုတ်တုဲ “ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဂေါတမ မဒ္ဂေတ်တၞဟ်နလာဘ်ဂွံဂၠိုၚ် မစ္ဍးတိတ်နူကမၠောန်ကမ္မဋ္ဌာန်မဂေတ်ဂ္ၚေၚ် တၞဟ်နလာဘ်ဂွံဂၠိုၚ်ဝွံ က္ညကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂေါတမဂှ် ဟွံထေက်ကဵုလ္ၚောဝ်ရ၊ ဟွံထေက်ကဵု ဒစးဒုၚ်တၠုၚ်တရဴရ၊ ဗဗေၚ်သ္ၚာခမဳဂေါတမဂှ် ဟွံထေက်ကဵုဟောဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ၊ (ဆဂး) သၞာဂဇအ်ဂှ်တုန် ထေက်ကဵုစွံပတန်လဝ်ရ၊ ခမဳဂေါတမ ယဝ်နွံပၟိက်မ္ဂး ကြက်ဂဇအ်ရ” ရဴဝွံ သ္ပကတိကဝတ် ရၚ်သကအ်အိုတ်ရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပြာပ်စိုပ်ဇရေၚ်ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် နကဵုကတိကဝတ်ဇကုတအ်ဂှ် တန်တဴဟွံမာန်အိုတ်တုဲ ဒစးဒုၚ်တၠုၚ်တရဴ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်တုဲမ္ဂး ညးမွဲဂှ် ဟောဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ၊ ညးမွဲဂှ် လးပညပ်သၞာရ၊ ညးမွဲဂှ် စွံပတန်ဍာ်ကြဴဇိုၚ်ရ၊ ညးမွဲဂှ် စွံပတန် ခတဵုပေါတ်ဇိုၚ်ရ၊ ညးမွဲဂှ် စွံပတန်လဝ် ကဝေက်ပေါတ်ဇိုၚ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဂဇအ်ပ္ဍဲသၞာလးပညပ်လဝ်ဂှ်တုဲမ္ဂး ကြဴကြာတ်ဇိုၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ၜိုန်ဂှ် ဟွံသ္ဂးကော်ခဴ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ နကဵုယၟုမတွံဂးဂေါတမကီု နပွမကော်ခဴမတွံဂး ကောန်တၠကီုအိုတ်ရ။
ဟီုသ္ဂးရဴဝွံအိုတ်မ္ဂး တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုသ္ဂးကဵု ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ်ရဴဝွံရ— “ယွံခမဳတအ် နကဵုယၟုကီု နကဵုအာကော်ခဴ မတွံဂးကောန်တၠကီုဂှ် ဩဝ်လ္ပဟီုသ္ဂးကဵု အဲကျာ်အိုတ်ညိ။ ယွံခမဳတအ် အဲကျာ်ဂှ် တၠအရှန်ရ၊ ကျာ် မဂြၚ်တီကေတ် (ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု) အလဵုဇကု မဍာံစၟတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်အိုတ်ညိ၊ အဲကလိဂွံ နိဗ္ဗာန်အမြိုတ်တုဲရ၊ အဲဒၠောံဗတောန်ရ၊ အဲတွံကဵုဓရ်ရ၊ အတိုၚ်ဒၠောံဗတောန်ဂှ် ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်မ္ဂး နူအဝေါၚ်ဘဝခရှ် ကောန်ဂကူဂမၠိုၚ် မလုပ်စိုပ်အဝေါၚ်ဘဝခမဳ ဗွဲမ္ဒးရး မဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ကဵု အရဟတ္တဖိုလ် မဟွံမွဲပတောံၜတ် မဒှ်လအိတ်ဒ္ဂေတ်မပြဲဂှ် ခြာဟွံလအ် ပ္ဍဲဘဝလၟုဟ်ဝွံ သ္ပကေတ်ဇၞော်မတ် အလဵုဇကု နကဵုဉာဏ်တၟေၚ်တုဲ အာစိုပ်တုဲ ကြက်ဂွံပဒတဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကၠုၚ်ရ။
ဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် ဟီုသ္ဂးကဵုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ရဴဝွံအိုတ်ရ “ယွံကောန်တၠဂေါတမ တၠအဲ နမသ္ပဣရိယာပိုတ် ဇြိုၚ်ကဵုသ္ပမာန်ကီု နမဒ္ဂေတ် ဒ္ဂေတ်ဇြိုၚ်ကဵုဒ္ဂေတ်မာန်ကီု နမသ္ပကမၠောန်ဇြိုၚ်ကဵုကၠောန် သ္ပမာန်ကီုဂှ် ဟွံကလိဂွံလညာတ်ဉာဏ်တၟေၚ် မသၟဟ်ရထ သ္ပကဵုဒဒှ်အရဳ မလောန်ပြဲနူဓရ်ကုသလကမ္မပထမၞိဟ်တအ်ရ၊ တၠအဲ မဒ္ဂေတ်တၞဟ်နလာဘ်ဂွံဂၠိုၚ် မစ္ဍးတိတ်နူကမၠောန်ကမ္မဋ္ဌာန် မဂေတ်ဂ္ၚေၚ် တၞဟ်နလာဘ်ဂွံဂၠိုၚ်ဂှ် လၟုဟ်ဝွံ ပသာ်တၠအဲ ဂွံကလိဂွံလညာတ်ဉာဏ်တၟေၚ် မသၟဟ်ရထ သ္ပကဵုဒဒှ်အရဳ မလောန်ပြဲနူဓရ်ကုသလကမ္မပထမၞိဟ်တအ်မာန်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။
