၁၃။ ခဏ်ဂဗဆဵုကဵုသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ
၅၅။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဂယာသဳသ ဗၞတ်မၞုံပၟိက်တုဲမ္ဂး မွဲဟာန်ကေုာံခမဳမဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ခမဳဂမၠိုၚ်လ္ၚီမဒှ်ရသိတြေံအိုတ်သီုဂှ် က္ညအာဒေသစာရိတ် ဍုၚ်ရာဇဂြိုပ်ရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ် က္ညအာဒေသစာရိတ်မ္ဂး စိုပ်အာဍုၚ်ရာဇဂြိုပ်ရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတၟံဇြဲသုံဇၞော် (ဒှ်အရာညးဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ပူဇဴ) ကော်ခဴဂးသုပ္ပတိဋ္ဌ (အပ္ဍဲ) ကဒျာန်ဂြိုပ်တာ ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုပ်ရ။ သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယမုသေနိယ တၠညးမဂးဓရး သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် (အတိုၚ်ကြက်သ္ဂး ဂတဝွံ) ရ။ “ယွံသကအ်တအ် ခမဳဂေါတမကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် မသ္ပခမဳနူဂကူသၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုပ်တုဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတၞံဇြဲသုံဇၞော် (ဒှ်အရာညးဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုပူဇဴ) ကော်ခဴဂးသုပ္ပတိဋ္ဌ (အပ္ဍဲ) ဥဒျာန်ဂြိုပ်တာ ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုပ်ရ။
ပရိုၚ်ဒယှ်တှ် ခိုဟ်ဆာဲ တြနာဲဂေါတမဂှ် ဗျာပ်တြးပြးဇာတိတ်အာ ရဴသာ်ဝွံရ— ‘တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မထေက်ဒုၚ်ပူဇဴတၟေၚ်ဝွံလေဝ် အရဟံ မ္ဂးရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မဂြၚ်တီကေတ် (ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု) အလဵုဇကု မဍာံစၟတ်ရဴဝွံလေဝ် သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ မ္ဂးရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵု ‘ဝိဇ္ဇာ’ ဉာဏ်မတီ ‘စရဏ’ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဝွံလေဝ် ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္န မ္ဂးရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မလေပ်သ္ဂးတဴ ဂလာန်ခိုဟ်ဆာဲဝွံလေဝ် သုဂတ မ္ဂးရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတီတဴလောကဝွံလေဝ် လောကဝိဒူ မ္ဂးရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မဒှ်ပူဂိုလ် ဟွံမွဲကဵုပတောၜတ် လေပ်ဝေတ်ဗတောန်တဴ သတ်မထေက်ကဵုဝေတ်ဒၠောံဗတောန်ဝွံလေဝ် အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိ မ္ဂးရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မဒှ်အာစာ မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဝွံလေဝ် သတ္ထာဒေဝမနုဿနံ မ္ဂးရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မဂြၚ်တီကေတ် ဓရ်သစ္စပန်ဂမၠိုၚ် အလဵုဇကုတုဲ မကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် တီကေတ်ဝွံလေဝ် ဗုဒ္ဓေါ မ္ဂးရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မၞုံကဵုပိုဉ်တြဴပြကာဝွံလေဝ် ဘဂဝါ မ္ဂးရ’ ရဴဝွံ (ဗျာပ်တြးပြးဇးတိတ်အာရ)။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဩကာသလေက မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဒေဝတဴ မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဒေဝတဴမာရ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဗြီုဝွံကီု