၁.၄.၂။ ကမၠတ်ဇၞော်မသုန်တၠ
195) ယွံခမဳတအ် ကမၠတ်ဇၞော်ဂမၠိုင် မသုန်တၠဝွံ နွံတဴပြာကဋ် ပ္ဍဲလောကအိုတ်ရ၊ မသုန်တၠဂမၠိုင်တုန် ညးဍေံဂှ်ရော? ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲလောကဝွံ ကုကမၠတ်လ္ၚုဵဂှ် “အဲ မုရဴပ္ဍဲအခိင်မွဲ တွဳဗွိုင် (ကွး) ကဵုကၠံကဵုလ္ၚီတုဲ သီုဂစိုတ်တဴ သီုကဵုဂစိုတ်တဴ သီုကုတ်တဴ သီုကဵုကုတ်တဴ သီုကဵုတောံဖျိန် သီုကဵုတောံဖျိန်ဂှ် ကြက်သ္ဂောံဂေတ်ဂ္ၚေင်အာကၠုင် ပ္ဍဲကွာန်နိဂီု ဍုင်ဒၟံင်သၟိင်ဂမၠိုင်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်မွဲသအာင် ကမၠတ်ဇၞော်ဂှ် တွဳဗွိုင် (ကွး) ကဵုကၠံကဵုလ္ၚီတုဲ သီုဂစိုတ်တဴ သီုကဵုဂစိုတ်တဴ သီုကုတ်တဴ သီုကဵုကုတ်တဴ သီုကဵုတောံဖျိန် သီုကဵုတောံဖျိန်ဂှ် ဂေတ်ဂ္ၚေင်အာကၠုင်ပ္ဍဲကွာန်နိဂီု ဍုင်ဒၟံင်သၟိင်ဂမၠိုင်ရ။ ယွံခမဳတအ် တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံဟေင် ပ္ဍဲသာသနာဝွံ ကုခမဳယုတ်လ္ၚုဵဂှ်— “အဲ မုရဴပ္ဍဲအခိင်မွဲ တွဳဗွိုင် (ကွး) ကဵုကၠံကဵုလ္ၚီတုဲ သီုဂွံဒုင်ကၠောန်ၜိုတ်ခိုဟ်ခိုဟ် သီုဂွံဒုင်သ္ပအဲပရဲ သီုဂွံဒုင်သၞေံသၞဴ သီုဂွံဒုင်ပူဇဴ သီုဂွံဒုင်ရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ထပိုဲခမဳခရှ်ဂမၠိုင်ဂှ် ကလိဂွံသ္ၚာပိဏ္ဍပါတ် ဘာဂဥုဲပစ္စယ်ပန်ဂမၠိုင်တုဲ ကြက်သ္ဂောံဂေတ်ဂ္ၚေင်အာကၠုင် ပ္ဍဲကွာန်နိဂီု ဍုင်ဒၟံင်သၟိင်ဂမၠိုင်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်မွဲသအာင် ခမဳယုတ်ဂှ် တွဳဗွိုင် (ကွး) ကဵုကၠံကဵုလ္ၚီတုဲ သီုဂွံဒုင်ကၠောန်ၜိုတ်ခိုဟ်ခိုဟ် သီုဂွံဒုင်သ္ပအဲပရဲ သီုဂွံဒုင်သၞေံသၞဴ သီုဂွံဒုင်ပူဇဴ သီုဂွံဒုင်ရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ထပိုဲခမဳခရှ်ဂမၠိုင်ဂှ် ကလိဂွံသ္ၚာပိဏ္ဍပါတ် ဘာဂဥုဲပစ္စယ်ပန်ဂမၠိုင်တုဲ ဂေတ်ဂ္ၚေင်အာကၠုင် ပ္ဍဲကွာန်နိဂီု ဍုင်ဒၟံင်သၟိင်ဂမၠိုင်ရ။ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ကမၠတ်ပဌမ နွံပြာကဋ် ပ္ဍဲလောကရ။ ယွံခမဳတအ်သအာင်နူဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲသာသနာဝွံ ခမဳယုတ်လ္ၚဵုဂှ် ဂိုင်ကတ်ကေတ် သုတ် အဘိဓရ် ဝိနယ် ဒေသနာကျာ်တြဲတွံတုဲ သ္ပလဝ်ဂြပ်ဇကုအပိုင်ရ။ (ဟွံစွံစၞးအ္စာရ)။ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန်ကမၠတ်ဇၞော်ဒုတိယ နွံပြာကဋ် ပ္ဍဲလောကရ။ ယွံခမဳတအ် သအာင်နူဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲသာသနာဝွံ ခမဳယုတ်လ္ၚဵုဂှ် စောတ်စောဲ ညးဒ္ဂေတ်ဓရ်မွဲစွံ မၞုံကဵုဒ္ဂေတ်မသအးဇ္ၚး မဒ္ဂေတ်တဴ ဒ္ဂေတ်မသအးဇ္ၚးပွဳပွူ နကဵုဒ္ဂေတ်မဟွံပြဲ (ဒ္ဂေတ်မေထုန်) မဟွံမွဲကဵု ရိုဟ်ကၞက်ရ။ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ကမၠတ်ဇၞော်တတိယ နွံပြာကဋ်ပ္ဍဲလောကရ။ ယွံခမဳတအ် သအာင်နူဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲသာသနာဝွံ ခမဳယုတ်လ္ၚဵုဂှ် ယိုက်ဒိုက်သင်ရိုဟ်ခရှ် နကဵုအာရှာမ် ဂအာင်အာရှာမ် ဘာ ဂအာင်ဘာ ဇံင်ခါတ် ဂတဵုဒလာဲခုင်ဇမၠိင် ဖုန် ဂၞဳ နုင်ဗရိုတ် ဇရဳဗရိုတ်ဇၞော် ဇရဗရိုတ် ကၠာင်ဗရိုတ် ဝါစဳ (ဗဗဴ) မုဲ မြပံင် ကွုဵဇၜံက် ပၞုတ် ဇုက်လွာဒုန် ကၟတ်ဇပူ ကၟာစာဗဲ ချောဲ တိကမၠေတ် ကယျာဆု ကယျာတိ (ၜါဣသုန်ဂကူ) မဒှ်ဂရုဘဏ် ဂရုပရိက္ခာသင်ရ၊ လှေံလှန်ရ။ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ကမၠတ်ဇၞော်စတုတ္ထ နွံပြကဋ်ပ္ဍဲလောကရ။ ယွံခမဳတအ် ယြဴခမဳမွဲ ဟီုကြီုပတိုန်စ ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုင် မဟွံမွဲပြာကဋ် (ပ္ဍဲသန္ထာန်ဇကု) မဟွံဍာံစၟတ်ရ၊ ခမဳဝွံ ပ္ဍဲဩကာသလောက မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဒေဝတဴ မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဒေဝတဴမာရ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဗြီုဝွံကီု ပ္ဍဲဂကောံသတ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံသမဏဗြာဟ္မဏဂမၠိုင် သၟိင်ဂမၠိုင် မၞိဟ်ဂမၠိုင်ဝွံကီုပြေအ်အိုတ်ရ ဇၞော်အိုတ်ရ ကမၠတ်ဇၞော်ရောင်၊ ပွမဒှ်သာ်ဂှ်ဂှ် မုဟိုတ်ရောဟီုမ္ဂး ယွံခမဳတအ် ဟိုတ်မကၠတ်စ ပိဏ္ဍပါတ်ကောန်ညးဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်ရောင်။ “ပ္ဍဲသန္ထာန်ဇကုဂှ် သီုဟွံမွဲကဵုဓရ်မသၠုင်ပြဲ ခမဳမဟီုသ္ဂး ညံင်မၞုံကဵုဓရ်သၠုင်ပြဲဂှ် ညံင်ရဴသၟာဝေင် (လၟဂစေံ) မတ္ၚံက်စၞာဲကီု ကၠတ်စပိဏ္ဍပါတ် ညးဍုင်ဂမၠိုင်မ္ဂးရ။ ခမဳဂမၠိုင်မဂၠိုင် ကွက်လဝ်သ္ၚာပ္ဍဲကအ်တုဲ မၞုံသဘဴကၠိၚေတ်ပပ်ပဳ စ္ဍးခြာနူပွမသ္ၚဳလလမ်မင်မွဲတုဲ မယုတ်မာဂှ် ဟိုတ်နူပွသရာမ်ပါပ် အကုသိုလ်ကမ် သ္ဒးပြပ်အာစိုပ်နရက်အိုတ်ရ။ သီုဟွံမွဲကဵုဒ္ဂေတ်သဳလ သီုဟွံမွဲကဵုသံဝရ ပွမထိင်ဒဝ်မင်မွဲ လတူပွမစပိဏ္ဍပါတ် ကောန်ညးဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင် မကဵုဒါန်ဂှ် ပွမဂွံစကဠောံပသဲ မစံင်ဗဂဵုလဝ်ဍာဲဍာဲဂြင်ဂှ်ပြဲဏီရ”။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂရိုဟ်တင်ဒုဟ် ခမဳပဒတဴဩင်ကြုင်ဝဂ္ဂုမုဒါဂမၠိုင် နဟိုတ်မဂၠိုင်တုဲမ္ဂး ဇကုဇကုပွမဇြိုင်ကဵုလွဳမြိမြန်ဇကုဇကု ညးသအာင်ပွမဇြိုင်ကဵုလွဳမြိမြန်ဇကုဇကု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေင် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ သီုဟွံတီတဴ ရင်တၠုင်ပြာပ်နင်ဇကု ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုင် မဂပ်ဝ်တွံဂး လညာတ်ဉာဏ်မပြဲ မသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နပလီုပလာ်ကၠေံ ကိလေသတုဲ ‘ရဴဝွံ အဲတီရ၊ ရဴဝွံ အဲညာတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုကြီုစမ္ဂး၊ ပ္ဍဲကြဴနူအခိင် မဟီုကြီုစတုဲဂှ် (ညးသအာင်ဂမၠိုင်) ဂပ်ဝ်သၟာန်စၟဳစၟတ်တုဲကီုလေဝ် မဟဂပ်ဝ်သၟာန်စၟဳစၟတ်ကီုလဝ် အာစိုပ်အာပတ်တုဲ မၞုံကဵုပၟိက်ကဵုသအးဇ္ၚးဒှ်တုဲ ‘ယွံကောန်တၠတအ် ရဴဝွံ သီုဟွံတီတဴဂှ် တီရ ရဴဝွံ ဟီုဒးတုဲ သီုဟွံညာတ်ဂှ် ရဴဝွံ ညာတ်ရ ရဴဝွံ ဟီုဒးတုဲ ဟီုဒးဂလာန် လ္ၚုသၟးဆောတ်ယောင်တုဲ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ခမဳဝွံလေဝ် အာစိုပ်ပွမကျ နူသာသနာရ၊ ဟွံမွဲပွမပံင်ဖက်မွဲစွံ ကေုာံခမဳ ခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုင်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေင် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုင်ရ။
196) ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ခမဳဂမၠိုင်ဗွဲမဂၠိုင် ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ညာတ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်ညာတ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်အာစိုပ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်အာစိုပ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ကလိဂွံဏီဂှ် ဂပ်ဝ်ကလိဂွံတုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ နပွမထေင်ဇၞော်ဂှ် ဟီုထ္ၜးအရဟတ္တဖိုလ်အိုတ်ရ၊ ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ် ပ္ဍဲမွဲအခိင်သအာင် သွက်ရာဂဂွံကဵုဒှ်လေဝ် စိုတ်လၟောဝ်အာရ၊ သွက်ဒေါသဂွံကဵုဒှ်လေဝ် စိုတ်လၟောဝ်အာရ၊ သွက်မောဟဂွံကဵုဒှ်လေဝ် စိုတ်လၟောဝ်အာရ။ “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဂပ်ဝ်ပညပ်လဝ် သိက္ခာပိုဒ်တုဲရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုင်လေဝ် ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ညာတ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်ညာတ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်အာစိုပ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်အာစိုပ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ကလိဂွံဏီဂှ် ဂပ်ဝ်ကလိဂွံတုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၞတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ နပွမထေင်ဇၞော်ဂှ် ဟီုထ္ၜးဒးအရဟတ္တဖိုလ်အိုတ်တုဲရ၊ ပသာ်ဂှ်ရော? ပိုဲညးဂမၠိုင်စှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ဟာ” ရဴဝွံ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ်ရ။ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလပိုဉ်အာနန္ဒအိုတ်ရ၊ တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ဂရင်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံအာနန္ဒ ယြဴခမဳဂမၠိုင် ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ညာတ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်ညာတ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်အာစိုပ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်အာစိုပ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ကလိဂွံဏီဂှ် ဂပ်ဝ်ကလိဂွံတုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ဏီဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်တုဲရ ရဴဝွံ မၞုံစၟတ်သမ္တီအိုတ်တုဲ နပွမထေင်ဇၞော်ဂှ် ဟီုထ္ၜးအရဟတ္တဖိုလ်အိုတ်ရ၊ ပွမဟီုထ္ၜးအရဟတ္တဖိုလ် နပွမထေင်ဇၞော်ဂှ်တုန် ဟွံရုမ်ဂပ်ကဵုကော်ခဴ ရဴဝွံ ဟိုတ်ပွမဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေင် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
197) ယြဴခမဳမွဲ သီုဟွံတီတဴ ရင်တၠုင်ပြာပ်နင်ဇကု ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုင် မဂပ်ဝ်တွံဂး လညာတ်ဉာဏ်မပြဲ မသၟဟ်အစောံတၞဟ်နပလီုပလာ်ကၠေံ ကိလေသတုဲ ‘ရဴဝွံ အဲတီရ၊ ရဴဝွံ အဲညာတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုကြီုစမ္ဂး၊ ပ္ဍဲကြဴ နူအခိင် မဟီုကြီုစတုဲဂှ် (ညးသအာင်ဂမၠိုင်) ဂပ်ဝ်သၟာန်စၟဳစၟတ်တုဲကီုလဝ် မဟဂပ်ဝ်သၟာန်စၟဳစၟတ်ကီုလဝ် အာစိုပ်အာပတ်တုဲ မၞုံကဵုပၟိက်ကဵုသအးဇ္ၚးဒှ်တုဲ ‘ယွံကောန်တၠတအ် ရဴဝွံ သီုဟွံတီတဴဂှ် တီရ ရဴဝွံ ဟီုဒးတုဲ သီုဟွံညာတ်ဂှ် ရဴဝွံ ညာတ်ရ ရဴဝွံ ဟီုဒးတုဲ ဟီုဒးဂလာန်လ္ၚုသၟးဆောတ်ယောင်တုဲ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဝေင်ပါဲကၠေံ ပွမထေင်ဇၞော်တုဲ ခမဳဝွံလေဝ် အာစိုပ်ပွမကျနူသာသနာရ၊ ဟွံမွဲပွမပံင်ဖက်မွဲစွံ ကေုာံခမဳခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုင်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။
