У 1895 годзе ён скончыў пачатковую школу, а ў 1899 – Ковенскае рамеснае вучылішча. Пасля вучылішча ён паступіў у Панявежскую настаўніцкую семінарыю. У канцы 1902 года яго выключылі з апошняга, выпускнога класа – за вальнадумства і “за сумневы ў рэлігіі”. Тым не менш, у 1903 годзе ён усё ж атрымаў пасведчанне настаўніка пачатковай школы, здаўшы экстэрнам экзамены за семінарскі курс. Пасля навучання ў настаўніцкай семінарыі Фёдараў пачаў працаваць у школе пад Панявежам у мястэчку Наўямесціс, а потым яго перавялі ў вёску Бытча на Барысаўшчыне.

У 1906 годзе ён прыняў удзел у нелегальным педагагічным з’ездзе, які адбыўся на Мікалаеўшчыне. У гэтым жа з’ездзе прыняў удзел і будучы класік беларускай літаратуры Якуб Колас. У “Працоўным спісе”, які захаваўся ў архіве пісьменніка, адзначаны вынік гэтай падзеі для яго ўдзельніка: “1906. VIII. Звольнены са службы і аддадзены пад суд…”. Разам з Якубам Коласам і іншымі актыўнымі ўдзельнікамі быў аддадзены пад суд, пазбаўлены права выкладаць у школе і ўзяты пад нагляд паліцыі. Судовае разбіральніцтва па справе аб настаўніцкім з’ездзе доўжылася амаль два гады. Фёдарава адхілілі ад педагагічнай дзейнасці і ўзялі пад нагляд паліцыі. Пасля звальнення з працы Янка Маўр уладкоўваецца хатнім настаўнікам для дзяцей Варвары Фёдараўны Адамовіч, дачкі святара. Сям’я Варвары жыла ў Турцы, туды і пераязджае малады настаўнік [2].

У 1920-я працаваў у Наркамаце асветы Беларусі і ў Рэспубліканскім саюзе работнікаў асветы. Працу настаўніка Фёдараў пакінуў толькі ў 1930 годзе, калі перайшоў на працу ў Беларускае дзяржаўнае выдавецтва, дзе прапрацаваў да 1936 года. З 1930 года – на творчай працы. Член Саюза пісьменнікаў СССР з 1934 года.

У друку выступіў у 1923 г., змясціўшы ў газеце “Советская Белоруссия” і ў ленінградскім часопісе сатыры і гумару “Бегемот” фельетоны. Да таго часу была ўжо напісана аповесць “Чалавек ідзе” (надрукавана ў 1926-1927 гг. у дзіцячым часопісе “Беларускі піянер”, асобным выданнем выйшла ў 1927 г.). Аповесць паклала пачатак фантастычнаму і прыгодніцкаму жанрам у беларускай літаратуры. Сам аўтар вельмі хваляваўся, ці прымуць рэдакцыя і чытачы гэты твор, бо ў ім не было нічога піянерскага. Але аповесць спадабалася. Яе з захапленнем чыталі вучні, іх бацькі, настаўнікі, пісьменнікі. Народны паэт Беларусі Янка Купала гаварыў, што ён быў адным з першых чытачоў аповесці “Чалавек ідзе” і потым іншых кніг пісьменніка. Аповесць захапіла сваёй навізной і незвычайнасцю, нават і імя аўтара Янка Маўр, якім падпісаўся І.Фёдараў было незвычайным і загадкавым [1].

А напісаць раман дапамагла папулярная ў той час штучная мова свету, якая была створана ў 1887 годзе варшаўскім акулістам Лазарам Заменгофам [4].

Псеўданім Заменгофа – Esperanto (“Той, хто спадзяецца”) – вельмі хутка стаў назвай самой мовы. Эсперанта – штучная мова, прызначаная для міжнароднага карыстання. Янка Маўр быў вядомым эсперантыстам. Эсперанта ён пачаў вывучаць яшчэ ў 1904 годзе. У 1926 годзе ён вёў перадачу для эсперантыстаў на беларускім радыё. Быў ганаровым старшыней (1957-1971 гг.) арганізацыі беларускіх эсперантыстаў. Знаёміў Янка Маўр беларускіх чытачоў і з сусветнай літаратурай. У яго перакладзе на беларускую мову выйшлі творы Р.Кіплінга, М.Твэна, Ж.Верна, В.Гюго, казкі Г.Х.Андэрсэна [3].

За поспехі ў галіне літаратуры і грамадскай дзейнасці Я. Маўр узнагароджаны двума ордэнамі Працоўнага Чырвонага Сцяга, “Знак Пашаны” і медалямі. У 1968 годзе яму было нададзена ганаровае званне заслужанага дзеяча культуры БССР, а ў 1972 годзе Я. Маўр першы з беларускі дзіцячых пісьменнікаў быў адзначаны (пасмяротна) Дзяржаўнай літаратурнай прэміяй БССР. Яго імем названы вуліца, бібліятэка ў Мінску, Бытчанская школа на Барысаўшчыне. Я. Маўр – пісьменнік-класік, ён не толькі ўзбагаціў беларускую дзіцячую літаратуру новымі тэмамі, своеасаблівымі жанрамі, a і пашырыў яе абсягі, далучыў да агульных кантактаў з сусветнай дзіцячай літаратурай. 

Байка – невялікі, звычайна вершаваны, алегарычны твор павучальна-гумарыстычнага ці сатырычнага характару. Жыццё чалавека адлюстроўвае ў вобразах жывёл, раслін, рэчаў або зводзіць да ўмоўных адносін. Іншасказальнасць байкі заўсёды шматзначная.

Раман – эпічны празаічны (часам – вершаваны) твор, у якім шырока ахоплены істотныя жыццёвыя з’явы пэўнага сацыяльнага асяроддзя, нацыі і эпохі, паказаны шматлікія характары ў іх развіцці, псіхалагічнай напоўненасці, створаны разнастайныя бытавыя малюнкі.

Фельетон – жанр мастацкай публіцыстыкі, які мае пераважна сатырычную накіраванасць і спалучае надзённасць і насычаную вобразнасць, дакументальную дакладнасць і высокі эмацыянальны накал.

Экстэрн (ад лац.: externus – старонні, знешні, вонкавы) – навучанне ў экстэрнатуры, форма атэстацыі, якая прадугледжвае самастойнае вывучэнне агульнаадукацыйных праграм асноўнай агульнай, сярэдняй (поўнай) агульнай, вышэйшай адукацыі з прамежкавай і дзяржаўнай (выніковай) атэстацыямі ў адукацыйнай установе, якая мае дзяржаўную акрэдытацыю.

Эсперанта (эсп. еsperanto) – найбольш распаўсюджаная планавая мова, створаная Варшаўскім лінгвістам і акулістам Лазарам (Людвікам) Маркавічам Заменгофам у 1887 годзе, пасля дзесяці гадоў працы.

Эцюд – невялікі твор навуковага, крытычнага і падобнага характару, прысвечаны якому-небудзь. асобнаму пытанню, калі пісьменнік ад празаічных эцюдаў пераходзіць да апавяданняў.

1. Беларуская дзіцячая літаратура : вучэб. дапам. / А.М. Макарэвіч [і інш.] ; пад агульн. рэд. А.М. Макарэвіча, М.Б.Яфімавай. – Мінск: Выш.ш., 2008.

2. Беларуская дзіцячая літаратура : вучэбны дапаможнік / А. М. Макарэвіч [і інш.]; пад агульн. рэд. А. М. Макарэвіча. – Мінск : РІПА, 2016.

3. Гурэвіч, Э.С. Янка Маўр: нарыс жыцця і творчасці / Э.С. Гурэвіч. Мінск, 2004.

4. Макарэвіч, А.М. Беларуская дзіцячая літаратура ў тэрмінах і паняццях: дапаможнік / А.М. Макарэвіч, В.І. Караткевіч; пад агульн. рэд. А.М. Макарэвіча. Магілёў, 2014. С. 21–24, 90–91.

5. Маўр, Я. Збор твораў: у 4 т. / Я. Маўр. Мінск, 1975 – 1976.

6. Чыгрын, І.П. Маўр Янка / І.П. Чыгрын // Беларускія пісьменнікі: біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. Т. 4. Мінск, 1994. С. 256-257.