โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ นนทบุรี เดิมชื่อ โรงเรียนบางใหญ่ เริ่มก่อตั้งเมื่อวันที่ ๘ เมษายน พ.ศ. ๒๕๐๒ ที่วัดพิกุลเงิน ตำบลบางม่วง อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี โดยความคิดริเริ่มของว่าที่ร้อยตรีสวัสดิ์ ดวงจันทร์ ศึกษาธิการอำเภอบางใหญ่ขณะนั้น เปิดสอนครั้งแรก ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ใช้หอพระปริยัติธรรมของวัดพิกุลเงินเป็นสถานที่เรียนชั่วคราว ต่อมาได้ขยายชั้นเรียนเพิ่มเติมจนถึงชั้นมัธยมปีที่ ๓ ในปี พ.ศ. ๒๕๐๔ ทางราชการได้ให้งบประมาณสร้างอาคารเรียนชั่วคราว ๑ หลัง ๖ ห้องเรียน แต่ได้รับงบประมาณไม่ครบ ทางวัดพิกุลเงิน และชาวอำเภอบางใหญ่จึงได้ร่วมใจกันบริจาคสมทบอีก ๕๐,๐๐๐ บาท ใน พ.ศ. ๒๕๑๒ โรงเรียนได้เข้าโครงการปรับปรุงโรงเรียนมัธยมชนบท (ค.ม.ช) รุ่นที่ ๖ ต่อจากนั้น ได้รับงบประมาณสร้าง โรงอาหาร หอประชุม และบ้านพักครู เมื่อจำนวนห้องเรียนเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จนถึง ๑๐ ห้องเรียน ทำให้อาคารเรียนไม่เพียงพอประกอบกับที่ดินไม่สามารถขยายได้ ดังนั้น นายบูรณะ โตจำเริญ ศึกษาธิการอำเภอบางใหญ่ และนายชุมพล คำดา ครูใหญ่ในขณะนั้น จึงได้ติดต่อขอใช้ที่ดินบริเวณวัดโบสถ์ดอนพรหม ซึ่งได้มี พระราชปรีชามุนี (พร ปวโร) เจ้าคณะจังหวัดนนทบุรี ในขณะนั้นเป็นผู้ดูแลโรงเรียนได้รับความอนุเคราะห์จากท่านเจ้าอาวาส กรรมการวัด และประชาชน เป็นอย่างดี

และในวันที่ ๒๕ กันยายน พ.ศ. ๒๕๑๒ ท่านเจ้าคณะจังหวัดได้ทำหนังสือยินยอมให้ใช้ที่ธรณีสงฆ์ วัดโบสถ์ดอนพรหม ให้เป็นที่สร้างอาคารเรียน โรงเรียนบางใหญ่จึงได้ย้ายมาสอนในที่แห่งใหม่ บริเวณวัดโบสถ์ดอนพรหม เมื่อวันที่ ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๑๔ เป็นต้นมา และใน พ.ศ. ๒๕๒๑ โรงเรียนได้เปิดสอนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.ศ.๔) และได้ปรับปรุงพัฒนาให้เจริญก้าวหน้าตลอดมา ทั้งในด้านการบริหารงาน การจัดการเรียนการสอน อาคารสถานที่ และบรรยากาศ สิ่งแวดล้อมเพื่อให้สวยงาม น่าอยู่ยิ่งขึ้น และในปีการศึกษา ๒๕๓๕ ได้รับการพิจารณาคัดเลือกให้เป็นโรงเรียนรับรางวัลพระราชทานระดับมัธยมศึกษา ขนาดกลาง ประจำปีการศึกษา ๒๕๓๕ นอกจากนี้โรงเรียนยังได้รับคัดเลือกจากกรมสามัญศึกษาให้เข้าร่วมโครงการขยายโอกาส ทางการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น และได้รับการคัดเลือกให้เข้าโครงการพัฒนาโรงเรียนมัธยมศึกษาในเขตปริมณฑลรอบกรุงเทพมหานคร ให้เป็นจุดสกัด เพื่อสกัดนักเรียนจำนวนหนึ่งไม่ให้เข้าไปแออัดอยู่ในส่วนกลาง ต่อมาได้รับความเห็นชอบจากคุณหญิงบุญเลื่อน เครือตราชู และสมาคมผู้ปกครองและครูโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ให้เข้าเป็นโรงเรียนในเครือของโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา โดยเป็นโรงเรียนน้องของโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ และเพิ่มชื่อเป็นโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการบางใหญ่ และได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาต ให้ใช้ตราพระเกี้ยวเป็นเครื่องหมายประจำโรงเรียน ในวันที่ ๑๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ เป็นต้นมา

และเมื่อวันที่ ๒๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ โรงเรียนได้เปลี่ยนชื่อเป็น โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ นนทบุรี ใช้อักษรย่อ ต.อ.พ.น. โรงเรียนได้พัฒนาก้าวหน้าตลอดมาจนถึงปัจจุบันมีเนื้อที่ทั้งสิ้น ๓๕ ไร่ ๓ งาน ๘๙.๙ ตารางวา มีห้องเรียนทั้งสิ้น ๗๒ ห้องเรียน มีจำนวนนักเรียนทั้งสิ้น ๓,๔๕๓ คน ผู้บริหารและข้าราชการครู จำนวน ๑๒๔ คน ครูอัตราจ้าง ๒๖ คน ครูชาวต่างชาติ ๑๑ คน เจ้าหน้าที่ประจำสำนักงาน ๑๓ คน พนักงานราชการ ๑ คน ลูกจ้างทั่วไป ๕ คน รวมทั้งหมด ๑๘๐ คน