1. Quá trình hình thành
a. Bối cảnh
- Sự phát triển của xu thế khu vực hóa trên thế giới xuất hiện từ những năm 50, 60 của thế kỉ XX → thúc đẩy quá trình liên kết khu vực Đông Nam Á.
- Sau khi giành độc lập, các nước Đông Nam Á từng bước xây dựng và phát triển kinh tế → nhu cầu hợp tác khu vực.
- Nhiều nước Đông Nam Á muốn hạn chế ảnh hưởng của các cường quốc bên ngoài, thúc đẩy hợp tác, tương trợ lẫn nhau.
Xem video về quá trình hình thành ASEAN: "https://www.youtube.com/watch?v=3mbPikvaXkA"
b. Quá trình
Từ những năm 60 của thế kỉ XX, một số tổ chức khu vực đã ra đời ở Đông Nam Á.
- 1959: Hiệp ước hữu nghị và hợp tác kinh tế Đông Nam Á gồm Ma-lai-xi-a, Phi-lip- pin.
- 1961: Ma-lai-xi-a, Thái Lan, Phi-lip-pin thỏa thuận thành lập Hiệp hội Đông Nam Á
(ASA).
- 1963: Ma-lai-xi-a,Phi-lip-pin, In-đô-nê-xi-a thoả thuận thành lập tổ chức MAPHILINDO.
→ Tuy nhiên, những hiệp ước và khối này nhanh chóng tan rã do không dung hòa được lợi ích của các nước thành viên.
- 1966: Dự thảo về việc thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á.
- 8-8-1967: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan) với năm nước sáng lập là Thái Lan, In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a và Phi-lip-pin.
2. Mục đích
- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và phát triển văn hoá thông qua hợp tác hướng tới một Đông Nam Á hoà bình, thịnh vượng và ASEAN trở thành tổ chức bao gồm tất cả các quốc gia Đông Nam Á.
- Thúc đẩy hòa bình và ổn định khu vực thông qua tôn trọng công lí và luật pháp trong quan hệ giữa các nước thành viên, tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc.
- Thúc đẩy hợp tác, tích cực giúp đỡ lẫn nhau về kinh tế, xã hội, văn hóa, KHKT, hành chính.
- Thúc đẩy việc nghiên cứu Đông Nam Á.
- Giúp đỡ lẫn nhau đào tạo và cung cấp phương tiện nghiên cứu trong các lĩnh vực giáo dục, chuyên môn, kĩ thuật và hành chính.
- Duy trì hợp tác chặt chẽ cùng có lợi với các tổ chức quốc tế và khu vực có tôn chỉ và mục đích tương đồng và thúc đẩy hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức này.
- Hợp tác có hiệu quả để khai thác tốt hơn thế mạnh kinh tế của nhau, mở rộng thương mại, thúc đẩy trao đổi hàng hoá giữa các nước, cải thiện hệ thống giao thông, liên lạc, nâng cao mức sống của người dân.