Embedded Files
In het kort
In het kort
Een leegstaande verwaarloosde boerderij. Dat dachten vier Duitse soldaten eind februari 1945 aan te treffen tussen Dinxperlo en Varsseveld. Maar het huis bleek bewoond door onderduikers en een verzetsgroep. De paniek bij de bewoners was groot. Wat zou er gebeuren als ze de vier Duitsers zouden laten gaan? De soldaten werden gedood. Om van de lijken af te komen werd bij het Rademakersbroek een zeer ernstig auto-ongeluk in scene gezet. De bedoeling was dat bij een explosie de lijken onherkenbaar verminkt zouden worden. Maar het mislukte, het was meteen duidelijk dat ze niet door het ongeluk, maar door ophanging waren gedood. De Duitse legerleiding was woest. De daders waren niet te achterhalen en daarom werden als wraak 46 gijzelaars uit de gevangenis in Doetinchem gehaald en op 2 maart 1945 bij het Rademakersbroek doodgeschoten.
De voormalig boerderij de Bark, tijdens de oorlog leek het leeg te staan, maar dat was het niet. In de jaren zeventig gesloopt.
Dicht bij huis
Dicht bij huis
De 46 mannen kwamen allemaal van buiten de Achterhoek. Maar het geboortehuis van twee van hen stond niet ver van het Rademakersbroek. Gerrit Ormel was in 1910 geboren in Dinxperlo. Derk Jan te Rietstap was in 1913 geboren in onze omgeving. Aan de Landstraat, aan de Halse kant, nabij de grens Halle/Heelweg.
Beide waren al jong naar de omgeving van Hardenberg verhuist. Daar woonde toen al familie van hen. Een gebied net volop mogelijkheden voor een eigen bedrijf. Ze waren neven, maar door hun huwelijken met twee zussen werden ze ook zwagers. Dicht bij elkaar bouwden ze twee boerderijen. In beide gezinnen werden kinderen geboren. Het leven lachte hen toe, tot het voorjaar van 1945, toen werd alles voorgoed anders.....
Wie waren die 46 mannen?
Wie waren die 46 mannen?
Over het drama is al veel gepubliceerd. Maar opvallend is dat heel lang over wie die mannen waren, maar weinig is geschreven.
In 1995 verscheen het boek "De Bark, Bolwerk van een Achterhoekse verzetgroep", van journalist Bill Bilderbeek. Een boek dat nog altijd wordt gezien als het standaardwerk wat betreft dit drama. Maar dat maar weinig informatie over de slachtoffers bevat.
Dat er in 1995 zo weinig bekend was over deze mannen had volgens Bilderbeek als oorzaak dat er niemand uit de Achterhoek kwam. Volgens Bilderbeek was: ...slechts één van hen, de 34-jarige Gerrit Ormel, een Achterhoeker van geboorte...
Over Te Rietstap wist hij blijkbaar niets.
Op papier
Op papier
Zo weinig vastgelegd over die twee dappere oud-streekgenoten van ons? Dat mocht toch niet zo blijven. Daarom heb ik 2014 contact gezocht met hun kinderen. Dank zij hun hulp heb ik in 2015 een artikel kunnen publiceren met als titel: "Ormel en te Rietstap, slachtoffers van het Rademakerbroekdrama". Om het volledige artikel te lezen klik op het plaatje of hier.
Op televisie
Op televisie
Naar aanleiding van het artikel maakte Omroep Gelderland een korte reportage (4 min.) die u kunt bekijken door op het plaatje te klikken of hier.
Toeval of niet?
Toeval of niet?
Toen ik met het artikel bezig was werd ik benaderd door journalist Henny Haggeman van de Gelderlander. Ook hij had contact gezocht met nabestaanden voor een publicatie.
Hoe toevallig, zeventig jaar geen aandacht en dan komen twee mensen tegelijk op hetzelfde idee. Alsof een hogere macht het stuurde, schrijft Henny Haggeman in bijgaand stukje: "Rademakersbroek".
Klik op het plaatje om het hele verhaal van Henny Haggeman te lezen.
Terug naar 1996, de adoptie
Terug naar 1996, de adoptie
Adopteer een monument is een onderwijsproject voor leerlingen in de bovenbouw van het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
Doel is dat de lokale oorlogsgeschiedenis voor kinderen gaat leven. Ze ontdekken het verhaal achter een oorlogsmonument in hun buurt. Ze leren wat herdenken is en waarom het belangrijk is om de verhalen uit de oorlog door te geven.
In 1996 kreeg ik van meester Rebel de vraag of ik hem wilde helpen bij zijn plan om met de Pr. Julianaschool het monument bij het Rademakersbroek te adopteren. Hij wist van mijn interesse in historie, omdat onze kinderen bij hem op school zaten.
Het projekt "Adopteer een monument" bestond in een beperkte vorm sinds omstreeks 1984. Maar er waren in 1996 nog maar vrij weinig scholen die meededen.
Mijn hulp bleek amper nodig. Het enthousiasme bij alle betrokkenen over het plan van meester Rebel was groot. Dat blijkt wel uit onderstaande kranten.
En zo is, dankzij meester Rebel, sinds 1997 de school in Heelweg betrokken bij jaarlijkse herdenking op 2 maart.
Het projekt "Adopteer een monument " is in 2004 ondergebracht bij het Nationaal Nationaal Comité 4 en 5 mei. Klik op het logo voor meer informatie.
Twintig jaar later
Twintig jaar later
De herdenking in 2017, met kinderen van de school in Heelweg.
Adoptie, van Heelweg naar Halle
Adoptie, van Heelweg naar Halle
Het succes in Heelweg was voor mij aanleiding om ook eens na te vragen of er interesse zou zijn in de adoptie van het oorlogsmonument in Halle. Destijds waren daar nog drie scholen, de Dorpsschool, Halle-Heide en Halle-Nijman. Adoptie bleek daardoor organisatorisch te ingewikkeld.
In 2015 was alleen de Dorpsschool nog over. Toen is het monument alsnog nog geadopteerd. Klik op het plaatje over hoe dat is gegaan.
En om te zien dat de scholieren zelfs bijzonder bezoek kregen bij hun herdenking in 2023.
Page updated
Google Sites
Report abuse