فرش کاشان

همانطور که همه می دانید فرش ایرانی امروزه شهرت جهانی پیدا کرده است و این شهرت به تاریخچه فرش دستبافت ایرانی در گذشته باز می گردد. فرش یا همان قالی نه تنها یکی از صنایع دستی معروف ایران است، بلکه برای قرن‌ها از آن برای تجلی فرهنگ ها، سنت و هنردوست ایرانیان بوده.

اولین کارخانه فرش ماشینی در دهه 1350 شمسی در همین اواخر در کاشان افتتاح شد و برای اولین بار فرش کاشان به صورت ماشینی وارد خانه ها و منازل ایرانیان شد. نداشتن پیشینه بافت فرش در ایران به 25 قرن قبل بر می گردد، این را کشف پازیریک در سال 1328 به کمک یک باستان شناس روس به عنوان قدیمی ترین فرش ایرانی ثبت کرد.

تاریخچه فرش کاشان

شهر کاشان نه تنها در حوزه فرش کاشان دستباف، بلکه در عرصه فرش ماشینی نیز شهرت فراوانی دارد. در حقیقت ساخت اولین کارخانه فرش ماشینی در سال 1351 شمسی نه تنها یک دوره طلایی در تاریخچه فرش کاشان داشت ، بلکه نقطه تحولی برای شهرت بیشتر فرش ایرانی است.

اگرچه پیش از انقلاب و پس از آن، به علت حمایت کردن از فرش دستباف ایرانی، صدور مجوز برای فرش های ماشینی غیر ممکن بود و مخالفت می شد اما پس از اتمام دوره جنگ و در اوایل دهه 1370 این صنعت رونق بسیاری پیدا کرد، به شکلی که فقز با گذشت چند سال، صدها واحد تولیدی فرش کوچک و بزرگ در سرتاسر کشور تاسیس شد و از نیمه این دهه صادرات فرش کاشان شروع شد.

اما چیزی که به تاریخچه فرش ماشینی کاشان مرتبط است این است که چیزی حدود 80 درصد از واحدهای تولید فرش ماشینی در کشور با داشتن بالاترین سطح فناوری ماشین آلات فرش بافی، در شهر کاشان و شهرهای اطراف آن آن از جمله آران و بیدگل مستقر بوده اند و به نوعی مرکز اصلی تولید فرش ایرانی با نام هایی معتبر و باسابقه درخشان در این منطقه واقع شده می باشد.

به همین خاطر فرش ماشینی کاشان نه تنها در ایران بلکه در تمامی جهان از اعتبار خاصی برخوردار است. امروزه فرش هایی با تراکم و شانه بالا از جمله فرش ماشینی 1200 شانه و فرش ماشینی 1500 شانه در کارخانه های فرش کاشان تولید انبوه داشته اند که از ظرافت و ریزبافتی چشم نوازی برخوردار بوده و شباهت بسیار زیادی به فرش های ماشینی نیز دارند.

نشانه هایی از یک فرش کاشان اصیل ماشینی

۱. فرش های اکرولیک نسبت به پلی استر لطیف تر و روشنتر هستند

۲. زمانی که فرش را لمس می کنید و روی آن دست می کشید دست به راحتی از روی فرش سر میخورد و چسبندگی احساس نمیشود .

۳. نخ خاب اکرلیک هیت ست در حین دست کشیدن از زیر دست دانه دانه رد می شود و داخل هم کلاف نمی شوند .

۴. اصلا بوی پلاستیک و مواد نفتی احساس نمی شود .

۵. دارای مقاومت بالا در برابر پا خوردگی و برگشت پذیری بسیار فوق العاده

۶دارای مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت های غیر مستقیم ( قابلمه داغ / اتوی داغ / کتری داغ )

۷. استفاده شده از رنگهای شاد زنده و شفاف.

ساختار و ویژگی های فرش کاشان

بیشتر پشم های که در بافت فرش کاشان استفاده شده است از تولیدات گله داری های شهرهایی همچون خراسان ، آذربایجان ، کرمانشاه و تهران می باشد. اندازه پرزهایی که در قالی های بافته شده در مناطق مختلف کاشان است با یکدیگر تفاوت دارد؛ به عنوان مثال قالی های پشمی در خود کاشان اندازه پرز ها متوسط می باشد در حالیکه در قالی های روستایی از کاشان به نام آران ، اندازه این پرزها ، بسیار بلندتر است.

در زمان بافت فرش های کاشان معمولا از نخ پنبه ای برای تار و پود استفاده می شود و تنها در بافت قالی هایی که بافت بسیار ظریفی دارند از نخ ابریشم استفاده میکنند. از لحاظ ساختاری پودهای زیرین در این فرش ها ضخیمتر از پودهای رویی میباشد و دو نوع نخ کاشانی با نامهای شهری و اصفهانی برای این بافت ها استفاده می شود. تفاوت اصلی این دو نوع نخ در ضخامت آن ها بوده به طوریکه پود ۱۰ لای اصفهانی معادل پود ۱۲ لای شهری است.

انواع مختلف طرح های فرش کاشان

فرش کاشان از لحاظ طرح و نقش شباهت بسیار زیادی به طرح و نقشه های اصفهان دارد. به همین خاطر میتوان گفت که از لحاظ طراحی شباهت بسیار زیادی به طرح گردان و لچک ترنج اصفهان دارد، تنها تفاوت این است که ظرافت و دقت اصفهان را ندارد و و رنگ بندی پایین تری دارد.

بهتر است بدانید که ، برای بافت فرش های کاشان در گذشته در داخل طراحی ترنج و حاشیه و لچک ها از نقش های پرنده و مرغ بیشتر استفاده میشد در حالیکه امروزه بیشتر از طرح هایی استفاده می شود که به طرح گل های شاه عباسی معروف هستند ، باید این را بگوییم که این طرح و نقشه ها بسیار زیبا و در نوع خود بی نظیراند و نظر طرفداران بسیار زیادی را نیز به خود جلب می کنند.

و در آخرمعروف ترین نقشه های قالی کاشان را در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد

• ترنج

• محراب

• محتشم کاشان

• گلدانی و درختی کاشان

• شکارگاه ، حیوانی

• بته‌جقه‌ای کاشان

• سجاده‌ای کاشان

• فرش پنج رنگ کاشان

از لحاظ رنگ بندی استفاده شده در فرش کاشان باید گفت که در گذشته بیشتر از رنگ های بسیار زنده و با کنتراست بالا استفاده می کردند اما امروزه به علت بازاری تر شدن این کالاها ، از رنگ بندی های ملایم تری نیز استفاده می شود.