ขั้นเตรียมวัตถุดิบ

การเลือกหวาย

การเลือกหวายในการนำมาสาน หวายที่ใช้สานมีหลายสายพันธุ์ เช่น หวายหิน หวายหอม หวายกาหลง หวายที่ดีต้องมีข้อสีดำ ถือว่าแก่เหมาะที่จะนำมาจักสานได้

หวายหิน เป็นหวายกอ ลำต้นเรียวเล็ก ปีนป่ายได้สูง ลำต้นสีเขียวอ่อนเป็นมัน กาบหุ้มลำมีสีเขียวเมื่อสด สีเทาแกมน้ำตาลเมื่อแห้ง มีหนามรูปเล็บเหยี่ยวขนาดเล็ก ฐานเป็นปุ่มนูนขึ้นเป็นสันกลม มีสีเหลืองปลายหนามชี้ขึ้น ผลรูปไข่ ปลายยังคงมีส่วนปลายของเกสรตัวเมียยื่นออกเล็กน้อย พบในสุมาตรา มาเลเซีย สิงคโปร์และไทย ใช้ทำหวายเส้นเพื่อจักสานงานที่ต้องการความละเอียด ชาวทีมวนในมาเลเซียใช้มัดของ นำกาบหุ้มที่มีหนามมาใช้ขูดเนื้อมันสำปะหลังเป็นเส้นๆ หรือใช้สีเมล็ดข้าวโพดออกจากฝัก

หวายหอม เนื่องจากหวายมีเนื้อเหนียว แข็งแรง และยืดหยุ่นได้ดีกว่าไม้ไผ่หรือไม้จักสานชนิดอื่นๆ สามารถจักเป็นเส้นหรือแผ่นบางได้ง่าย โค้งงอได้ดี ลักษณะลำต้นปีนป่าย ไหลยาวได้มากกว่า 3 เมตร มีทั้งลำต้นเดี่ยวหรือเป็นกอ ลำต้นหวายมีลักษณะกลม ถูกห่อหุ้มด้วยกาบใบหรือกาบหุ้มลำ

หวายดำ เป็นหวายลำต้นเดี่ยวไม่ค่อยปีนป่าย พบในไทย มาเลเซีย และเกาะสุมาตรา ค่อนข้างหายากบนเกาะบอร์เนียว ใช้ทำไม้เท้า ไม่นิยมมาจักสาน เพราะมีความหยาบของหวาย และขาดง่ายเวลาสาน