ဟီုသ္ဂးရဴဝွံအိုတ်မ္ဂး တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် ရဴဝွံရ— “ယွံခမဳတအ် အဲကျာ်ဟွံဒ္ဂေတ် တၞဟ်နလာဘ်ဂွံဂၠိုၚ်ရ၊ စ္ဍးတိတ်အာနူကမၠောန်ကမ္မဋ္ဌာယန်လေဝ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟွံဂေတ်ဂ္ၚေၚ် တၞဟ်နလာဘ်ဂွံဂၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် အဲကျာ်ဂှ် တၠအရှန်ရ၊ ကျာ်မဂြၚ်တီကေတ် (ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု) အလဵုဇကု မဍာံစၟတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်အိုတ်ညိ၊ အဲကလိဂွံနိဗ္ဗာန်အမြိုတ်တုဲရ၊ အဲဒၠောံဗတောန်ရ၊ အဲတွံကဵုဓရ်ရ၊ အတိုၚ်အဲဒၠောံဗတောန်ဂှ် ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်မ္ဂး နူအဝေါၚ်ဘဝခရှ် ကောန်ဂကူဂမၠိုၚ် မလုပ်စိုပ်အဝေါၚ်ဘဝခမဳဗွဲမ္ဒးရး မဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ကဵု အရဟတ္တဖိုလ် မဟွံမွဲကဵုပတောံၜတ် မဒှ်လအိတ်ဒ္ဂေတ်မပြဲဂှ် ခြာဟွံလအ်ပ္ဍဲဘဝလၟုဟ်ဝွံ သ္ပကေတ်ဇၞောဝ်မတ် အလဵုဇကု နကဵုဉာဏ်တၟေၚ်တုဲ အာစိုပ်တုဲ ကြက်ဂွံပဒတဴရ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)။
မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် ဟီုသ္ဂးကဵုအဲကျာ် ရဴဝွံအိုတ်ရ ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုၜါလေဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် ရဴဝွံရ ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် ဟီုသ္ဂးကဵုအဲကျာ် ရဴဝွံအိုတ်ရ—
“ယွံကောန်တၠဂေါတမ တၠအဲ နမသ္ပဣရိယာပိုတ် ဇြိုၚ်ကဵုသ္ပမာန်ကီု နမဒ္ဂေတ် ဒ္ဂေတ်ဇြိုၚ်ကဵုဒ္ဂေတ်မာန်ကီု နမသ္ပကမၠောန်ဇြိုၚ်ကဵုကၠောန်သ္ပမာန်ကီုဂှ် ဟွံကလိဂွံလညာတ်ဉာဏ်တၟေၚ်မသၟဟ်ရထ သ္ပကဵုဒဒှ်အရဳ မလောန်ပြဲနူဓရ်ကုသလကမ္မပထမၞိဟ်တအ်ရ၊ တၠအဲ မဒ္ဂေတ်တၞဟ်နလာဘ်ဂွံဂၠိုၚ် မစ္ဍးတိတ်နူကမၠောန်ကမ္မဋ္ဌာန် မဂေတ်ဂ္ၚေၚ် တၞဟ်နလာဘ်ဂွံဂၠိုၚ်ဂှ် လၟုဟ်ဝွံ ပသာ်တၠအဲ ဂွံကလိဂွံလညာတ်ဉာဏ်တၟေၚ် မသၟဟ်ရထ သ္ပကဵုဒဒှ်အရဳ မလောန်ပြဲနူဓရ်ကုသလကမ္မပထ မၞိဟ်တအ်မာန်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။
ဟီုသ္ဂးရဴဝွံအိုတ်မ္ဂး တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် ရဴဝွံရ— “ယွံခမဳတအ် နူလၟုဟ်ကဵု ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ ဂလာန်မၞုံသဘဴသာ်ဝွံ အဲကေၚ်ဟီုသ္ဂးဂှ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သမ္တီဒးအိုတ်ဟာ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)။
ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် သမ္တီဟွံဒးရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။
ယွံခမဳတအ် အဲဂှ် တၠအရှန်ရ၊ ကျာ် မဂြၚ်တီကေတ် (ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု) အလဵုဇကုမဍာံစၟတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်အိုတ်ညိ၊ အဲကလိဂွံနိဗ္ဗာန်အမြိုတ်တုဲရ၊ အဲဒၠောံဗတောန်ရ၊ အဲတွံကဵုဓရ်ရ၊ အတိုၚ်အဲဒၠောံဗတောန်ဂှ် ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်မ္ဂး နူအဝေါၚ်ဘဝခရှ်ကောန်ဂကူဂမၠိုၚ် မလုပ်စိုပ်အဝေါၚ်ဘဝခမဳ ဗွဲမ္ဒးရး မဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ကဵု အရဟတ္တဖိုလ် မဟွံမွဲပတောံၜတ် မဒှ်လအိတ်ဒ္ဂေတ်မပြဲဂှ် ခြာဟွံလအ် ပ္ဍဲဘဝလၟုဟ်ဝွံ သ္ပကေတ်ဇၞောဝ်မတ် အလဵုဇကု နကဵုဉာဏ်တၟေၚ် အာစိုပ်တုဲ ကြက်ဂွံပဒတဴရ ရဴဝွံသ္ဂးရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သၟဟ်ရထ တၞဟ်နကဵုခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် တီကေတ် (ဒဒှ်ကျာ်) မာန်တုဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳပဉ္စဝဝ်ဂမၠိုၚ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဗွဲမ္ဒးရးအိုတ်ရ၊ ထံၚ်လဝ်ကတောဝ်အိုတ်ရ၊ သွက်ဂွံကတဵုဒှ် အရဟတ္တဖိုလ် စွံပတန်လဝ်စိုတ်တူရူအိုတ်ရ။
