Tìm hiểu về hệ thống phanh thang máy

Thang máy là một phần quan trọng trong các tòa nhà hiện đại, từ nhà ở đến văn phòng, trung tâm thương mại hay khách sạn. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, hệ thống phanh thang máy đóng vai trò vô cùng quan trọng. 

Hệ thống phanh thang máy là gì?

Hệ thống phanh thang máy được thiết kế để dừng hoặc giữ cabin thang máy an toàn trong trường hợp khẩn cấp, đặc biệt khi xảy ra sự cố kỹ thuật hoặc mất điện. Thông thường, thang máy sử dụng hai loại phanh chính: phanh điện và phanh cơ, mỗi loại phanh có chức năng và nguyên lý hoạt động riêng biệt.

Phanh điện đảm nhiệm vai trò kiểm soát chuyển động của thang máy trong các điều kiện hoạt động bình thường. Khi thang máy đang di chuyển, phanh điện mở để cho phép cabin di chuyển. Ngược lại, khi thang máy dừng hoặc gặp sự cố, phanh sẽ đóng lại để đảm bảo cabin không trượt hoặc rơi tự do.

Phanh cơ lại thường được sử dụng trong các tình huống khẩn cấp, chẳng hạn khi phanh điện không hoạt động hoặc thang máy di chuyển với tốc độ vượt ngưỡng cho phép. Trong trường hợp này, phanh cơ sẽ hoạt động để dừng cabin và đảm bảo an toàn cho hành khách.

Cấu tạo hệ thống phanh thang máy

Hệ thống phanh thang máy bao gồm nhiều bộ phận phối hợp với nhau để đảm bảo an toàn tối đa. Các thành phần chính của hệ thống phanh thang máy bao gồm:

1. Phanh điện từ (Electromagnetic Brake): Đây là bộ phận quan trọng nhất của hệ thống, hoạt động dựa trên nguyên lý từ trường. Khi có sự cố xảy ra hoặc thang máy ngừng hoạt động, phanh điện từ sẽ tự động đóng lại để giữ cabin cố định tại chỗ.

2. Phanh cơ (Mechanical Brake): Phanh cơ thường hoạt động trong các tình huống khẩn cấp. Nó được thiết kế để dừng thang máy ngay lập tức khi phát hiện sự cố, đặc biệt trong các trường hợp thang máy di chuyển quá nhanh.

3. Bộ giảm chấn (Shock Absorber): Được lắp đặt tại phần đáy của giếng thang, bộ giảm chấn có tác dụng hấp thụ lực khi cabin di chuyển quá nhanh hoặc gặp sự cố như đứt cáp, giúp giảm thiểu chấn động và bảo vệ người dùng.

4. Cảm biến tốc độ (Speed Governor): Đây là thiết bị quan trọng giúp kiểm soát tốc độ của cabin. Nếu tốc độ vượt quá giới hạn an toàn, cảm biến sẽ gửi tín hiệu đến hệ thống điều khiển để kích hoạt phanh, đảm bảo cabin dừng lại an toàn.

5. Hệ thống cáp và đối trọng (Ropes and Counterweights): Dây cáp và đối trọng giúp cân bằng và giảm tải trọng cho cabin. Hệ thống này cũng được bảo vệ bởi các phanh khẩn cấp trong trường hợp đứt cáp, ngăn cabin rơi tự do.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh thang máy

Nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh thang máy được chia thành hai phần: phanh điện và phanh cơ.

Phanh điện

Phanh điện hoạt động dựa trên nguyên lý từ trường. Khi thang máy di chuyển, hệ thống phanh điện sẽ mở để cabin có thể vận hành bình thường. Tuy nhiên, nếu có sự cố như mất điện hoặc thang máy dừng đột ngột, phanh điện sẽ tự động đóng lại, giữ cho cabin đứng yên.

Trong trường hợp cabin bị kẹt giữa các tầng, nhân viên kỹ thuật sẽ mở phanh điện bằng tay và sử dụng tay quay để đưa cabin về vị trí an toàn. Điều này đảm bảo hành khách có thể thoát ra một cách an toàn.

Phanh cơ

Phanh cơ thường được thiết kế để xử lý các tình huống khẩn cấp. Nó hoạt động dựa trên nguyên lý của con quay ly tâm, quay cùng tốc độ với cabin. Khi cabin di chuyển vượt quá tốc độ cho phép, con quay ly tâm sẽ kích hoạt phanh cơ, buộc cabin dừng lại an toàn.

Phanh cơ được kết hợp với hệ thống cảm biến tốc độ, giúp kiểm soát tốc độ di chuyển của cabin. Nếu phát hiện cabin di chuyển quá nhanh, hệ thống sẽ ngắt điện và phanh cơ sẽ ép chặt cabin vào ray dẫn hướng, giữ cho thang máy dừng lại kịp thời.

Tầm quan trọng của hệ thống phanh thang máy

Hệ thống phanh thang máy đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm an toàn cho người sử dụng. Một thang máy không chỉ cần hoạt động trơn tru mà còn phải được trang bị các thiết bị an toàn để ứng phó với những tình huống khẩn cấp. Hệ thống phanh là yếu tố quyết định đến sự an toàn của người sử dụng, ngăn ngừa nguy cơ rơi tự do hay tai nạn khi thang máy gặp sự cố.

Việc kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ hệ thống phanh thang máy là cần thiết để đảm bảo thiết bị luôn hoạt động hiệu quả. Nhân viên bảo trì cần kiểm tra kỹ lưỡng các bộ phận của hệ thống phanh, từ phanh điện đến phanh cơ, cũng như các cảm biến tốc độ và bộ giảm chấn. Bất kỳ lỗi kỹ thuật nào liên quan đến hệ thống phanh đều có thể dẫn đến những tai nạn nghiêm trọng, vì vậy việc bảo trì thường xuyên là vô cùng quan trọng.

==> Đọc thêm: Tải trọng thang máy là bao nhiêu?

Hệ thống phanh thang máy là một trong những yếu tố then chốt đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành thang máy. Hiểu rõ về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các loại phanh, cũng như tầm quan trọng của việc bảo trì định kỳ sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ xảy ra sự cố và đảm bảo an toàn tối đa cho người sử dụng. 

Nguồn tham khảo: https://itekelevator.com.vn/news/he-thong-phanh-thang-may/