ศกร.ระดับตำบลดงลาน
รายละเอียดภูมิปัญญา
เป็นแหล่งเรียนรู้ภายในตำบลดงลาน ที่มีความสำคัญในส่งเสริมการเรียนรู้ เรื่องการทำก้อนเห็ดและการดูแล พร้อมการขายในตลาด เป็นแหล่งที่สามารถแลกเปลี่ยนประสบการณ์ นำความรู้ที่ได้ปรับใช้อย่างเหมาะสมกับบริบทพื้นที่ของตนเอง
การประดิษฐ์เครื่องดนตรีพื้นบ้านประเภทพิณ และการดีดพิณ
ศกร.ระดับตำบลดงลาน
รายละเอียดภูมิปัญญา
ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านศิลปะการแสดงและดนตรีพื้นบ้าน: การประดิษฐ์และการเล่นพิณ
พิณเป็นเครื่องดนตรีพื้นบ้านที่สำคัญของภาคอีสาน มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่าพันปี ช่างทำพิณจะคัดเลือกไม้แก่นจันทร์หรือไม้แก่นแสดงที่แห้งสนิท นำมาแกะสลักให้เป็นรูปทรงคล้ายตัวจระเข้หรือเรือ โดยใช้เทคนิคการขุดเจาะภายในให้กลวงเพื่อสร้างเสียงก้อง สายพิณทำจากไหมหรือเอ็นสัตว์ โดยดึงเข้าหาคันเฟรตที่ทำจากไผ่หรือไม้ไผ่ การประดิษฐ์พิณแต่ละตัวต้องอาศัยประสบการณ์และความชำนาญเป็นเวลานาน เพราะต้องปรับแต่งเสียงให้ไพเราะและเข้าท่วงทำนอง
การดีดพิณเป็นศิลปะที่ต้องใช้ทั้งความชำนาญของนิ้วและการประสานเสียง นักดีดพิณจะใช้นิ้วทั้ง 5 นิ้วในการกดสายและดีด โดยแต่ละนิ้วมีหน้าที่เฉพาะ การเล่นพิณมีทั้งแบบเดี่ยวและแบบประสานเสียงกับเครื่องดนตรีอื่น เช่น แคน โซ หรือกลอง ทำนองพิณมักจะเล่าเรื่องราวของชีวิต ความรัก ความเศร้า หรือธรรมชาติ การเรียนรู้การดีดพิณส่วนใหญ่เป็นการถ่วงทอดจากครูบาอาจารย์หรือผู้อาวุโส ที่จะสอนทั้งเทคนิคและจิตวิญญาณของดนตรีพื้นบ้าน ทำให้พิณกลายเป็นสื่อกลางในการสืบทอดวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นจากรุ่นสู่รุ่น