Nhiều người lầm tưởng rằng chính vật liệu mắc cài hay keo dán đã làm răng họ đổi màu. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Chỉnh nha Hoa Kỳ (American Association of Orthodontists - AAO), nguyên nhân cốt lõi không đến từ khí cụ, mà đến từ việc các khí cụ này tạo ra vô số "ngóc ngách" và "bẫy" khiến cho mảng bám và mảnh vụn thức ăn dễ dàng tích tụ.
Bề mặt răng trơn láng bình thường đã khó làm sạch, nay lại có thêm mắc cài, dây cung, dây thun... khiến việc chải răng và dùng chỉ nha khoa trở thành một thử thách thực sự. Nếu không được làm sạch triệt để, lớp màng vi khuẩn (biofilm) sẽ nhanh chóng hình thành và gây ra các vấn đề về màu sắc.
Hiểu rõ từng nguyên nhân sẽ giúp bạn có biện pháp phòng ngừa phù hợp.
1. Mảng bám vi khuẩn - Nguyên nhân số một
Đây là lớp màng dính, màu vàng nhạt hoặc trong suốt, liên tục hình thành trên răng. Khi bạn đeo mắc cài, mảng bám có xu hướng tích tụ dày đặc xung quanh chân đế mắc cài và dưới dây cung. Nếu không được loại bỏ, lớp mảng bám này sẽ khiến tổng thể hàm răng trông vàng và kém sạch sẽ.
2. Vôi răng (Cao răng) - Khi mảng bám bị vôi hóa
Khi lớp mảng bám không được làm sạch trong thời gian dài, các khoáng chất trong nước bọt sẽ làm nó cứng lại, tạo thành vôi răng (cao răng). Vôi răng có màu vàng đậm hoặc nâu, bám rất chắc vào bề mặt răng và không thể loại bỏ bằng bàn chải thông thường. Chúng thường hình thành ở các kẽ răng và khu vực khó vệ sinh.
3. Nhiễm màu từ thực phẩm và đồ uống
Men răng có cấu trúc xốp vi thể, dễ bị nhiễm màu từ các thực phẩm và đồ uống có sắc tố mạnh. Khi việc vệ sinh đã khó khăn hơn, các phân tử màu này càng có cơ hội bám lại lâu hơn trên răng. Các "thủ phạm" hàng đầu bao gồm:
Cà phê, trà đen, rượu vang đỏ.
Nước ngọt có màu, nước sốt cà chua, cà ri, nghệ.
Các loại quả mọng như việt quất, dâu tằm.
4. Tổn thương đốm trắng (White Spot Lesions) - Dấu hiệu nguy hiểm
Đây là một vấn đề nghiêm trọng hơn là ố vàng. Khi mảng bám tích tụ quá lâu quanh mắc cài, vi khuẩn sẽ chuyển hóa đường thành axit, tấn công và làm mất khoáng chất trên bề mặt men răng. Quá trình này tạo ra các đốm trắng đục, trông như vết phấn.
Sau khi tháo mắc cài, vùng răng dưới mắc cài vẫn giữ màu sắc ban đầu, trong khi vùng xung quanh đã bị khử khoáng và có đốm trắng, tạo ra sự loang lổ rất mất thẩm mỹ. Tổn thương đốm trắng chính là giai đoạn đầu của sâu răng. (Nguồn: ADA - MouthHealthy.org).
5. Nhiễm màu dây thun (Ligatures) - Vấn đề riêng của mắc cài sứ
Nếu bạn đang sử dụng mắc cài sứ với dây thun trong suốt hoặc màu sáng, chính những sợi thun này mới là thứ bị nhiễm màu từ thực phẩm, không phải răng hay mắc cài. Theo thời gian, chúng sẽ chuyển sang màu vàng, làm cho cả hàm răng trông có vẻ ố hơn. May mắn là các dây thun này sẽ được thay mới mỗi lần bạn tái khám.
Phòng ngừa chính là chìa khóa. Một chế độ vệ sinh răng miệng nghiêm ngặt sẽ giúp bạn tránh được 99% các vấn đề về ố vàng.
1. Xây dựng "Bộ Dụng Cụ Vệ Sinh Răng Niềng" hoàn hảo
Chải răng thông thường là không đủ. Bạn sẽ cần những "trợ thủ" đắc lực sau:
Bàn chải kẽ (Interdental Brush): "Vũ khí" quan trọng nhất. Đây là cây chải nhỏ, thon, được thiết kế để luồn vào dưới dây cung và làm sạch các mặt bên của mắc cài, những nơi bàn chải lớn không thể chạm tới.
