OPRACOWANIE:

UCZNIOWIE I NAUCZYCIELE V LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO
IM. ADAMA MICKIEWICZA W CZĘSTOCHOWIE

Nauczyciele koordynatorzy: Edyta Pietrzkowska, Ewelina Trybuszewska 

Nauczyciele współpracujący: Joanna Pyrkosz, Magdalena Lankamer-Bubacz  

ULICA ADAMA MICKIEWICZA

Ulica Adama Mickiewicza mieści się w centrum miasta, w dzielnicy Trzech Wieszczów, która jest najmniejszą pod względem zajmowanego obszaru dzielnicą Częstochowy. Pierwszym dokumentem, na którym wytyczono ulicę Adama Mickiewicza, jest sporządzony w języku rosyjskim plan miasta Częstochowy z roku 1902, znajdujący się
w zasobach Archiwum Państwowego w Częstochowie. 

Nazwa dzielnicy pochodzi od nazw znajdujących się w jej obrębie ulic: Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego. Lata dwudzieste i trzydzieste to czas zabudowy gruntów znajdujących się przy ulicy Adama Mickiewicza. Powstały tu domy jednorodzinne i budynki handlowe, a dokumentację budowy i wykaz właścicieli nieruchomości można odnaleźć w zasobach częstochowskiego archiwum. Jednym z najważniejszych budynków przy tej ulicy jest gmach Miejskiego Szpitala Zespolonego noszącego imię dra
W. Biegańskiego. Do budowy obiektu szpitalnego przystąpiono w listopadzie 1928 roku. Było to możliwe dzięki zakupieniu przez Zarząd Kasy Chorych w kwietniu 1926 roku działki budowlanej przy ulicy Adama Mickiewicza. Gmach oddano do użytku z końcem 1929 roku.

W latach okupacji hitlerowskiej w 1940 roku, dążąc do zgermanizowania miasta starosta miejski dr Franke zmienił wszystkie nazwy ulic z polskich na niemieckie, a ulicę Adama Mickiewicza przemianował na ulicę Schillerstrasse. W tym czasie wydano specjalną broszurę „Neue Strassenbeichungen der Stadt Tschenstochau”, w której spisane zostały dotychczasowe nazwy ulic oraz nowe niemieckie nazwy. W tym czasie w gmachu leczniczym mieścił się niemiecki szpital polowy. Obecnie przy ulicy Mickiewicza znajdują się też bloki należące do Spółdzielni Mieszkaniowej „Górnik” oraz sklep niemieckiej sieci Lidl.

Przy ul. Mickiewicza 5 znajduje się kościół rzymskokatolicki św. Andrzeja Świerada i Benedykta Pustelników w Częstochowie. Parafia została ustanowiona przez biskupa Stanisława Nowaka 5 stycznia 1991 r., a teren wydzielony z parafii Świętej Rodziny, NMP Zwycięskiej i św. Stanisława Kostki.

Ciekawostką jest fakt, że ulica Adama Mickiewicza usytuowana jest obok ronda również nazwanego imieniem wieszcza, gdzie przez wiele lat - inaczej niż ma 99,99 % rond
w Polsce, obowiązywała zasada prawej ręki. Jesienią 1976 roku przy rondzie Mickiewicza ustawiono Pomnik Włókniarek wykonany według projektu Władysława Łydżby. Rzeźba wysokości 9 m i ważąca 150 t ma kształt wrzeciona, na którym umieszczono płaskorzeźby przedstawiające pracę pięciu włókniarek symbolizujących zakłady włókiennicze, dzięki którym powstał pomnik: „Wartę”, „Cebę”, „Elanex”, „Stradom” i „Wełnopol”.

Więcej zdjęć dotyczących Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie:

Teatr im. A. Mickiewicza (1949 r.)

Teatr im. A. Mickiewicza (1961 r.)

Teatr im. Adama Mickiewicza (1967 r.)

