Baş ağrısı ve migren

Baş Ağrısı Tanımı

Baş ve boyun bölgesindeki ağrılar, ağrıya duyarlı yapılar tarafından talamus isimli ağrının algılanacağı merkeze ve beyin kabuğuna ulaştırılır.

Migren ismi verilen ve insanların günlük yaşantılarını aksatan başağrısında organik (beyinde sürekli bir değişklik ifade eden) olmaktan ziyade işlevsel bir problem mevcuttur.

Hemen herkes, hayatı boyunca değişik zamanlarda başağrıları yaşamakla birlikte migren, baş ağrısının ötesinde bir durumdur. Migren binlerce yıldan beri bilinmektedir.

Toplumlar arasında görülme sıklığı farklılık göstermekle birlikte; migren, toplumun tahminen %20’lik kısmını tüm yaşamı boyunca etkilemektedir.

Gerilim türü başağrısından sonra en sık rastlanan birincil (herhangi bir nedene bağlı olmayan) başağrısı olan migren günümüzde sosyal hayatımızın bir parçası haline gelmiştir.

Migren başağrısı genellikle bir gün içinde geçmekle birlikte üç güne kadar devam edebilir. Başağrısı sonrasında oluşan yorgunluk hali de hastanın normal yaşantısına dönmesini geciktiren başka bir önemli meseledir.

Baş Ağrısı Nasıl Takip Edilmeli

Başağrısı yalnızca nöroloji veya algoloji hekimleri için değil birinci basmakta vazifeli hekimler için de en sık rastlanan problemlerden biridir.

Nörolojik muayenenin normal olduğu birincil baş ağrılarında (%90) uluslararası kılavuzlarca belirlenmiş tanı ölçütlerine bağlı olarak konurken ikincil baş ağrılarında (%10) hastanın muayenesinde mutlaka bir anormallik vardır.

Çocuk yaşlarda (<10 yaş) veya ileri yaşta (>50 yaş) başlayan başağrıları, hamilelik veya doğumla ilişkili başağrıları, aktivite, ıkınma ve öksürme ile artış gösteren başağrıları veya vücut ve baş pozisyonuyla ilişki başağrıları da mutlaka ciddiye alınmalı ve tetkik edilmelidir.

MİGREN NEDİR ?

Migren günlük işlevlerinizi yerine getirmenize engel olabilecek kadar şiddetli veya iş yapma kalitenizi etkileyebilecek kadar orta şiddette veya en üst şiddette zonklayıcı bir başağrısıdır. Çoğunlukla tek taraflıdır.

Göz çevresinde, şakakta veya alın bölgesinde hissedilir. Mide bulantısı ve kusma eşlik edebilir. Işıktan, sesten veya kokudan rahatsızlık duyma belirtileri tariflenir.

Migren, 4-72 saat süren başağrısı olarak tanımlansa dahi çocuklarda daha sıklıkla 2-10 saat arası sürmekte ve oksipital (başın arka bölgesi, ense) bölgede tariflenmektedir.

Migren çoğunlukla tek taraflıdır. Göz çevresinde, şakakta veya alın bölgesinde hissedilir.

Çocuklarda daha sıkça olmakla birlikte başın arka bölgesi ve ensede de tariflenmektedir.

Migren tanısı, başağrısının detaylı olarak tanımlanması ile konulur.

Nörolojik muayeneler ve tetkikler ( beyin tomografisi veya MR görüntülemesi ) genellikle normal bulunur ve daha çok, diğer daha korkutucu başağrısı nedenlerini dışlamakta işimize yarar.

Migren tanısında kullanılacak tanı kriterleri Uluslararası Başağrısı Topluluğu tarafından sürekli gözden geçirilerek yenilenmektedir.

Pratik olarak eğer aşağıdaki tanımlamaya evet diyorsanız migren türü bir başağrınız var demektir.

1. İşe mani olacak kadar şiddetli ağrı,

2. Mide bulantısı ve/veya kusma,

3. Işıktan ve / veya sesten rahatsız olma.

MİGREN TEDAVİSİ

  • Tüm migren hastaları atak tedavisi için bir şekilde ilaç kullanmaktadır. Migren ilaçlarının en önemli özelliği kullanımının güvenli olması ve migren semptomlarını durdurmasıdır. Aspirin, Steroid olmayan antienflamatuvarlar ve kodeinle kombine parasetamol etkili (yüksek) dozlarda kullanıldığında orta dereceli migren ataklarında en güvenli tedavilerdir.
  • Triptanlar migren için en iyi akut tedavi seçeneğidir ve iki saat içinde etkin bir tedavi sağlarlar. Güvenli olmalarına rağmen nadir de olsa kalp problemleri rapor edilmiştir. Ayrıca triptanlarla birlikte kullanılmaması gereken ilaçlar ve özel başağrısı tipleri vardır. Bu sorunlar mutlaka başağrısı konusunda deneyimli bir nöroloji uzmanı ile tartışılmalıdır.
  • İlaç dışı tedaviler (davranış ve gevşeme tedavileri, egzersizler) reçetelenmiş ilaç tedavisiyle birlikte uygulandığında değerli bir yaklaşım tarzıdır.
  • Sık veya şiddetli migren atağı öyküsü olanlarda koruyucu ilaç tedavisine ihtiyaç var demektir.

Koruyucu tedavide aşağıdaki yaklaşımlar faydalıdır.

  1. İLAÇLAR: Beta blokerler, antikonvülzanlar, antidepresanlar migren profilaksisi için verilebilecek ilaçlardır.
  2. İLAÇ DIŞI TEDAVİLER: Kuru iğne tedavisi, Tetik nokta enjeksiyonları, Nöral terapi ( Sinir blokajı )
  3. Migren ağrısı ile ilişkili durumlar sorgulanmalı ve tedbirler alınmalıdır.