Máy tăm nước (Water Flosser): Tia nước với áp suất cao sẽ đẩy bay các mảnh vụn thức ăn và mảng bám ở những khu vực khó tiếp cận nhất. Đây là sự bổ sung tuyệt vời cho việc chải răng.
Chỉ nha khoa cho người niềng răng (Orthodontic Floss/Super Floss): Loại chỉ này có một đầu cứng để dễ dàng luồn qua dưới dây cung, giúp bạn làm sạch kẽ răng hiệu quả.
Kem đánh răng và Nước súc miệng chứa Fluoride: Fluoride giúp tái khoáng hóa men răng, làm cho răng chắc khỏe hơn và chống lại sự tấn công của axit, từ đó ngăn ngừa tổn thương đốm trắng.
2. Kỹ thuật chải răng đúng cách khi có mắc cài
Chải ít nhất 3 lần/ngày, đặc biệt là sau mỗi bữa ăn.
Đặt bàn chải ở góc 45 độ so với đường viền nướu, chải nhẹ nhàng mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai.
Nghiêng bàn chải để chải kỹ cả mặt trên và mặt dưới của từng chiếc mắc cài.
Sử dụng bàn chải kẽ để làm sạch khu vực giữa các mắc cài và dưới dây cung.
3. Chế độ ăn uống thông minh: Nên ăn gì và nên tránh gì?
Nên ăn
Nên hạn chế/tránh
Thực phẩm mềm, dễ nhai (cháo, súp, sữa chua)
Thực phẩm cứng, giòn (kẹo cứng, đá viên, các loại hạt)
Rau củ quả cắt nhỏ, luộc mềm
Thực phẩm dai, dính (kẹo dẻo, caramel)
Uống nhiều nước lọc
Đồ uống có màu (cà phê, trà, nước ngọt)
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Thực phẩm chứa nhiều đường
Mẹo hay: Nếu bạn có uống đồ uống có màu, hãy dùng ống hút để hạn chế tiếp xúc với mặt trước của răng. Súc miệng ngay bằng nước lọc sau khi ăn uống.
4. Tuân thủ lịch tái khám và cạo vôi răng định kỳ
Đừng bỏ lỡ bất kỳ buổi hẹn nào với bác sĩ chỉnh nha. Ngoài việc điều chỉnh lực siết, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra tình trạng vệ sinh răng miệng của bạn. Việc cạo vôi răng và đánh bóng định kỳ (3-6 tháng/lần) là cực kỳ cần thiết để loại bỏ mảng bám và vôi răng đã cứng lại.
Nếu sau khi kết thúc quá trình niềng, bạn vẫn thấy răng bị ố vàng hoặc có đốm trắng, đừng quá lo lắng. Hầu hết các vấn đề này đều có thể khắc phục được.
Cạo vôi răng và đánh bóng chuyên nghiệp: Đây là bước đầu tiên và bắt buộc. Nha sĩ sẽ loại bỏ toàn bộ vôi răng và mảng bám còn sót lại. Chỉ riêng bước này cũng có thể làm răng bạn sáng lên trông thấy.
Tẩy trắng răng (Teeth Whitening): Sau khi tháo niềng khoảng 1-3 tháng (để nướu ổn định), bạn có thể tiến hành tẩy trắng răng. Các phương pháp tẩy trắng tại phòng khám dưới sự giám sát của nha sĩ sẽ mang lại hiệu quả nhanh chóng và an toàn.
Tái khoáng hóa hoặc Microabrasion cho các đốm trắng: Đối với các tổn thương đốm trắng, nha sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị tái khoáng hóa bằng kem hoặc gel chuyên dụng. Trong trường hang hợp nặng hơn, kỹ thuật Microabrasion (mài mòn vi điểm) có thể nhẹ nhàng loại bỏ lớp men răng bề mặt bị tổn thương.
Răng bị ố vàng khi niềng răng không phải là một kết quả tất yếu, mà là một nguy cơ có thể phòng tránh được. Nguyên nhân không nằm ở chiếc mắc cài, mà nằm ở những mảng bám mà chúng ta chưa làm sạch kỹ.
Hành trình niềng răng đòi hỏi sự kiên nhẫn, và việc vệ sinh răng miệng trong giai đoạn này cũng vậy. Bằng cách trang bị đúng dụng cụ, áp dụng đúng kỹ thuật và duy trì một chế độ ăn uống hợp lý, bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi hành trình này với một hàm răng không chỉ thẳng đều mà còn trắng sáng, khỏe mạnh.
>>>Khám phá ngay:
https://nhakhoaquoctesg.vn/rang-su-titan-co-tot-khong/
tổng hợp các loại răng sứ titan
https://sites.google.com/view/camnangnhakhoa/blog/han-rang-sau-gia-bao-nhieu