ဂကောံသတ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံသမဏဗြာဟ္မဏဂမၠိုၚ် သၟိၚ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဝွံကီု အလဵုဇကု တီကေတ် နကဵုဉာဏ်တၟေၚ်တုဲ သ္ပကေတ်ဇၞောဝ်မတ်တုဲ ဟွံတွံတဴရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် တွံတဴဓရ် မၞုံကဵုပွမခိုဟ်ဆာဲတမ် မၞုံကဵုပွမခိုဟ်ဆာဲလဒေါဝ် မၞုံကဵုပွမခိုဟ်ျဆာဲကၞောတ် မဍိုက်ပေၚ်ကဵုအရထ မဍိုက်ပေၚ်ကဵုသဒ္ဒါရ၊ စၞောန်ထ္ၜးကဵုဒ္ဂေတ်မပြဲမသအးဇ္ၚး မဍိုက်ပေၚ်အလုံအိုတ်သီုရ၊ ပွမဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်တဴ ပူဂိုလ်တၠအရှန်ဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဝွံဂှ် ခိုဟ်ဆာဲဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး သီုမတွဳတွိုၚ်ကေတ် နကဵုဗဗၞးကေုာံကောန်ဂကူ ကောန်ညးမဂဓရးဂမၠိုၚ်မွဲကိုဋ်ၜါဠက်၈ှ် ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ၊ ဗဗၞးကေုာံကောန်ဂကူ ကောန်ညးမဂဓရးဂမၠိုၚ်မွဲကိုဋ်ၜါဠက်လ္ၚဵုဂှ် လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲအိုတ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု ဟီုဂလာန်မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် ကေုာံတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမွဲစွံအိုတ်ရ၊ ဟီုပတုဲကၠေံဂလာန်မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် ထေက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲအိုတ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု လၟောဝ်ဏာခၠအ်ခၟောံတဲ ဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲအိုတ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ်လ္ၚဵုဂှ် ဟီုလၟိၚ်ယၟုတၞောဝ်ဒတောဝ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲအိုတ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြဒၟံၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲအိုတ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ခမဳဇၞော်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ဒ္ဂေတ်မပြဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဥရုဝေလကဿပဟာ၊ ယာံဆဂှ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဥရုဝေလကဿပဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ဒ္ဂေတ်မပြဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဇၞော်ဟာ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ဒၟံၚ် ကုဗဗၞးကေုာံကောန်ဂကူ ကောန်ညးမဂဓရးဂမၠိုၚ်မွဲကိုဋ်ၜါဠက်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ်ကသပ်စိုတ် ဗဗၞးကေုာံကောန်ဂကူ ကောန်ညးမဂဓရးဂမၠိုၚ်မွဲကိုဋ်ၜါဠက်ဂှ် နကဵုစိုတ်ဇကုတုဲ သၟာန်တိုန် တဳလပိုဉ်ဥရုဝေလကဿပ နကဵုဂါထာရ။
“ယွံဥရုဝေလကဿပ မသ္ပဒတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဥရုဝေလ တၠအဲ သီုကဵုဒှ်တဴ အ္စာဇၞော်မလေပ်ဒၠောံဗတောန် ရသိဂမၠိုၚ်မဇြာဲသကှ် နကဵုဒ္ဂေတ်ဂှ် ညာတ်ဒးမုမွဲတုဲ သၠးကၠေံပွမပူဇဴပၟတ်ရော? ယွံကဿပ သၟာန်သၟုက်ဟိုတ်ဂှ် ကုတၠအဲရ၊ ပွမပူဇဴပၟတ်တၠအဲဂှ် မုဟိုတ် (တၠအဲ) သၠးကၠေံရော ရဴဝွံ (သၟာန်ရ)။
(ယွံတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်) ဟိုတ်နူပွမပူဇဴပၟတ် (ဍိုက်ပေၚ်တဴကဵု) ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ် မတွံဂး ရုပ်သာ် ရမျာၚ် ရှ်သာ်ကီု ဗြဴဂမၠိုၚ်ကီုရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟိုတ်မဂွံတီကေတ် ရဴဝွံမ္ဂး ကၠိုက်လ္ၚေၚ် ပ္ဍဲဥပဓိဂမၠိုၚ် (မတွံဂးခန္ဓ) ဂှ်ရ ဟွံမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲပွမပူဇဴယဇ်ဇၞော် ယဇ်သၟတ်ဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။
ယွံကဿပ ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ္တွံဂးရုပ်သာ်ရမျာၚ်ရှ်သာဝွံ ဂၠမ်စိုတ်တၠအဲ ဟွံမိပ်လဟိၚ်ရ ဒှ်မ္ဂး၊ ဟွံမိပ်လဟိၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး မုရဴပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဍုၚ်သွဝ်မွဲ ဂၠမ်စိုတ်တၠအဲမိပ်လဟိၚ်ရော? ယွံကဿပ ဩဝ်ဟီုသှ်ကဵုဟိုတ်ဂှ် ကုအဲကျာ်ညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။
(ယွံတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်) ယြဴနိဗ္ဗာန်မွဲ ၜိုဟ်လလမ်ရ၊ ဥပဓိမပ္တံခန္ဓလေဝ် ဟွံမွဲရ၊ ဂဗုမ်ဓဝိၚ် (မပ္တံ ရာ) လေဝ် ဟွံမွဲရ၊ ပ္ဍဲကာမဘုံလေဝ် ဟွံဗာန်ခြပ်ရ၊ ပွမပၠန်ဂတး (နပွမဒးတန်ပဋိသန္ဓိကတဵုဒှ် ပွမဒးဗျုပွမဒးချိုတ်ပွမဒးယဲ) လေဝ်ဟွံမွဲရ၊ နဓရ်မသအာၚ်နူမဂ်လေဝ် မဟဂပ်ဝ်တီကေတ်ရ၊ ဟိုတ်မတီကေတ် နိဗ္ဗာန်ဂှ်ရ စိုတ်အဲဋ္ဌဍိက် ဟွံမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲပွမပူဇဴယဇ်ဇၞော် ယဇ်သၟတ်ဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ (ရၚ်ပတီရ)။
၅၆။ ပ္ဍဲကဴနူဂှ် တဳလပိုဉ်ဥရုဝေလကဿပ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ လ္ၜက်ကၠေဟ်ပတိုန်သ္ၚာကၞေဟ် ပ္ဍဲလတူပၞးပါဲမွဲလပါ်တုဲ မာဖျေံနကၞိပ် ပ္ဍဲဂၠးဇိုၚ်တဳလမၞုံပိဉ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် အ္စာအဲဍိက်ရ၊ အဲဍိက်တုန် ဒှ်ကွးရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် အ္စာအဲဍိက်ရ၊ အဲဍိက်တုန် ဒှ်ကွးရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ဥရုဝေလကဿပ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ဒ္ဂေတ်မပြဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဇၞော်ဟာ” ရဴဝွံ လညာတ်ဉာဏ် ကတဵုဒှ် ကုဗဗၞးကေုာံကောန်ဂကူ ကောန်ညးမဂဓရးဂမၠိုၚ်မွဲကိုဋ်ၜါဠက်ဂှ်ရ။
ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ်ကသပ်စိုတ် ဗဗၞးကေုာံကောန်ဂကူ ကောန်ညးမဂဓရးဂမၠိုၚ် မွဲကိုဋ်ၜါဠက်ဂှ် နကဵုစိုတ်ဇကုတုဲ တွံကဵုဂလာနဓရ် မဒှ်အတိုၚ်လၟေၚ်ရ၊ ဂလာန်ဓရ်ဂှ် ညးဍေံဂှ်ရော? ဂလာမန်စပ်ကဵုဒါနကီု ဂလာန်မစပ်ကဵုသဳလကီု ဂလာန်မစပ်ကဵုဍုၚ်သွဝ်ကီု ဒုဟ်ကီု ပွမပယုတ်သဝ်ကီု ပွမကၠိခၠက်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဖဵုပ္ဍဲပွမတိတ်ဗၠး (နူကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်) ကီု ထ္ၜးကဵုရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခၚ်မတီကေတ် မၞုံကဵုစိုတ်မဒုၚ်စရၚ် မၞုံကဵုစိုတ်မဍိုန်ညောန် မၞုံကဵုစိုတ်စာ်စ္ဍးနူ ‘နဳဝရဏ’ ကၟာတ်လဒဵု မၞုံကဵုစိုတ်မြဟ်တိုန် မၞုံကဵုစိုတ်မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက် ပ္ဍဲဗဗၞးကေုာဴကောန်ဂကူဂမၠိုၚ်ဂှ် ထ္ၜးကဵု ‘ဒုက္ခသစ္စ’ ဒဒိုခ်ကီု ‘မသုဒယသစ္စ’ ဟိုတ်ဒဒိုခ် ကတဵုဒှ်ကီု ‘နိရောဓသစ္စ’ အရာဒဒိုခ်ပၠိုတ်ကီု ‘မဂ္ဂသစ္စ’ ဂၠံၚ်တရဴဒှ်ဟိုတ်အာစိုပ်အရာဒဒိုခ်ပၠိုတ်ကီု မဒှ်ဓရ်ဒေသနာ ‘သာမုက္ကံသိက’ မတီညာတ် ဓမံက်ပတိတ်အလဵုဇကုကျာ်ဂမၠိုၚ်ရ။
