Dit is het korte verhaal over het winnen van ijzer, in het linker menu wordt diepgaander  ingegaan op de verschillende stappen van het ijzer-win-proces.

Onze voorouders beschikken niet over onze meetapparatuur, maar door ervaring en kennis van ouderen en het gebruik van hun zintuigen compenseer je het gebrek aan meetapparatuur. Ik zal in de uitleg van het proces de dingen aan tippen die volgens mij essentieel zijn voor het proces en die enkel aandacht voor het proces vereisen.

Om het mes te kunnen maken heeft de smid een spitsstaaf nodig van de juiste kwaliteit* ijzer/staal.  Onze smid heeft onvoldoende kennis(of juist wel omdat hij weet wat zijn grenzen zijn) om zelf kwaliteitsijzer te maken, Dit "Geheim" is nooit in zijn familie bekend geweest, het maken van ijzer geschikt voor het normale boeren gebruik beheerst hij echter wel. 

Hij moet dus een ijzer-meester vinden die het gewenste materiaal kan leveren en onderhandelen wat die als ruil middel kan aanbieden. De vorige keer kon hij het gewenste materiaal ruilen voor 2 keer het gewicht in ploegschoenen.

NB. waarschijnlijk heeft dit ijzer extra warmte behandelingen gehad, waardoor tijdens de laatste fases van zuiveren van het ijzer(loep) op de een of andere manier meer koolstof is ingebracht, hierdoor is een een gelaagd materiaal ontstaan dat bestaat uit lagen ijzer met dunne lagen staal.

*De punten aan de spitsstaaf zijn kwaliteitskenmerken:

• voor de maker als hij ze eraan kan smeden zonder dat er ijzer afbreekt, is hij klaar;

• voor de "koper" als hij een van de punten op iets hard staat en hij blijft eraan dan is de kwaliteit voldoende, daarnaast als er een zuivere klank te horen is, is het materiaal homogeen, dus voldoende uitgesmeed.

Om een puntstaaf te maken, heb je een Loupe nodig, het resultaat van een ijzer-win proces. Dit proces wordt later verder besproken.

Een Loupe lijkt masief maar is een verzameling van minuscule kleine bolletjes ijzer die aan elkaar "kleven", daar tussen zit slak (glas met vervuiing)

De eerste fase van het uitsmeden van de Loupe is het langdurig verhitten van de Loupe, hiermee bereiken we dat een dee slak(Gesmolten zand met verontreinigingen) die in en aan de Loupe zitten worden verwijderd. Daarna kunnen we beginnen met het comprimeren van de Loupe, zie het resultaat links. Van belang is dat de Loupe warm blijft (rood-geel 900-1000 graden Celsius), anders ontstaan door het smeden, scheuren in het materiaal die direct (en helaas meestal veel later) leiden tot een breuk in de Loupe en dat kost weer extra energie om ze weer met elkaar te verbinden. Door het uitsmeden en het regelmatig verhitten krijgt de Loupe een ijzer-kristal-structuur.