Ο αντίκτυπος των ελλείψεων φαρμάκων γίνεται αισθητός από τους ασθενείς, αλλά και από τους επαγγελματίες υγείας (όπως φαρμακοποιοί, γιατροί, άλλοι επαγγελματίες υγείας), από τις επιχειρήσεις (όπως φαρμακοβιομηχανίες, Κ.Α.Κ., φαρμακαποθήκες) και φυσικά τις ρυθμιστικές, υποστηρικτικές και εποπτικές αρχές (όπως Ε.Ο.Φ., Ι.Φ.Ε.Τ. και Υπουργείο Υγείας).
Ασθενείς
Οι ελλείψεις μπορούν να αποτελέσουν την αιτία για παράλειψη δόσεων, καθυστερήσεις στη θεραπεία, διακοπή της θεραπείας που ενδέχεται να οδηγήσουν σε εξέλιξη των νόσων, επιδείνωση των συμπτωμάτων και γενικότερα σε αρνητικά για την υγεία του ασθενή γεγονότα ή ακόμη και να θέσουν τη ζωή του σε κίνδυνο.
Οι ελλείψεις μπορεί να αποτελέσουν επίσης την αιτία εισαγωγής στο νοσοκομείο, σε παρατεταμένη παραμονή στο νοσοκομείο, σε καθυστερήσεις και ακυρώσεις κλινικών πράξεων ή/και σε αρνητικές επιπτώσεις κατά τη διάρκεια ης ανάρρωσης.
Οι παραπάνω κίνδυνοι είναι ιδιαίτερα υψηλοί για ευάλωτα άτομα, όπως τα παιδιά, για ηλικιωμένους, έγκυες, άτομα με αναπηρίες, ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ή καρκίνο, ή νοσηλευόμενους σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Ακόμη και στις περιπτώσεις όπου υπάρχει η δυνατότητα υποκατάστασης ή αλλαγής στην θεραπεία, συχνά οι επιλογές αυτές είναι υποδεέστερες από κλινικής άποψης συγκριτικά με το φάρμακο επιλογής ή έχουν πολύ μεγάλο κόστος για το ασφαλιστικό ταμείο ή για τον ίδιο τον ασθενή δημιουργώντας σημαντικά εμπόδια στην πρόσβαση σε φάρμακα σε ασθενείς με χαμηλό εισόδημα ή με χρόνιες παθήσεις.
Η χρήση εναλλακτικών θεραπευτικών επιλογών για τις οποίες δεν υπάρχει εξοικείωση από τον ασθενή αυξάνει τον κίνδυνο λάθους στην φαρμακευτική αγωγή και εν τέλει αυξάνει τον κίνδυνο κακής έκβασης της υγείας του.
Οι ελλείψεις συχνά μεταφράζονται από τους ασθενείς ως περίθαλψη χαμηλότερης ποιότητας, μειωμένης αποτελεσματικότητας και ασφάλειας δημιουργώντας ταυτόχρονα αβεβαιότητα και άγχος και εν τέλει αρνητική φαρμακοθεραπευτική εμπειρία.
Η δε αγωνία του ασθενή να βρει το φάρμακο του μπορεί να τον οδηγήσει να το αναζητήσει στο διαδίκτυο και να τον εκθέσει στον κίνδυνο των ψευδεπίγραφων φαρμάκων.
Συχνά τέλος οι ελλείψεις υποβάλλουν τους ασθενείς σε μια τεράστια ταλαιπωρία καθώς αναζητούν το φάρμακο τους από φαρμακείο σε φαρμακείο σε ολόκληρη την πόλη ή ακόμη και σε πολύ απομακρυσμένα γεωγραφικά σημεία.
Φαρμακοποιοί
Για τους φαρμακοποιούς, οι ελλείψεις φαρμάκων σημαίνουν αυξημένο χρόνο που αφιερώνεται στην αναζήτηση του φαρμακευτικού προϊόντος ή στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων. Ο εν λόγω χρόνος, πέραν του οικονομικού κόστους που δημιουργεί στον φαρμακοποιό, αφαιρείται από τον χρόνο που έχει στην διάθεση του ο φαρμακοποιός και η ομάδα του φαρμακείου για να προσφέρει συμβουλευτική και άμεση φροντίδα στους ασθενείς.
Είναι σημαντική επίσης η ψυχολογική επιβάρυνση που προκύπτει για τον φαρμακοποιό και την ομάδα του φαρμακείου από την αγωνία να βρεθεί το φαρμακευτικό προϊόν, την αδυναμία να ενημερώσει έγκυρα τον ασθενή για την αιτία ή το χρονικό ορίζοντα της έλλειψης, την απογοήτευση που προκύπτει από την μη επιτυχή αναζήτηση ή ακόμη και την σύγκρουση που σε ορισμένες φορές δημιουργείται με τον ασθενή εκείνο που δεν κατανοεί τους λόγους της έλλειψης.
Οι φαρμακοποιοί προσπαθούν να μειώσουν την ταλαιπωρία και τον αντίκτυπο στη φροντίδα των ασθενών τους στο ελάχιστο. Σε πολλές λοιπόν περιπτώσεις οι φαρμακοποιοί εξασφαλίζουν απόθεμα ενός αριθμού πολύ ακριβών φαρμάκων για έναν μεμονωμένο ασθενή, αναλαμβάνοντας τον κίνδυνο να μην μπορέσουν πλέον να τα διαθέσουν όταν συμβούν απρόβλεπτες αλλαγές της θεραπείας.
Γιατροί
Οι γιατροί θα πρέπει σε πολλές περιπτώσεις να διαχειριστούν τις ελλείψεις φαρμάκων και μπορεί να χρειαστεί να στραφούν σε θεραπεία υποκατάστασης όταν το φάρμακο που αρχικά συνταγογραφήθηκε δεν είναι διαθέσιμο, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της θεραπείας, να αυξήσει το βάρος της διαχείρισης κινδύνου και την ευθύνη για τις ιατρικές πράξεις. Μπορεί επίσης να προκύψουν ηθικές προκλήσεις όταν οι γιατροί θα πρέπει να αποφασίσουν σε ποιους ασθενείς θα δώσουν προτεραιότητα για τη λήψη ενός φαρμάκου του οποίου το απόθεμα δεν επαρκεί για τις ανάγκες των ασθενών τους. Όπως οι φαρμακοποιοί, έτσι και οι γιατροί αλλά και άλλοι επαγγελματίες υγείας καταναλώνουν πολύ χρόνο για τη διαχείριση των ελλείψεων φαρμάκων που αφαιρείται από την άμεση φροντίδα των ασθενών.
Φαρμακαποθήκες
Για όσες φαρμακαποθήκες έχουν ως προτεραιότητα ή αποκλειστικό σκοπό της εξυπηρέτηση των ασθενών της πατρίδας μας, οι ελλείψεις αποτελούν σημαντική εστία έντασης τόσο με τον επόμενο κρίκο της αλυσίδας, δηλαδή τα φαρμακεία των οποίων δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους, όσο και με τον προηγούμενο κρίκο της αλυσίδας, δηλαδή την φαρμακοβιομηχανία στην οποία με τη σειρά τους επιρρίπτουν ευθύνες για ηθελημένα μειωμένη ή/και διακριτική (ότι δεν υπάρχει αντιστοιχία με τα πραγματικά μερίδια της αγοράς) τροφοδοσία.
Φαρμακοβιομηχανίες
Πρέπει τέλος να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις στη φαρμακοβιομηχανία / ΚΑΚ από τις ελλείψεις φαρμάκων δεδομένου ότι αυτές «τραυματίζουν» το εταιρικό τους προφίλ σε όλους τους υπόλοιπους κρίκους της φαρμακευτικής αλυσίδας και φυσικά στους ασθενείς και δημιουργούν σε πολλές περιπτώσεις απρόσμενη απώλεια εσόδων (π.χ. όταν υπάρχει πρόβλημα στην παραγωγή ή εξαιτίας του παράλληλου εμπορίου).