Teatr im. A. Mickiewicza (lata 70-te XX.)

Teatr im. A. Mickiewicza (1979 r.) 

Tekst napisany pod kierunkiem: mgr J. Pyrkosz

LICEUM IM. ADAMA MICKIEWICZA

V Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Częstochowie – jedna z najbardziej renomowanych i najstarszych szkół średnich w Częstochowie, potocznie określana jako Mickiewicz lub Micek, mieści się przy ulicy Krakowskiej 29.

W 1948 roku Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci rozpoczęło planowaną już wcześniej akcję organizowania nowej szkoły średniej. Jej pierwszą siedzibą był budynek przy ul. Kopernika 27, który przekazało na ten cel miasto.  Po raz pierwszy uczniowie rozpoczęli tam naukę ponad 70 lat temu - w 8 klasach podstawowych i jednej licealnej. Pierwsza oficjalna nazwa nowej placówki to Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. W roku szkolnym 1953/1954, z uwagi na reorganizację klas najwyższych i spowodowaną tym ciasnotę, szkoła przeniosła się do przedwojennego budynku szkoły podstawowej przy ulicy Krakowskiej 29, który także na ten cel przekazały władze miasta. W tym budynku szkoła funkcjonuje do dzisiaj. Od roku 1955/1956 zmieniono jej nazwę na Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące nr 1 w Częstochowie. Z czasem szkołę podstawową przeniesiono gdzie indziej, a od roku 1963/1964 szkoła przy ul. Krakowskiej zaczęła funkcjonować jako V Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza.

W okresie międzywojennym przed budynkiem, w którym obecnie znajduje się V LO  im. Adama Mickiewicza, 6 sierpnia 1937 roku ustawiono pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego ze zbrojonego betonu autorstwa częstochowskiego rzeźbiarza - Stefana Policińskiego. Pomnik powstał w 1936 roku i pierwotnie stał na dziedzińcu gimnazjum męskiego Towarzystwa Szkoły Społecznej przy ul. Sułkowskiego z inicjatywy tegoż towarzystwa. Szybko zdecydowano jednak o  jego przeniesieniu, ponieważ znajdował się na uboczu. Jako nową lokalizację wybrano otwarty na ulicę dziedziniec przed nowym gmachem szkoły przy ul. Narutowicza (obecnie ul. Krakowska), który był najnowocześniejszy w mieście, a sama ulica jedną z głównych w Częstochowie. W nowym miejscu pomnik stanął 6 sierpnia 1937 roku. Monument został zniszczony w czasie okupacji niemieckiej. Nie jest znana nawet data roczna tego zdarzenia, jednak nastąpiło to najwcześniej w 1940 roku. W marcu 2018 roku powstał kierowany przez nauczyciela V LO  Jarosława Sobkowskiego Społeczny Komitet Odbudowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego, w którym zasiadał m.in. wiceprezydent miasta Ryszard Stefaniak. W 2018 roku podczas prac archeologicznych w miejscu dawnego pomnika odkryto plafon z symbolem Pierwszej Brygady Legionów. Obecnie trwają prace przy budowie pomnika, który ma stanąć przed gmachem V LO im. A. Mickiewicza w Częstochowie, jego otoczenie ma zostać zagospodarowane, a sam monument oświetlony.  

Tekst napisany pod kierunkiem: mgr J. Pyrkosz

SZPITAL – POTOCZNIE NAZYWANY „SZPITALEM MICKIEWICZA”

Miejski Szpital im. dra Władysława Biegańskiego w Częstochowie, zwany przez częstochowian potocznie „szpitalem Mickiewicza”, został utworzony na bazie budynku Kasy Chorych na przełomie 1928 i 1929 roku celem zabezpieczenia opieki stacjonarnej mieszkańcom miasta będącym członkami w/w Kasy Chorych. Na ówczesne warunki była to najnowocześniejsza placówka lecznicza w Częstochowie i jedna z najnowocześniejszych w kraju. Akt errekcyjny szpitala podpisał sam prezydent RP Ignacy Mościcki.

