Gốm thủ công là loại gốm được làm hoàn toàn hoặc chủ yếu bằng tay, không sử dụng dây chuyền sản xuất công nghiệp. Đây là một trong những hình thức chế tác gốm truyền thống, đòi hỏi tay nghề cao của nghệ nhân để tạo ra những sản phẩm tinh xảo, mang giá trị nghệ thuật và văn hóa sâu sắc. 

Đặc điểm của gốm thủ công

1. Chế tác bằng tay

• Sử dụng các phương pháp thủ công như nặn tay, vuốt bàn xoay, đắp nổi, khắc chìm...

• Mỗi sản phẩm có nét độc đáo riêng, không sản phẩm nào hoàn toàn giống nhau.

2. Nguyên liệu tự nhiên

• Được làm từ đất sét, cao lanh, khoáng chất tự nhiên.

• Đất sét được xử lý thủ công để loại bỏ tạp chất, tạo độ mịn.

3. Trang trí truyền thống

• Hoa văn được vẽ tay, khắc hoặc đắp nổi thay vì in bằng máy.

• Men gốm có thể được pha chế và tráng phủ thủ công.

4. Quá trình nung tự nhiên

• Thường nung trong lò củi, lò than hoặc lò gas truyền thống.

• Màu sắc và độ bóng của sản phẩm có sự khác biệt do quá trình nung không đồng đều như lò công nghiệp.

Ưu điểm của gốm thủ công

✔️ Mang giá trị nghệ thuật cao, mỗi sản phẩm là một tác phẩm độc bản.

✔️ Phản ánh nét văn hóa, truyền thống và phong cách riêng của từng làng nghề.

✔️ Sử dụng nguyên liệu tự nhiên, thân thiện với môi trường.

Một số làng gốm thủ công nổi tiếng ở Việt Nam

 👉      Gốm Bát Tràng (Hà Nội): Nổi tiếng với gốm men lam, men rạn, gốm sứ cao cấp

 👉      Gốm Chu Đậu (Hải Dương): Tinh xảo với hoa văn vẽ tay, men trắng ngà

 👉      Gốm Phù Lãng (Bắc Ninh): Đặc trưng với men da lươn, kỹ thuật khắc chìm

 👉      Gốm Thanh Hà (Quảng Nam): Gốm đất nung truyền thống với màu đỏ cam đặc trưng

  👉      Gốm Lái Thiêu (Bình Dương): Phát triển từ thế kỷ XIX, nổi bật với họa tiết rực rỡ, men màu phong phú

Gốm thủ công không chỉ là vật dụng mà còn là biểu tượng của văn hóa và nghệ thuật, góp phần lưu giữ tinh hoa làng nghề Việt Nam.