หน่วยที่ 4กิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต องค์กร ชุมชนและสังคม
กิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต
กิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต (กพช.) เป็นกิจกรรมที่เป็นองค์ประกอบสำคัญส่วนหนึ่งในโครงสร้างที่กำหนดไว้ในหลักเกณฑ์ และวิธีการจัดการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ได้กำหนดสาระการเรียนรู้เป็น 5 กลุ่มสาระ ได้แก่ สาระทักษะการเรียนรู้ สาระความรู้พื้นฐาน สาระการประกอบอาชีพ สาระทักษะการดำเนินชีวิต สาระการพัฒนาสังคม และกำหนดให้ผู้เรียนต้องทำกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต จำนวนไม่น้อยกว่า 100 ชั่วโมง เป็นเงื่อนไขในการจบหลักสูตร โดยเน้นให้ผู้เรียนนำข้อมูล ความรู้แลประสบการณ์ มาฝึกทักษะการคิด การวางแผนปฏิบัติการ ที่จะส่งผลต่อการจัดกิจกรรมการพัฒนาตนเอง ครับครัว ชุมชน และสังคม เพื่อให้ดำรงอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข
2 แนวทางเสริมสร้างทักษะชีวิต
ทักษะชีวิตเป็นความสามารถที่เกิดได้ด้วย 2 วิธี ได้แก่ เกิดเองตามธรรมชาติ และการสร้างหรือพัฒนาผ่านกระบวนการเรียนรู้ ทักษะชีวิตที่เกิดหรือมีในตัวบุคคลตามธรรมชาติหมายถึงเป็นความสามารถที่มีแต่กำเนิด อาจเป็นการถ่ายทอดทางพันธุกรรม เช่น คนบางคนมีบุคลิกภาพดี ยิ้มแย้มแจ่มใส มีสัมพันธภาพที่ดีกับทุกคน สามารถปรับตัวเข้าได้ดี บางคนสุขุมรอบคอบใจเย็นเมื่อเผชิญปัญหาตั้งแต่เกิด ความสามารถเหล่านี้เขาไม่ได้เรียนรู้แต่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แต่ในหลายคนทักษะชีวิตไม่มี ต้องสร้างเสริมพัฒนาด้วยวิธีการที่หลากหลาย ซึ่งบุคคลที่เกี่ยวข้องต้องช่วยเหลือตามแต่กรณี เพราะแต่ละคนมีการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน บางคนอาจเรียนรู้ได้เร็ว เกิดการปรับเปลี่ยนมีทักษะชีวิตได้ง่าย แต่บางคนพยายามเสริมสร้างพัฒนาอย่างไรอาจไม่เป็นผล เมื่อเผชิญปัญหายังไม่สามารถมีพฤติกรรมที่เหมาะสมได้ เช่น ขาดสัมพันธภาพกับคนอื่น หรือแก้ไขปัญหาชีวิตในทางที่ไม่ถูกต้อง ไม่เห็นคุณค่าตนเองปล่อยให้ชีวิตตกต่ำซ้ำซาก เป็นต้น
สำหรับเด็กและเยาวชนในระบบการศึกษาขั้นพื้นฐาน จะได้รับการพัฒนาด้วยกระบวนการที่หลากหลายทั้งการบูรณาการเสริมสร้างทักษะชีวิตไปพร้อมกับการเรียนรู้ ๘ สาระการเรียนรู้และกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามหลักสูตร และสถานศึกษายังมีกิจกรรมเสริมประสบการณ์อื่นๆ อีกตามบริบทของสถานศึกษา
โดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานมีนโยบายให้สถานศึกษาพัฒนาและเสริมสร้างทักษะชีวิตให้ผู้เรียนด้วยการจัดการเรียนการสอนและจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนที่เสริมสร้างทักษะชีวิต ให้ผู้เรียนเกิดพฤติกรรมตามวัยในแต่ละชั้นปี