ประเพณีวิ่งควาย

ประเพณีวิ่งควาย

เป็นงานประเพณีประจำจังหวัดชลบุรี เป็นหนึ่งในประเพณีอันเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดชลบุรีที่มีการจัดมากว่า 100 ปีแล้ว ประเพณีวิ่งควาย เป็นประเพณีที่จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ในวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 11 หรือก่อนออกพรรษา 1 วัน เพื่อเป็นการทำขวัญควายและให้ควายได้พักผ่อนหลังจากตรากตรำกับการงานในท้องนามายาวนาน นอกจากนี้ประเพณีวิ่งควายยังเป็นการแสดงความกตัญญูรู้คุณต่อควายที่เป็นสัตว์มีบุญคุณต่อชาวนาและคนไทยอีกทั้งยังเพื่อให้ชาวบ้านได้มีโอกาสพักผ่อน มาพบปะสังสรรค์กันในงานวิ่งควาย เพื่อให้สอดคล้องกับความเชื่อที่ว่า หากปีใดไม่มีการวิ่งควายปีนั้นควายจะเป็นโรคระบาดกันมาก

งานประเพณีวิ่งควายจัดขึ้นทั่วไปตามชุมชนต่างๆ เริ่มตั้งแต่เขตเทศบาลเมืองชลบุรี จัดขึ้นในวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 11 อำเภอบ้านบึง จัดขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ตลาดหนองเขิน อำเภอบ้านบึง จัดขึ้นในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 วัดดอนกลาง ตำบลแสนสุข อำเภอเมือง จัดขึ้นในวันทอดกฐินประจำปีของวัด ซึ่งสามารถเดินทางเข้ามาชมประเพณีนี้ได้ตามช่วงเวลาต่างๆ ซึ่งแต่ละสถานที่ล้วนมากด้วยสีสัน รวมทั้งความตื่นเต้นในการลุ้นว่าใครที่จะเป็นเจ้าแห่งความเร็วของประเพณีวิ่งควาย ซึ่งเดิมมีแต่คนในท้องถิ่นรู้จัก แต่ในปัจจุบันประเพณีวิ่งควายเป็นประเพณีประจำจังหวัดชลบุรี ที่โด่งดังไปทั่วทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศในอดีตประเพณีวิ่งควาย เป็นประเพณีวิ่งควายที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อทางไสยศาสตร์ที่ว่าถ้าควายของใครเจ็บป่วย เจ้าของควายควรจะนำควายของตนไปบนกับเทพารักษ์ และเมื่อหายเป็นปกติส่วนความเชื่อในทางศาสนาพุทธนั้น เกิดจากการที่ชาวบ้านมา ชุมนุมกัน ที่วัดใหญ่อินทารามจังหวัดชลบุรีเพื่อนำเครื่องกัณฑ์ใส่ ควายเทียมเกวียนมาพักที่วัด

เพื่อจะรอการติดกันเทศน์ในเทศกาล เทศน์มหาชาติ ขณะที่รอเด็กเลี้ยงควายต่างก็นำควายของตนไปอาบ น้ำที่สระบริเวณวัด เมื่อต่างคนต่างพาควายของตนไปก็เกิดมีการประลองฝีเท้าควายเกิดขึ้น เพื่อทดสอบสุขภาพความแข็งแรงกันการแข่งขัน ในระยะแรกๆจึงเป็นเพียงการบังคับควายขณะวิ่งในระยะที่กำหนด และห้ามตกจากหลังควาย

ในปัจจุบัน เจ้าของควายจะต่างเข้าชิงชัยในสนามแข่งขันประเพณีวิ่งควาย และประดับประดาควายของตนด้วยผ้า อย่างงดงามด้วยผ้าแพรพรรณดอกไม้หลากสี ตัวเจ้าของควายก็แต่ง ตัวอย่างงดงามแปลกตา เช่น แต่งเป็นชาวเขา ชาวอินเดียแดงหรือตกแต่งด้วยเครื่องทองประดับเพชร

เหมือนเจ้าชายในลิเกละคร ที่แปลกตา แล้วนำควายมาวิ่งแข่งกัน โดยเจ้าของ เป็นผู้ที่ขี่หลังควายไปด้วยความสนุกอยู่ที่ท่าทางวิ่งควายที่แปลก บางคนขี่ก็ลื่นไหลตกลงมา จากหลังควายและคนดูจำนวนมากจะส่งเสียงกันดังอย่างอื้ออึง และมีประกวดควายสุขภาพดี การตกแต่งควายทั้งสวยงาม และตลกขบขัน มีการประกวดน้องนางบ้านนา ทำให้ประเพณีวิ่งควาย

มีกิจกรรมมากขึ้นชาวเกษตรกรรมต่างก็พอใจกัน พืชพันธุ์ธัญญาหารในไร่กำลังตกดอกออกรวง จึงคำนึงถึงสัตว์ เช่น วัว ควาย ที่ได้ใช้งานไถนาเป็นเวลา หลายเดือน ควรจะได้รับความสุขตามสภาพบ้าง จึงต่างตกแต่งวัว ควายของตนให้สวยงาม บรรดาเกษตรกรมีการสังสรรค์แลกเปลี่ยนความคิดเห็น ตลอดจนมีการประกวดความสมบูรณ์ของวัวและควายที่เลี้ยงกัน

อำเภอหนองใหญ่

จัดประเพณีวิ่งควายเป็นประจำทุกปี ทั้ง 5 ตำบล ได้แก่ ตำบลหนองใหญ่ ตำบลหนองเสือช้าง ตำบลห้างสูง ตำบลคลองพลู ตำบลเขาซก โดยจะมีการประกวดควายงาม และแฟนซี โดยเจ้าของควายจะนำควายมาเดินในตลาดเพื่อให้ประชาชนได้ชมถ่ายรูป และมีการประกวดผลผลิตทางการเกษตร

ที่ปลูกในพื้นที่อำเภอหนองใหญ่