Handopfok

Groot aanbod

Op internet, op Marktplaats en bij dierenwinkels worden vaak jonge valkjes aangeboden die je zelf de eerste tijd nog enkele keren per dag pap moet voeren. Vaak moet je hiervoor meer betalen, omdat deze valkjes veel tammer zouden worden dan een valkje dat door zijn ouders wordt opgevoed. Klopt dat echt?

Ten eerste is het bij de wet verboden om valkparkieten jonger dan 51 dagen (ruim 7 weken) bij de ouders weg te halen om met de hand groot te brengen.

Ten tweede zal een goede kweker je nooit een handopfok-valkje verkopen. Deze grijpt alleen in een noodgeval in, wanneer het echt niet anders kan (bijvoorbeeld wanneer het jong wordt verstoten of niet genoeg voeding van de ouder krijgt) en zal zo'n jong nooit aan een onervaren dierenliefhebber verkopen. Een goede kweker verkoopt jou een volledig zelfstandig valkparkietje, dat door zijn eigen ouders is grootgebracht, helemaal gewend aan mensen en net zo tam als een handopfok valkje.

Een valkje wordt niet tammer wanneer je het zelf voert. Zoals ook in de natuur een jong dier op een gegeven moment zelfstandig wordt en vervreemdt van zijn ouders, zal een met de hand gevoerde valkparkiet waar niet meer genoeg aandacht aan besteed wordt vanzelf weer van je vervreemden. Een door zijn vogelouders opgevoed valkje dat zelfstandig eet wordt dus net zo tam en, omdat het zich sneller ontwikkelt door natuurlijke voeding, vaak zelfs nog wel tammer. Bovendien is het lastig om een handopfok valkje zelfstandig te krijgen. Valkparkietjes die bij hun ouders blijven zijn meestal rond de 7 of 8 weken volledig zelfstandig. Een handopfok valkje zit met 12 weken meestal nog steeds luidkeels om zijn papje schreeuwen.

Het geheim van een tam valkje

Liefde, aandacht en veel tijd! Wanneer een handopfok-valkje uiteindelijk zelfstandig leert eten, wordt het contact met mensen veel minder intensief. Net als in de natuur zal het valkje van mensen vervreemden wanneer het geen voortdurende aandacht meer krijgt. Wanneer een jong bij zijn eigen ouders opgroeit en iedere dag even in de hand genomen wordt door de kweker, leert de jonge vogel op een natuurlijke manier de mens vertrouwen. Toch zul je nog genoeg aandacht aan je vogeltje moeten blijven besteden om hem aan jou te wennen en hem tam te houden. Natuurlijk kan een kweker nooit een 100% handtam valkje garanderen, omdat ook het karakter van het beestje meespeelt en het valkje aan zijn nieuwe 'ouders' moet wennen. Maar met genoeg aandacht van de nieuwe eigenaar zal het zonder twijfel tot een lief en aanhankelijk valkje uitgroeien.

Het gevaar van handopfok

Ondanks wat sommige kwekers en dierenwinkels je graag willen doen geloven, is handopfok best gevaarlijk. Het is niet zo eenvoudig als het lijkt. Meestal krijg je veel te weinig informatie mee. De kweker doet het een keertje voor, het ziet er heel eenvoudig uit en je gaat enthousiast met de nieuwe huisgenoot naar huis. Maar thuis beginnen de problemen. Door alle stress van de grote verhuizing en het veranderde ritme eet je valkje eenmaal thuis ineens niet zo voorbeeldig meer. Het gaat moeizaam, je wordt bang dat het valkje niet genoeg te eten binnenkrijgt of dat je misschien te hard spuit waardoor hij zich verslikt en zelfs stikt. Of je voert hem te snel opnieuw wanneer zijn kropje nog niet leeg is. Dan kan hij kropverzuring krijgen, wat in de meeste gevallen dodelijk is. Of je stopt te vroeg met de pap, omdat je gehoord hebt dat een valkje met een week of 8 toch al zelfstandig hoort te zijn, waardoor hij verhongert omdat het nog niet voldoende zaadjes kan eten. Naar schatting gaat in handen van onervaren mensen bijna de helft van alle handopfok valkjes dood!

Waarom worden er dan toch zo veel handopfok-valkjes verkocht? Omdat dit vaak een fijne manier van snel geld verdienen is. Als je belooft dat een valkje extra tam wordt, zijn veel mensen wel bereid er extra voor te betalen. Of een kweker wil graag zo gauw mogelijk weer met een nieuw nestje beginnen om zoveel mogelijk jongen in een jaar te kunnen verkopen. Meestal is het het eerste valkje van de koper en heeft de koper zich nog niet voldoende verdiept in de keerzijde van handopfok. Waarom zou een kweker tenslotte jou een vogeltje verkopen als er zoveel risico bestaat dat het misgaat?

Gedragsproblemen

Natuurlijk gaat het niet altijd fout, er worden ook heel veel met de hand gevoerde valkjes gewoon volwassen. Maar een valkje dat te vroeg bij de ouders weggaat mist wel een belangrijk stuk socialisatie, die hem helpt zich als een valkje te gedragen. Het diertje leert de mens kennen als een soort adoptie-ouder en zal zich zo tegen "zijn" mens gedragen als hij tegen zijn valkenouders zou hebben gedaan. Het kan zijn dat de baby-roep overgaat in schreeuwgedrag of in manipuleren van mensen. Een valkje kan agressief worden naar andere mensen toe omdat hij "zijn" mens niet wil delen. Het diertje mist de omgang met soortgenoten en zal zich vaak wat onzeker voelen. Of hij is zo vervreemd van zijn soortgenoten dat hij niet eens meer met andere valkjes om kan gaan. Hij heeft de drang om te poetsen, maar heeft niet geleerd om dat op de juiste manier te doen. Als gevolg hiervan gaat zo'n valkje vaak verenplukken. Dit kan zich uiten in wat lichte beschadiging van het verenpak (waardoor het valkje er een beetje 'rommelig' uitziet) tot volledig kaalplukken van hele lichaamsdelen. Als een valkje eenmaal is gaan verenplukken, is het bijna onmogelijk om hem daar weer vanaf te brengen. Hij is er als het ware aan verslaafd geraakt.

Redenen genoeg dus om niet tot onnodige handopfok over te gaan. De ervaring heeft geleerd dat jongen die door de ouders worden opgevoed absoluut niet minder tam worden. Alles hangt af van de inspanningen die de nieuwe eigenaar erin wil steken. Het is dus aan jou om een band met je valkje op te bouwen!