Phèn là một trong những yếu tố môi trường quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của tôm. Nước nhiễm phèn có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho tôm, bao gồm: giảm tỷ lệ sống, chậm lớn, tăng trưởng kém, dễ nhiễm bệnh và thậm chí là chết hàng loạt. Do đó, việc khử phèn trong ao nuôi tôm là một việc làm vô cùng quan trọng để đảm bảo vụ nuôi thành công. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về cách khử phèn trong ao nuôi tôm và hướng dẫn cách khử phèn hiệu quả.
Phèn là một thuật ngữ dùng để chỉ sự tích tụ của các hợp chất sunfat sắt (FeSO4) hoặc sunfat nhôm (Al2(SO4)3) trong nước. Phèn thường có hai loại chính là phèn sắt (phèn nóng) và phèn nhôm (phèn lạnh).
Phèn sắt thường xuất hiện trong các ao nuôi ở vùng đất có tầng dưới đáy chứa nhiều pyrit (FeS2). Khi pyrit tiếp xúc với không khí và nước, nó sẽ bị oxy hóa tạo thành axit sulfuric (H2SO4), và axit sulfuric sau đó sẽ phản ứng với sắt (Fe2+) trong nước tạo thành phèn sắt.
Phèn nhôm thường xuất hiện trong các ao nuôi ở vùng đất có nhiều khoáng chất nhôm (Al+3). Khi khoáng chất nhôm tiếp xúc với axit sulfuric, nó sẽ phản ứng tạo thành phèn nhôm.
Phèn có nhiều tác hại đối với tôm, bao gồm:
Giảm pH của nước: Phèn làm giảm pH của nước, tạo ra môi trường acid, khiến tôm khó hấp thụ oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển.
Gây kích thích tăng trưởng không đồng đều: Nước nhiễm phèn có thể gây ra sự kích thích tăng trưởng không đồng đều ở tôm, dẫn đến sự chậm lớn và tăng trưởng kém.
Gây nhiễm bệnh: Nước nhiễm phèn cũng là môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các vi khuẩn và tảo, gây ra các bệnh trên tôm như viêm ruột, viêm gan, vàng da,…
Gây tổn thương cho các cơ quan của tôm: Phèn có thể gây tổn thương cho các cơ quan của tôm như mang, gan, thận, dẫn đến sự suy giảm chức năng và giảm hiệu quả sản xuất.
Tạo môi trường thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của tôm: Việc khử phèn sẽ giúp cân bằng pH của nước, tạo môi trường thuận lợi cho sự hấp thụ oxy và các chất dinh dưỡng của tôm, giúp tôm phát triển khỏe mạnh.
Giảm nguy cơ nhiễm bệnh: Khi nước trong ao được khử phèn, sẽ giảm nguy cơ phát triển của các vi khuẩn và tảo gây bệnh cho tôm.
Tăng hiệu quả sản xuất: Với môi trường nước tốt, tôm sẽ có sức đề kháng cao hơn, giúp tôm sống lâu hơn và tăng hiệu quả sản xuất.
Chi phí cao: Việc khử phèn trong ao nuôi tôm đòi hỏi sử dụng các hóa chất và thiết bị đắt tiền, gây ra chi phí đầu tư ban đầu cao.
Cần có kiến thức và kỹ thuật: Việc khử phèn không đơn giản và yêu cầu kiến thức và kỹ thuật để thực hiện đúng cách. Nếu không thực hiện đúng, có thể gây tác hại cho tôm và làm tăng chi phí nuôi tôm.
Ảnh hưởng đến môi trường xung quanh: Việc sử dụng hóa chất để khử phèn có thể gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Xem thêm:
Hiện nay, có nhiều phương pháp khử phèn được áp dụng trong ao nuôi tôm như sử dụng vật liệu hấp thụ (ví dụ: than hoạt tính), sử dụng vi sinh vật, sử dụng các hóa chất khử phèn (ví dụ: sunfat nhôm, sunfat sắt). Việc lựa chọn phương pháp phù hợp sẽ giúp tiết kiệm chi phí và đảm bảo hiệu quả khử phèn.
Việc sử dụng hóa chất khử phèn cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian quy định để đảm bảo hiệu quả và tránh tác hại cho tôm. Nếu không có kinh nghiệm, nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia hoặc nhà cung cấp hóa chất để được tư vấn cụ thể.
Việc kiểm tra chất lượng nước thường xuyên là rất quan trọng trong việc khử phèn trong ao nuôi tôm. Nên đo đạc các chỉ số như pH, độ mặn, oxy hòa tan, và lượng phèn trong nước để có thể điều chỉnh kịp thời và đảm bảo môi trường nước luôn tốt cho tôm.
Trước khi bắt đầu quá trình khử phèn, cần kiểm tra chất lượng nước trong ao nuôi. Nếu nước có màu nâu, đục hoặc có mùi hôi, có thể là do nước bị ô nhiễm bởi phèn. Nên đo đạc các chỉ số như pH, độ mặn, oxy hòa tan, và lượng phèn trong nước để xác định mức độ nhiễm phèn và đưa ra phương án khử phèn phù hợp.
Một trong những phương pháp khử phèn được sử dụng phổ biến hiện nay là sử dụng vật liệu hấp thụ như than hoạt tính hay zeolite. Vật liệu này có khả năng hấp thụ các hợp chất sunfat sắt và sunfat nhôm trong nước, giúp làm giảm lượng phèn trong ao nuôi.
Để sử dụng vật liệu hấp thụ, cần đặt chúng vào túi lọc và treo lên trên mặt nước trong ao. Sau đó, kiểm tra lại sau 24 giờ để xem liệu lượng phèn đã giảm hay chưa. Nếu cần thiết, có thể thay thế túi lọc mới để tiếp tục khử phèn.
Vi sinh vật cũng là một phương pháp khử phèn hiệu quả. Các loại vi sinh vật như vi khuẩn nitrat hoặc vi khuẩn khử sắt có khả năng hấp thụ các hợp chất sunfat sắt và sunfat nhôm trong nước, giúp làm giảm lượng phèn.
Để sử dụng vi sinh vật, cần pha loãng chúng trong nước và rải đều lên bề mặt ao. Sau đó, kiểm tra lại sau 24 giờ để xem liệu lượng phèn đã giảm hay chưa. Nếu cần thiết, có thể thêm vi sinh vật vào lại để tiếp tục khử phèn.
Nếu lượng phèn trong ao nuôi tôm quá cao, có thể cần sử dụng các hóa chất khử phèn như sunfat nhôm hoặc sunfat sắt. Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất này cần được thực hiện đúng liều lượng và thời gian để tránh tác hại cho tôm.
Trước khi sử dụng, cần pha loãng hóa chất trong nước và đảm bảo độ pH của dung dịch không quá thấp (trên 6). Sau đó, rải đều dung dịch lên bề mặt ao và đợi khoảng 24 giờ để kết quả khử phèn được hiển thị.
Việc khử phèn trong ao nuôi tôm là vô cùng quan trọng để đảm bảo môi trường nước luôn tốt cho tôm và giúp tôm phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, việc khử phèn cần được thực hiện đúng cách và đúng liều lượng để tránh tác hại cho tôm và môi trường xung quanh. Nếu không có kinh nghiệm, nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia hoặc nhà cung cấp hóa chất để được tư vấn cụ thể.
Nguồn tham khảo: ChephamsinhhocBio