Embedded Files
Tên gọi:
"Ba Na" là tên một tộc người thiểu số sinh sống lâu đời ở Tây Nguyên Việt Nam.
Ý nghĩa:
Gốm Ba Na là biểu tượng văn hóa đặc sắc, thể hiện đời sống sinh hoạt, tín ngưỡng và thế giới quan của người Ba Na.
Phản ánh mối liên hệ mật thiết giữa con người với thiên nhiên và các lực lượng siêu nhiên.
Nguồn gốc:
Hình thành từ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày (nấu nướng, tích trữ lương thực, đựng nước...) và các nghi lễ thiêng liêng.
Tồn tại song song với nền văn hóa nhà sàn và nghệ thuật cồng chiêng của người Ba Na.
Địa phương:
Chủ yếu ở các tỉnh Gia Lai, Kon Tum và một số khu vực lân cận vùng Tây Nguyên.
Chất liệu:
Đất sét mịn lấy từ các vùng bờ sông, bãi đất ven làng.
Chất liệu chế tác:
Đất sét được ngâm, nhào nặn kỹ lưỡng.
Có thể pha thêm trấu, cát mịn hoặc bột đá để tăng độ bền cho sản phẩm.
Hình dạng, ứng dụng:
Hình dáng thường gặp: nồi đất, bình đựng nước, chum rượu, bát đĩa, tượng nhỏ.
Ứng dụng trong sinh hoạt gia đình: nấu ăn, đựng nước, đựng rượu cần, trữ lương thực.
Ngoài ra, còn dùng trong các lễ hội truyền thống như lễ cúng Yang (thần linh), lễ mừng lúa mới...
Họa tiết, phong cách:
Họa tiết thủ công, khắc tay hoặc dùng vật dụng đơn giản in họa tiết lên bề mặt.
Các họa tiết phổ biến: hình sóng nước, vân xoắn, hoa văn cách điệu từ động thực vật rừng núi.
Phong cách tự nhiên, khỏe khoắn, mạnh mẽ, đậm chất Tây Nguyên.
Gốm Ba Na không tráng men, bề mặt gốm thường để mộc hoặc hun khói tạo màu xám đen, nâu đất tự nhiên.
Ý nghĩa văn hóa tinh thần:
Gốm gắn với tín ngưỡng đa thần của người Ba Na: thờ thần nước, thần núi, thần lúa...
Gốm được xem như vật trung gian giao tiếp giữa con người với thần linh.
Nhiều món đồ gốm chỉ được sử dụng trong các nghi lễ quan trọng của buôn làng.
Giá trị hiện đại:
Gốm Ba Na ngày nay là một di sản quý giá, góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa Việt Nam.
Được khai thác trong lĩnh vực du lịch, trưng bày nghệ thuật, và làm sản phẩm lưu niệm độc đáo.
Góp phần phục hồi nghề gốm truyền thống, tạo sinh kế cho đồng bào Tây Nguyên.
Page updated
Google Sites
Report abuse