พุทธประวัติ

การปลงอายุสังขาร

การปลงพระชนมายุสังขาร หรือ การปลงอายุสังขาร ของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีขึ้นในวันมาฆบูชา ณ กูฏคารศาลา ป่ามหาวัน เมื่อทรงมีพระชมมายุได้ 80 พระชันษา

ซึ่ง ณ เวลานั้น ทรงได้ตรัสรู้แล้วเผยแพร่พระธรรมคำสั่งสอนมานานถึง 45 ปีแล้ว ก็ได้ทรงตั้งพระทัยว่า "นับแต่นี้ต่อไปอีกสามเดือน ตถาคตจักดับขันธปรินิพพาน" การปลงอายุสังขารจึงมีความหมายในภาษาสามัญว่า การกำหนดวันตายไว้ล่วงหน้านั่นเอง

นิมิตรโอภาส

การปลงอายุสังขารมีขึ้น ณ ร่มพฤกษาแห่งหนึ่งในปาวาลเจดีย์ แขวงเมืองไพศาลี หลังจากที่ทรงทำนิมิตรโอภาสแก่พระอานนท์ถึงสามครั้ง ว่า

"อานนท์ ถ้าบุคคลใดเจริญอิทธิบาท ๔ ประการ ปรารถนาจะดำรงอยู่ประมาณกัปป์หนึ่ง หรือมากกว่านั้นก็สามารถจะอยู่ได้"

โอภาสนิมิตรนี้ หมายถึงบอกใบ้ว่า พระองค์จะเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานในปีที่กล่าวนี้ หากพระอานนท์กราบทูลขอให้อยู่ต่อ และทรงรับก็ทรงสามารถดำรงพระชมน์ชีพต่อไปได้อีก

แต่พระอานนท์ไม่รู้เท่าทัน พญาวัสวดีมารจึงมาเข้าเฝ้าพระพุทธองค์แล้วกราบทูลขอให้เสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน จึงทรงรับ

หลังจากที่ทรงปลงอายุสังขารแล้ว เกิดแผ่นดินไหวใหญ่ พระอานนท์จึงทราบว่าทรงปลงอายุสังขารแล้ว เพิ่งมาทูลอ้อนวอนให้ดำรงอยู่ต่ออีก จึงทรงห้ามเสีย

สังคมศึกษา ป.6

ข้อมูลจาก วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สังเวชนียสถาน 4

สังเวชนียสถาน 4 หมายถึงสถานที่สำคัญซึ่งเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า โดยสร้างเป็นเจดีย์เพื่อเป็นที่เคารพสักการบูชาของพุทธบริษัท มีอยู่ 4 แห่ง คือ

1. สถานที่ประสูติ อยู่ที่สวนลุมพินีวัน ระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์และกรุงเทวทหะ ปัจจุบันสร้างเป็นวิหารมายาเทวี ณ สวนลุมพินีวัน ประเทศเนปาล

2. สถานที่ตรัสรู้ อยู่ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม แคว้นมคธ ปัจจุบันสร้างเป็นเจดีย์พุทธคยาคู่กับพระศรีมหาโพธิ์ ที่พุทธคยา รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย

3.สถานที่แสดงปฐมเทศนา คือ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน กรุงพาราณสี ปัจจุบันสร้างเป็นธัมเมกขสถูป ที่เมืองสารนาถใกล้เมืองพาราณสี รัฐพิหารประเทศอินเดีย

4. สถานที่ปรินิพพาน อยู่ใกล้สาลวโนทยาน (สวนต้นสาละ) เมืองกุสินารา แคว้นมัลละ ปัจจุบันสร้างเป็นวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปปางมหาปรินิพพาน และมีมกฎพันธนเจดีย์ สถานที่ถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระของพระพุทธเจ้าที่รัฐอุตรประเทศ ประเทศอินเดีย