Dwupiętrowy budynek Kasy Chorych o powierzchni 25 tysięcy metrów kwadratowych był przedmiotem dumy mieszkańców. Wybudowany za dwa miliony złotych, uznawany był za wzorcowy obiekt medyczny, mieszczący nowocześnie wyposażone ambulatoria: wewnętrzne, chirurgiczne, ginekologiczne, okulistyczne, laryngologiczne, dentystyczne, terapii fizykalnej oraz  pracownię rentgenowską. Odrębne wejście prowadziło do ambulatorium dziecięcego i wenerycznego. W 1931 roku po przeniesieniu części wyposażenia szpitala na Rakowie, budynek przekształcono w pełnoprawny obiekt szpitalny. W czasie wojny w obiekcie mieścił się niemiecki szpital polowy, a po wojnie placówka pełniła funkcję szpitala garnizonowego Ludowego Wojska Polskiego. W 1946 roku szpital przejęło miasto i po odbudowaniu oddało do użytku mieszkańcom. Do momentu wybudowania szpitala na Tysiącleciu był on największym zakładem lecznictwa zamkniętego w Częstochowie. 

Jako dodatkową informację związaną z historią szpitala można przywołać morderstwo, do jakiego doszło w gmachu Kasy Chorych 16 października 1930 na tle politycznym.

W gabinecie  inspektora Kasy Chorych, a jednocześnie prezesa Rady Powiatowej Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem Antoniego Furmańczyka, odbywała się  narada, w której udział brał komisarz Kasy Chorych Józef Rejewski i naczelny lekarz, dr Tadeusz Biluchowski. Zabójca fanatycznie związany ze środowiskiem PPS siedział w poczekalni przed gabinetem Furmańczyka. Gdy woźny wchodził do gabinetu inspektora, Kostrzewski odepchnął go, wpadł do środka i z okrzykiem „Gińcie, wy...” oddał dwa strzały z rewolweru do Furmańczyka i Rejewskiego. Pierwszy został trafiony prosto w serce, drugi w twarz. Obaj zginęli na miejscu. Wybiegając z gabinetu, Jan Kostrzewski nacisnął spust jeszcze dwa razy, raniąc dr. Biluchowskiego. W tym samym momencie do gabinetu wbiegł prezes Związku Pracy Narodowej Partii Robotniczej, Maciej Mołda. Bezrobotny prezes starał się o pracę w Kasie, znalazł się przypadkowo w miejscu tragedii. Próbował obezwładnić napastnika, lecz ten zabił również jego, trafiając z pistoletu prosto w serce. Kolejną ofiarą Kostrzewskiego stał się spotkany na korytarzu urzędnik Kasy, Michał Zawadzki oraz oczekujący na Mołdę skarbnik Związku Pracy, Purkiewicz. Zawadzki został postrzelony w kolano, a następnie dobity strzałem w usta. Purkiewicz miał więcej szczęścia, gdyż zabójca trafił go tylko w nogę. Na korytarzu przed gabinetem padło więcej strzałów – nie ustalono, czy bronili się zaatakowani urzędnicy, czy też zabójcę osłaniali koledzy z PPS-u. W każdym razie podczas strzelaniny śmiertelnie ranny został także Kostrzewski. Pięć ofiar śmiertelnych i dwóch ciężko rannych – taki był bilans tragicznego wydarzenia. Na gmachu Kasy Chorych wywieszono czarną flagę, przed budynkiem gęstniał tłum częstochowian. Nawet w tych brutalnych czasach wielkiego kryzysu zbrodnia w ambulatorium wstrząsnęła opinią publiczną: https://histmag.org/Morderstwo-w-cieniu-wyborow-5024

Tekst napisany pod kierunkiem: mgr J. Pyrkosz

ROZWIĄŻ REBUS: