คู่มือนิเทศการจัดการเรียนการสอนเชิงรุก (Active Learning)

Active Learning

Active Learning เป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้สูงสุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเรียนรู้ในระดับทักษะการคิดขั้นสูง อันประกอบด้วย การวิเคราะห์ การสังเคราะห์ และการประเมินค่า ซึ่งลักษณะสำคัญของการจัดการเรียนการสอนรูปแบบนี้เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้ สามารถสร้าง องค์ความรู้ และจัดระบบการเรียนรู้ด้วยตนเอง อีกทั้งเป็นการเสริมสร้างความรับผิดชอบ การมีวินัยในการทำงานแก่ผู้เรียน ซึ่งสอดคล้องกับการฝึกให้ผู้เรียนมีคุณลักษณะและทักษะของ 21st Century Skills

หลักสำคัญของการจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning คือ การส่งเสริมหรือกระตุ้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในชั้นเรียน มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน ด้วยเทคนิคหรือกิจกรรมต่างๆ ผู้สอนมีบทบาทอำนวยความสะดวกและจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อให้ผู้เรียนสร้างความรู้ด้วยตนเอง จนเกิดเป็นการเรียนรู้อย่างมีความหมาย (Meaningful Learning)

เทคนิคการจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning มีหลายรูปแบบ ได้แก่ การเรียนแบบร่วมมือ (Cooperative Learning) / การเรียนโดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) / การเรียนการสอนแบบกลุ่มย่อย (Small Group Teaching/Learning) / การเรียนรู้ด้วยตนเอง (Self-Directed Learning) / การใช้กระบวนการกลุ่มเพื่อร่วมกันวิเคราะห์ (Group Analysis/Learning) / ร่วมกันแก้ไขปัญหา (Group Problem-Solving) / การเรียนเป็นทีม (Team-Based Learning) / ตลอดจนการเรียนรู้จากการปฏิบัติ (Learning by Doing/Activities) / การสร้างแรงจูงใจโดยให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติงานก่อน แล้วสอนทฤษฎีเพื่ออธิบายถึงหลักการ / ฝึกให้มีการนำเสนอ และการยอมรับแนวคิดจากผู้อื่น / การให้ลงมือปฏิบัติงานจริง / การแบ่งกลุ่มทำงาน หรือการทำงานเป็นทีม / การสอนโดยเน้นมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับงานในสายอาชีพ / การสร้างแรงจูงใจโดยการกำหนดโจทย์ที่น่าสนใจ / การให้ผู้เรียนได้ทดลองปฏิบัติงานจากระบบจำลองซึ่งเทียบเท่าระบบจริง / การสร้างแรงจูงใจจากตัวอย่างงานที่น่าสนใจ / การใช้หลักการ PRE-PRO-POST เป็นแนวทาง ในการสอน ฯลฯ โดยการจัดการเรียนการสอนลักษณะนี้จะประสบความสำเร็จได้นั้น องค์ประกอบที่สำคัญนอกจากผู้เรียนแล้ว คือ “ผู้สอน” มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้สอนต้องมีความรู้ และความเข้าใจเกี่ยวกับรูปแบบของการจัดการเรียนการสอน การประเมินผล และมีทักษะการสอนแบบ Active Learning

หนังสือราชการ

• โครงการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้ Active Learning ร่วมกับภาคีเครือข่าย ประจำปี 2564