၁.၄.၃။ ပွံက်စတုတပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်
198) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ သီုဟွံတီတဴ မ္ဂးဂှ် ဓရ်ကုသိုလ်မဟွံမွဲ မဟွံဍာံစၟတ် မဟွံမွဲပြာကဋ် ပ္ဍဲဇကုဂှ် “ဓရ်ကုသိုလ် နွံကုအဲရ” ရဴဝွံ သီုဟွံတီတဴ သီုဟွံညာတ်တဴ။ ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ၛာန် ဝိမောက္ခ သမာဓိ သမာပတ် လညာတ်ဉာဏ် ပွမဇၞော်ပၟဝ်မဂ် ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ်ဖဵု ပွမပါဲကၠေံ ကိလေသ ပွမစာ်စ္ဍးနူနဳဝရဏ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြရောၚ်။ ရၚ်တၠုၚ်ပြာပ်နၚ်ဇကုတုဲ မ္ဂးဂှ် ဓရ်ကုသိုလ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရၚ်တၠုၚ်ပြာပ်နၚ်ဇကုရ၊ ဇကုဇကုလေဝ် ရၚ်တၠုၚ်ပြာပ်ဏာ ဓရ်ကုသိုလ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ။ ဉာဏ် မ္ဂးဂှ် ဝိဇ္ဇာပိပြကာရောၚ်။ လညာတ် မ္ဂးဂှ် ဉာဏ်ဂှ်လညတ်မ္ဂးရ၊ လညာတ်ဂှ် ဉာဏ်မ္ဂးရ။ ဟီုကြီုစမ္ဂး မ္ဂးဂှ် ကုညးဗြဴကီုလဝ် ကုညးတြုံကီုလဝ် ကုခရှ်လဝ် ကုခမဳကီုလဝ် ဟီုကြီုစမ္ဂး။ ရဴဝွံ အဲတီရ၊ ရဴဝွံ အဲညာဝ်ရ မ္ဂးဂှ် “အဲတီ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ၊ အဲညာတ် ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် နွံပ္ဍဲအဲရ၊ အဲလေဝ် ပြာကဋ် ပ္ဍဲဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ (ပွဟီုလဴစရောၚ်)။ ပ္ဍဲကြဴနူအခိၚ် မဟီုကြီုစတုဲ မ္ဂးရ ယြဴပ္ဍဲခဏမွဲ ဟီုကြီုရ၊ ကလိလောန်ခဏဂှ် လယဂှ်မုဟုတ်ဂှ်မ္ဂး။ (ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်) ဂပ်ဝ်သၟာန်စၟဳစၟတ်တုဲကီုလဝ် မ္ဂးဂှ် ယြဴဝတ္ထုမွဲ ဒုၚ်ဝန်ရ၊ ဝတ္ထုဂှ် “တၠအဲ ကလိဂွံ မုရဴဓရ်မွဲဂှ်ရော? တၠအဲ သာ်လဵုကလိဂွံဂှ်ရော? တၠအဲ မုရဴပ္ဍဲအခိၚ်မွဲ ကလိဂွံဂှ်ရော? တၠအဲ မုရဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ကလိဂွံဂှ်ရော? တၠအဲ ပါဲကၠေံ မုရဴကိလေသဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော? တၠအဲကလိဂွံ မုရဴဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော?” သၟာန်စၟဳစၟတ်မ္ဂး။ ဟဂပ်ဝ်သၟာန်စၟဳစၟတ်ကီုလဝ် မ္ဂးဂှ် ညးလဵုမွဲလေဝ် သီုဟွံသၟာန် ဟွံစၟဳစၟတ်။ အာစိုပ်အာပတ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မၞုံကဵုပၟိက်ယုတ်သဝ်ပြေအ်ဒှ်တုဲ ပၟိက်ပြေအ်မဂပ်ဝ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ရာန်သကိုတ်ဒှ်တုဲ ဟီုကြီုပတိုန်စ ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲပြာကဋ် မဟွံဍာံစၟတ်တုဲ အာစိုပ်အာပတ်ပါရာဇိကတုဲဒှ်ရ။ မၞုံကဵုပၟိက်ကဵုသအးဇ္ၚးဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ခရှ်ကီုလဝ် မိက်ဒှ်တုဲ ဥပကီုလဝ် မိက်ဒှ်တုဲ ပၟၚ်အာရှာမ်ကီုလဝ် မိက်ဒှ်တုဲ သာမဏဳကီုလဝ် မိက်ဒှ်တုဲ။ ယွံကောန်တၠတအ် ရဴဝွံ သီုဟွံတီတဴဂှ် တီရ ရဴဝွံ ဟီုဒးတုဲ သီုဟွံညာတ်ဂှ် ရဴဝွံညာတ်ရ ရဴဝွံဟီုဒးတုဲ မ္ဂးဂှ် “အဲ ဟွံတီဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ၊ အဲဟွံညာတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံမွဲပ္ဍဲအဲအိုတ်ရ၊ အဲလေဝ် ဟွံပြာကဋ် ပ္ဍဲဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ (ပွဟီုလဴစရောၚ်)။ ဟီုဒးဂလာန်လ္ၚုသၟး ဆောတ်ယောၚ်တုဲ မ္ဂးဂှ် အဲဟီုဒးဂလာန်လ္ၚုသၟးတုဲရ၊ အဲဟီုဒးဂလာန်ဆောတ်ယောၚ်တုဲရ၊ အဲဟီုဒးဂလာန် ဟွံဍာံစၟတ်တုဲရ၊ အဲသီုဟွံတီဂှ် ဟီုဒးတုဲရ။ ဝေၚ်ပါဲကၠေံ ပွမထေၚ်ဇၞော်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ပွမထေၚ်ဇၞော်တုဲ။ ခမဳဝွံလေဝ် မ္ဂးဂှ် ထံက်ရံၚ်ကဵုခမဳကိုပ်ကၠာဂမၠိုၚ်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဂးရ။ အာစိုပ်ပွမကျ နူသာသနာရ မ္ဂးဂှ် ဗွဲဥပမာမ္ဂး တၞံတာကအ်ပိုတ်အာတုဲဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴတၞဟ်နပွမကလေၚ်ကၠုတ်ဍိုပ်ဍဴမွဲလှေ်ပၠန် ဟွံမာန်ကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံရ ခမဳ မၞုံကဵုပၟိက်ယုတ်သဝ်ပြေအ်ဒှ်တုဲ ပၟိက်ပြေအ်မဂပ်ဝ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ရာန်သကိုတ်ဒှ်တုဲ ဟီုကြီုပတိုန်စ ဓရ်ၛာန် မဂ်ဖိုလ် မပြဴလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲပြာကဋ် မဟွံဍာံစၟတ်တုဲဂှ် ခမဳဟွံသေၚ်ရ၊ တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ “အာစိုပ် ပွမကျနူသာသနာရ” ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအရာ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပဝိနယ်ကမ်မွဲစွံ ပွမစၞောန်ထ္ၜး (ဖ္ဍောတ်) ပါတိမုက်မွဲစွံ ပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပဒတဴမွဲစွံရောၚ်။ သီုဖအိုတ်ဝွံ ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးရ၊ ပွမပံၚ်ဖက်ဂှ် ဟွံမွဲမွဲစွံ ကေုာံခမဳမစှေ်ပါရာဇိကဂှ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး “ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံ” ရ။
199) ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ၛာန်၊ ဝိမောက္ခ၊ သမာဓိ၊ သမာပတ်၊ လညာတ်ဉာဏ်၊ ပွမဇၞော်ပၟဝ်မဂ်၊ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ်ဖိုလ်၊ ပွမပါဲကၠေံကိလေသ၊ ပွမစာ်စ္ဍးနူနဳဝရဏ၊ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြရောၚ်။ ၛာန် မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်၊ ဒုတိယၛာန်၊ တတိယၛာန်၊ စတုတ္ထၛာန်ရောၚ်။ ဝိမောက္ခ မ္ဂးဂှ် ‘သုညတဝိမောက္ခ’ လ္ၚုသုန်ဂြာံနူကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠး ‘အနိမိတ္တဝိမောက္ခ’ ဟွံမွဲကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠး ‘အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခ’ ဟွံမွဲကဵုပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠးရောၚ်။ သမာဓိ မ္ဂးဂှ် ‘သုညတသမာဓိ’ လ္ၚုသုန်ဂြာံနူကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန် ‘အနိမိတ္တသမာဓိ’ ဟွံမွဲကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန် ‘အပ္ပဏိဟိတသမာဓိ’ ဟွံမွဲကဵုပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန်ရောၚ်။ သမာပတ် မ္ဂးဂှ် ‘သုညတသမာပတ်’ လ္ၚုသုန်ဂြာံနူကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စ ‘အနိမိတ္တသမာပတ်’ ဟွံမွဲကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စ ‘အပ္ပဏိဟိတသမာပတ်’ ဟွံမွဲကဵုပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စရောၚ်။ လညာတ်ဉာဏ် မ္ဂးဂှ် ဝိဇ္ဇာပိပြကာရောၚ်။ ပွမဇၞော်ပၟဝ်မဂ် မ္ဂးဂှ် သတိပဋ္ဌာန်ပန်ပြကာ၊ သမ္မပ္ပဓါန်ပန်ပြကာ၊ ဣဒ္ဓိပါဒ်ပန်ပြကာ၊ ဣန္ဒြဳမသုန်ပြကာ၊ ဗိုလ်မသုန်ပြကာ၊ ဗောဇ္ၛၚ်ထပှ်ပြကာ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စါံပြကာ မပြဲရောၚ်။ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ်ဖိုလ် မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ် သောတာပတ္တိဖိုလ်၊ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ်သကဒါဂါမိဖိုလ်၊ ပွမသ္ပဇၞော်မတ် အနာဂါမိဖိုလ်၊ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ် အရဟတ္တဖိုလ်ရောၚ်။ ပွမပါဲကၠေံကိလေသ မ္ဂးဂှ် ပွမပါဲကၠေံရာ၊ ပွမပါဲကၠေံဒေါသ၊ ပွမပါဲကၠေံမောဟရောၚ်။ ပွမစာ်စ္ဍးနူနဳဝရဏ မ္ဂးဂှ် ပွမစာ်စ္ဍးနူ ‘နဳဝရဏ’ ကၟာတ်လဒဵုစိုတ် နူရာဂ၊ ပွမစာ်စ္ဍးနူ ‘နဳဝရဏ’ ကၟာတ်လဒဵုစိုတ် နူဒေါသ၊ ပွမစာ်စ္ဍးနူ ‘နဳဝရဏ’ ကၟာတ်လဒဵုစိုတ် နူမောဟရောၚ်။ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ မ္ဂးဂှ် ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ နပဌမၛာန်၊ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ နဒုတိယၛာန်၊ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြနတတိယၛာန်၊ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ နစတုတ္ထၛာန်ရောၚ်။