ယာတ်ဗုသအး မစာ်စ္ဍးနူကမၠိုက်ကၠိခ္ဍက်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဍာ်လွံက် ဗွဲမ္ဒးရးကီု တုပ်တဴသာ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်ဟေၚ် “ဓရ်အိုတ်သီု မၞုံသဘဴပွမကတဵုဒှ်ဂှ် မၞုံသဘဴပၠိုတ်ရ” ရဴဝွံ ‘သောတာပတ္တိမဂ်ဉာဏ်’ မတ်ဓရ် မဟွံမွဲကဵုမၠိုက် မစာ်စ္ဍးနူကၠိုက်လ္ၚေၚ်ကိလေသဂှ် ကတဵုဒှ်ကုဗဗၞးကေုာံကောန်ဂကူ ကောန်ညးမဂဓရးဂမၠိုၚ်မွဲကိုဋ်မွဲလက် မၞုံပဓာန်ဍေံ သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရဂှ်ရ။ ဂကောံမၞိဟ်မွဲဠက်ဂှ် ဂရၚ်ပတီ ဒဒှ်ဥပးရ။
၅၇။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယမုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ညာတ်ကေတ်ဓရ်တုဲဂှ်ဒှ်တုဲ အာစိုပ်ဓရ်တုဲဂှ်ဒှ်တုဲ တီကေတ်ဓရ်တုဲဂှ်ဒှ်တုဲ တၞီလုပ်အာဓရ်တုဲဂှ်ဒှ်တုဲ ကလိလောန်အာသၠေဟ်ပၟာတုဲဂှ်ဒှ်တုဲ စာ်စ္ဍးနူချပ်သၠေဟ်ပၟာ သာ်တေံဟာ, သာ်ဏအ်ဟာတုဲဂှ်ဒှ်တုဲ အာစိုပ်ဂံၚ်သကာ (သက်လှက်) ပ္ဍဲသာသနာကျာ်တြဲဂှ်ဒှ်တုဲ ဟွံမွဲကဵုညးလျုၚ်ပတှ်ေ မသအာၚ်နူကျာ်ဂှ်ဒှ်တုဲ—
“ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ အဃောဒှ်ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲ ပွမရာဒနာဂမၠိုၚ်မသုန်သာ်ဝွံ ဒှ်ကၠုၚ်ကုအဲဍိက်အိုတ်ရ၊ ပွမရာဒနာဂမၠိုၚ်ဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် ဍိုက်ပေၚ် ကုအဲဍိက်တုဲရ။
ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ အဃောဒှ်ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲ ‘စပ်သၠိုက်အဘိသိက်ကဵုအဲ ပ္ဍဲဒဒှ်သၟိၚ်မ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ’ ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ကၠုၚ်ရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဣဝွံတုန် ဒှ်ပွမရာဒနာဗွဲကိုပ်ကၠာအဲဍိက်ရ၊ ပွမရာဒနာဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် ဍိုက်ပေၚ် ကုအဲဍိက်တုဲရ။
‘တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မထေက်ဒုၚ်ပူဇဴတၟေၚ် က္ညကၠုၚ်တွဵုရးဍုၚ်အဲ မဒှ်သၟိၚ်တုဲဂှ်မ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ’ ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ကၠုၚ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် ဣဝွံတုန် ဒှ်ပွမရာဒနာ မရနုက်ကဵုၜါ အဲဍိက်ရ၊ ပွမရာဒနာ အခိၚ်လၟုဟ် ဍိုက်ပေၚ်ကုအဲဍိက်တုဲရ။ ‘အဲသ္ဂောံပြာပ်ခစ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ်မ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ’ ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ကၠုၚ်ရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဣဝွံတုန် ဒှ်ပွမရာဒနာ မရနုက်က၆ုပိအဲဍိက်ရ၊ ပွမရာဒနာဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် ဍိုက်ပေၚ်ကုအဲဍိက်တုဲရ။ ‘တဳလမၞုံပိဒဉ်ကျာ်တြဲဂှ် တွံကဵုဓရ်ကုအဲမ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ’ ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ကၠုၚ်ရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် နဝွံတုန် ဒှ်ပွမရာဒနာ မရနုက်ကဵုမသုန် အဲဍိက်ရ၊ ပွမရာဒနာဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် ဍိုက်ပေၚ်ကုအဲဍိက်တုဲရ။
“ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် (ဓရ်ဂှ်) ထေက်က၆ုသ္ဍိုက်မၠိုက်လောန်ရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် (ဓရ်ဂှ်) ထေက်ကဵုသ္ဍိုက်မၠိုက်လောန်ရ၊ ဗွဲဥပမာမ္ဂးတုန် ဝတ္ထုဗကပ်စွံလဝ်ဂှ် သၟုဟ်ညံၚ်ရဴဂတးလ္ၚာကဵုကီု ဝတ္ထုဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴပံက်ထ္ၜးကဵုကီု ကုညးမတ်ဂေတ်တၠိၚ်ဂၠံၚ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဟီုလဴကဵုဂၠံၚ်ဍာ်ဍာံစၟတ်ကီု “ညးမၞုံကဵုမတ်မညာတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကြက်ဂွံညာတ်ကေတ် ရုပ်သာ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ပ္ဍဲတိုက်ဒမၠုဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴစံၚ်ဗဂဵုကဵု ပၟတ်ကၠေၚ်သ္ဍဴကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ်ဟေၚ်ရ တဳလမၞုံပိုဉ်ဂှ် နကဵုဟိုတ်တၞဟ်တၞဟ် တွံထ္ၜးကဵုဓရ်ရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်ဂှ် ပြာပ်ခသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော် သကအ်ဗ္ဒကဵု တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ၊ ဓရ်ဂှ်လေဝ် ပြာပ်ခသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်သကအ်ဗ္ဒရ၊ သၚ်ဂှ်လေဝ် ပြာပ်ခသ္ပသ္ၜုဲစ္ၜော်သကအ်ဗ္ဒရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳလမၞုံပိုဉ် သ္ပတမ်နူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုလအိတ်လမျီု အဲဍိက်ဂှ် ဥပးပြာပ်ခ သ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်သကအ်ဗ္ဒ ရဴဝွံ ဩဝ်ဂိုၚ်သမ္တီလေဝ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။
ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် သွက်တ္ၚဲယး တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံခမဳသၚ် ဩဝ်ဒုၚ်တဲပိဏ္ဍပါတ် အဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ နမဒၟဴ၎်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ဒုၚ်တဲရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိက်ဗိမ္ဗိသာရ မၞံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး တီကေတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဒုၚ်တဲတုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲမ္ဂး ပါဲစ္ဍးအာရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ကလိလာေန်အာဗ္တံဂှ်တုဲ သကဵုစဳရေၚ်တဴ စၞအာဟာရဘောဇိုန်မပြဲပြဲတုဲမ္ဂး “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဒးအခိၚ်ရ၊ ပဠေဝ်ပဠေတ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲရ” ရဴဝွံ ကဵုဂရၚ်ပတီ ဒးအခိၚ် ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။
၅၈။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး ဗိုက်ပဠဗဝ်သ္ၚာတုဲ သီုမဂိုၚ်ကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာ မွဲဟာန်ကေုာံခမဳမဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ခမဳဂမၠိုၚ်လ္ၚီမဒှ်ရသိတြေံအိုတ်သီု က္ညလုပ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်အိန် မဒှ်တၠနာဲဒေဝတဴဂမၠိုၚ် နိမိတ်ဗဒှ် လွေဟ်သၟတ်ဗၠာဲတုဲ သီုမဂယှ်ေ ဖ္ဍောတ်တဴဂါထာဂမၠိုၚ်ဝွံ နူဂတနူဂတ ခမဳသၚ်မၞုံပဓာန်ဍေံကျာ်တြဲဂှ် အာတဴရ။
“တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မၞုံကဵုသ်ာထဝ်သိၚ်ဂဳနိက် မၞုံကဵုဂၠမ်စိုတ်မယေန်သၞာၚ် မတိတ်ဗၠးနူကိလောသတုဲဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ (တၠအရှန်) ရသိတြေံဂမၠိုၚ်လ္ၚီ မၞုံကဵုဂၠမ်စိုတ်မယေန်သၞာၚ် မတိတ်ဗၠးနူကိလေသတုဲဂှ် က္ညလုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မၞုံကဵုသာ်ထဝ်သိၚ်ဂဳနိက် မတိတ်ဗၠးနူဒဒိုခ်ဝဋ်သံသာတုဲ မတိတ်ဗၠးနူကိလေသတုဲဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ (တၠအရှ) ရသိတြေံဂမၠိုၚ်လ္ၚီ မတိတ်ဗၠးနူဒဒိုခ်ဝဋ်သံသာတုဲ မတိတ်ဗၠးနူကိလေသတုဲဂှ် က္ညလုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မၞုံကဵုသာ်ထဝ်သိၚ်ဂဳနိက် မတတ်ကၠောံအာနူဒဒိုခ်ဝဋ်သံသာတုဲ မတိတ်ဗၠးနူကိလေသတုဲဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ (တၠအရှန်) ရသိတြေံဂမၠိုၚ်လ္ၚီ မတိတ်ကၠောံအာနူဒဒိုခ်ဝဋ်သံသာတုဲ မတိတ်ဗၠးနူကိလေသတုဲဂှ် က္ညလုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မၞုံကဵုသာ်ထဝ်သိၚ်ဂဳနိက် မၞုံကဵုဣန္ဒြဳမညိၚ်ဝတ် မတိတ်ဗၠးနူကိလေသတုဲဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ (တၠအရှန်) ရသိတြေံဂမၠိုၚ်လ္ၚီ မၞုံကဵုဣန္ဒြဳမညိၚ်ဝတ် မတိတ်ဗၠးနူကိလေသတုဲဂှ် က္ညလုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မၞုံကဵုပွမပဒတဴ အရဳဂမၠိုၚ်စှ်သာ် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာဴဇြဟတ်ဇကု ဇြဟတ်ဉာဏ်စှ်သာ် မတီတဴဓရ် (ကုလသကမ္မပထ) စှ်သာ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံအသေက္ခဉာဏ်စှ်သာ်ဂှ် တွဳတွိုၚ်ကေတ် တၠအရှန်လ္ၚီတုဲ က္ညလုပ်ကၠုုၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ရ” ရဴဝွံ (သီုမဂယှ်ေ ဖ္ဍောတ်တဴဂါထာဂမၠိုၚ်ဝွံ အာတဴရ)။
မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒး သၟိၚ်အိန်မဒှ်တၠနာဲဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ “သၟတ်ဗၠာဲဝွံ ရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်ဗွဲမလောန်ရသွံ၊ သၟတ်ဗၠာဲဝွံ ထေက်ကဵုဒးဗိုၚ်သ္ၚေဝ်ရသွံ၊ သၟတ်ဗၠာဲဝွံ ထေက်ကဵုလျုၚ်ရသွံ၊ သၟတ်ဗၠာဲဝွံ ဒှ်ကောန်ဗၠာဲ ညးလဵုမွဲရော?” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ဟီုသ္ဂးရဴဝွံအိုတ်မ္ဂး သၟိၚ်အိန်မဂွံအလဵုအသဳ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် —
“ယြဴတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမွဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံလွဳပရာပညာ မဗိုန်ဗတ်တန်ကြန်ရ၊ ယေန်သၞာၚ် ပ္ဍဲဣန္ဒြဳဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုရ၊ သအးဇ္ၚးနူကိလေသဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုရ၊ ပူဂိုလ်ပတောံၜတ်လေဝ် ဟွံမွဲရ၊ ပူဇဴတၟေၚ် (မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်) လေဝ် ထေက်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ၊ ဂလာန်ဓရ်မခိုဟ်ဆာဲလေဝ် လေပ်တွံတဴရ၊ အဲတုန် ဒှ်ညးကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုဂါထာရ။
၅၉။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ က္ညပြာပ်စဴအာသ္ၚိနန် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရးတုဲ မွဲဟာန်ကေုာံခမဳသၚ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမလးပညပ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး အလဵုဇကု ကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာခမဳသၚ်မၞုံပဓာန်ဍေံကျာ်တြဲ နကဵုစၞအာဟာရဘောဇိုန်မပြဲပြဲ စဵုကဵုတရိုပ်စိုတ် စ၆ုကဵုဒးဆေဝ်တာပဒေါံကၠေံတုဲမ္ဂး အခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပါဲကၠေံတဲ နူဗဗေၚ်တုဲဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ။
ကုသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲဂှ်—
“မုရဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ထေက်ကဵုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ပဒတဴရော? ဌာန်ဂှ် နူကွာန်လေဝ် ဟွံသ္ၚောဲလောန် ဟွံကြပ်လောန်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကဵုဂၠံၚ်အာဂၠံၚ်ကၠုၚ်ရ၊ ကုညးမိက်ဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ် ညးမိက်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် သွက်ဂွံအာစိုပ်လောဲသွာရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲ ဟွံနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲကေုာံမၞိဟ် ပ္ဍဲအခိၚ်သဝ်တ္ၚဲလေဝ် ဗရုရမျာၚ်အောန်သာရ၊ ဗရုရမျာၚ်က္ညာၚ်ကရေဲဍုၚ်ကွာန် ‘ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်’ ထအဴကၠံၚ်’ လေဝ် ဟွံမွဲရ၊ ဟွံမွဲကဵုသၟူအမြာဲမၞိဟ် ‘စာ်စ္ဍးနူသၟူအမြာဲမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်’ ရ၊ ဌာန်ထေက်ကဵု သ္ပတဴကမၠောန်ပွပၞုက်ဓလုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗဗွဲကဵုတၞဟ်နသတၚ်တန်တဴလေဝ် ဒှ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ရ။
ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ကသပ်ဒှ်ကၠုၚ် ကုသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရးရ—
“ဥဒျာန်ဝေဠုဝန် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဝွံ ကေုာံကွာန်လေဝ် ဟွံသ္ၚောဲလောန် ဟွံကြပ်လောန်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကဵုဂၠံၚ်အာဂၠံၚ်ကၠုၚ်ရ၊ ကုညးမိက်ဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ် ညးမိက်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် သွက်ဂွံအာစိုပ်လောဲသွာ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟွံနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲကေုာံမၞိဟ် ပ္ဍဲအခိၚ်သဝ်တ္ၚဲလေဝ် ဗရုရမျာၚ်အောန်သာရ၊ ဗရုရမျာၚ်က္ညာၚ်ကရေဲဍုၚ်ကွာန် ‘ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ထအဴကၠံၚ်’ လေဝ် ဟွံမွဲရ၊ ဟွံမွဲကဵုသၟူအမြာဲမၞိဟ် ‘စာ်စ္ဍးနူသၟူအမြာဲမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်’ ရ၊ ထေက်ကဵုတၞဟ်နသ္ပတဴကမၠောန် ပွပၞုက်ဓလုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ ဗဗွဲကဵုတၞဟ်နသတၚ်တန်တဴရ၊ ဥဒျာန်ဝေဠုဝန်ဂှ် ယဝ်အဲသ္ဂောံကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်မၞုံပဓာန်ဍေံ ကျာ်တြဲမ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ” ရဴဝွံ (ကသပ်ဒှ်ပၠန်ရ)။
ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယမုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ဂိုၚ်ကေတ်ပလၚ်ကာထဝ်တတုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဥဒျာန်ဝေဠုဝန်ဝွံ အဲဍိက်ကဵုဒါန် ကုဂကောံခမဳမၞုံပဓာန်ဍေံ ကျာ်တြဲရ” ရဴဝွံ (ဟီုမြော်တိတ်တုဲ) သၠးပွးကဵုဒါန် ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။
ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် ကဵုသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲ က္ညပါဲစ္ဍးအာရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုတွံဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး “ယွံခမဳတအ် ကဵုအခေါၚ် (တၞဟ်နဒုၚ်ဒါန်) အာရှာမ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။
ခဏ်ဆဵုဂဗကဵုသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရတုဲရ။
