Ludzie od dawna zastanawiali się, w jaki sposób rodzice przekazują swoje cechy potomstwu. Odpowiedź na to pytanie poznaliśmy dzięki pracy wielu naukowców.
Pierwszym z nim był żyjący w XIX wieku Gregor Mendel. Sformułował on podstawowe prawa dziedziczenia, na których opiera się cała współczesna genetyka.
Organizmy diploidalne mają dwa zestawy chromosomów - każdy odziedziczony po jednym z rodziców. W zestawach tych znajdują się odpowiadające sobie chromosomy homologiczne. Chromosomy te zawierają geny odpowiedzialne za t same cechy np. barwę włosów. Jednak w każdym z tych chromosomów te cechy mogą się różnić np. w jednym zapisany będzie kolor ciemny włosów, a w drugim - jasny. Cechy zapisane na chromosomach homologicznych mogą mieć zatem dwie wersje - allele. Allel to wersja tego samego genu.
Allele mogą być dominujące lub recesywne:
Allel dominujący - jest odpowiedzialny z a wystąpienie cechy dominującej - duża litera - A
Allel recesywny - jest odpowiedzialny za wystąpienie cechy recesywnej - mała litera - a.
Fenetyp - to możliwe do zaobserwowania cechy organizmu np: kolor włosów.
Genotyp - to zespół wszystkich genów organizmu.
Jak zrobić zadanie z genetyki?
A – ……
a – ……
P – ......... x ..........
g - ....., ........., ......., ..........
F1: ..........., ..............., ............, .............
Fenotyp: ...... :........
Genotyp .......:........:..........
NOTATKA do zeszytu:
Allel - wersja genu.
A - alle dominujący
a- allel recesywny
Fenetyp - to możliwe do zaobserwowania cechy organizmu np: kolor włosów (stosunek ciemnych włosów : jasnych włosów).
Genotyp - to zespół wszystkich genów organizmu (stosunek AA:Aa:aa)
AA - homozygota dominująca (ujawnia się allel A)
Aa - heterozygota (ujawnia się alle A)
aa- homozygota recesywna (ujawnia się allel a)
P - pokolenie rodzicielskie
g - gamety
F1 - pierwsze pokolenie potomne
F2 - drugie pokolenie potomne
Schemat krzyżówki genetycznej: