දිනපතා දැහැටි සම්බුද්ධ පූජාව සිදු කිරීමෙන් අනතරුව හේවිසි ශබ්ද පූජාව මධ්‍යයේ දී සිදු කෙරේ.
බබුරුගම පුරාණ විහාරස්ථානයේ ශ්‍රී සම්බුද්ධ රාජ සර්වඥ ධාතු මන්දිරයේ වැඩ සිටිය නිර්මල සර්වඥ ධාතුන් වහන්සේලා උදෙසා අෂ්ඨපාන ගිලන්පස පූජාව සෑම දිනකම පොහෝ දිනකම රාත්‍රී 07ට සිදු කෙරේ. පොහොය දින වලට අමතරව විශේෂ පූජාවන් ලෙස ද මෙම පූජාවන් සිදු කෙරේ. ජීවමාන සම්බුදු රාජාණන් වහන්සේට සිදු කරන පූජාවක් ලෙස මෙම පූජාවන් ඉතා පිරිසිදු ව පිළිවෙලින් සිදු කළ යුතු වේ.
මෙම පූජාව සඳහා අෂ්ඨපාන සහ චතුමධුර පූජාවන්ට අමතර ව
පහන් සුවඳ දුම් දැහැත් සහ සමන්පිච්ච මල් පූජාවන් ද සිදු කරනු ලැබේ.
හේවිසි ශබ්ද පූජාවන් සහිතව ඉහත පූජාවන් සිදු කරනු ලැබේ.
පළමුව බුදුරාජාණන් වහන්සේට මුව ධෝවනය සිදු කිරීමට දැහැටි සහ උණු පැන් පිළියෙල කොට ගෙන ඒවා විහාරස්ථ මහා සංඝරත්නය වෙත භාර දී උන් වහන්සේලා විසින් එම පූජාවන් ඇතුළු කුටියට වඩම වා බුදුරජාණන් වහන්සේට පිළිගන්වනු ලැබේ. අනතුරුව බුදුරජාණන් වහන්සේ මුව ධෝවනය කොට අවසන් යැයි සලකා මද වේලාවකට පසු පැන් සහ දැහැටි දඬු ඉවතට ගෙන ඉන් පසු මද වේලාවකින් ගිලන්පස පූජාවන් පිළිගැන්වීම සිදු කරනු ලැබේ.
පිළිගැන්වීමේ දී ගාථා සජ්ඣායනා කරමින් පූජාව සිදු කරන අතර
අෂ්ඨපාන පූජාවන් සකසා ගන්නා ආකාරය :
අම්බපානය
ජම්බුපානය
චෝච පානය
මෝච පානය
මධුපානය
මුද්දික පානය
සාලුක පානය
ඵාරුසක පානය
මෙම පාන වර්ග අට සෑදීම සඳහා පලතුරු වර්ග අටක් යොදාගන්නා අතර ඒවා එක එකක් වෙන වෙනම ඇල් දියෙන් මිරිකා ගැනීමෙන් පානයන් සකසා ගනී. ඒ සඳහා යොදා ගන්නා පලතුරු වර්ග පහත පරිදි වේ. මෙම පලතුරු සපයා ගැනීමට අපහසු වන්නේ නම් සවස ගිලන්පස පූජාවන් සඳහා සුදුසු වෙනත් පලතුරු විශේෂයක් සපයා ගැනීමට හැකි වේ.
අම්බපානය - අඹ
ජම්බුපානය - මාදං (Syzygium cumini. මෙහි පාලියෙන් ජම්බු යනු දඹ හෙවත් මාදං නමින්ද හදුන්වන පලතුරයි.
චෝච පානය - ඇටි කෙසෙල්
මෝච පානය - කෙසෙල්
මධුපානය - අමු මිදි
මුද්දික පානය - වියළි මිදි
සාලුක පානය - ඕලු ගෙඩි
ඵාරුසක පානය - මසන් ගෙඩි
අෂ්ඨපාන ගිලන්පස පූජාව සඳහා අවශ්‍ය දේවල් :
· අඹ ගෙඩියක් ග්‍රෑම් 300 ක පමණ
· මාදං ග්‍රෑම් 100 ක් පමණ
· ඇටි කෙසෙල් ගෙඩි 2 ක් පමණ
· ඉදුණු කෙසෙල් ගෙඩි 2 ක් පමණ
· අමු මිදි ග්‍රෑම් 150 ක් පමණ
· මුද්දිරප්පලම් (වියලි මිදි) ග්‍රෑම් 100ක් පමණ
· ඕලු ඇට ග්‍රෑම් 50 ක් පමණ
· මසන් (උගුරැස්ස) ගෙඩි ග්‍රෑම් 100 ක් පමණ
සකසා ගන්නා ආකාරය:
එක් එක් පාන වර්ගය වෙන වෙනම සකසා ගත යුතුයි.
හොඳන් සෝදා ගත් පලතුරු ඇට ඉවත් කර මදය ගෙන කුඩා කැබලි වලට කපා බ්ලෙන්ඩරයට දමා ගෙන කැට සහ ඝණ ස්වභාවය නොමැති වන තෙක් බ්ලෙන්ඩ් කර ගන්න. ඉන් පසු උකු ගතිය නැති වන ප්‍රමාණයට ඇල් ජලය යොදන්න. උණු හෝ රස්නයෙන් ජලය නොයෙදිය යුතුයි. ඉන් පසු පෙරණයකින් හෝ පිරිසිදු සුදු රෙදි කඩකින් පෙරා ගන්න. කැබලි තිබෙන සේ පූජාව නුසුදුසුයි.
චතු මධුර සඳහා අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය :
· එළඟි තෙල් අවුන්සයක් (කුඩා කුප්පියක්)
· වෙඬරු (බටර්) ග්‍රෑම් 200ක් පමණ -මාගරීන් සුදුසු නොවේ.
· මී පැණි අවුන්සයක් පමණ
· උක් හකුරු ග්‍රෑම් 150 ක්
සකසා ගන්නා ආකාරය :
උක් හකුරු ඉතා සිහින්ව ලියා ගෙන හෝ සීනි වැන ප්‍රමාණයට කුඩු කර ගෙන එයට බටර් එකතු කර හොඳන් කළවම් කර ගන්න. බ්ලෙන්ඩරයක් යොදා ගැනීම පහසු යි. මිනිත්තු 3,4 ක් හොඳන් මිශ්‍ර කර ගෙන ඉන් පසු එයට එළඟි තෙල් ටිකෙන් ටික එක් කරමින් නැවත කවළම් කරන්න. අවසානයට මී පැනි යොදා කවළම් කරන්න.
ගින්නෙන් රත් කරමින් සකසා ගැනීම සුදුසු නැත.
දැහැටි පූජාව සඳහා අවශ්‍ය දේවල් :
· සුදු තුවායක්
· සබන් කෑල්ලක්
· දත් බුරුසුවක් හෝ සකසා ගත් දැහැටි දඬු
· දන්තාලේප හෝ දත් කුඩු
දැහැටි පූජාව සඳහා පැන් සකසා ගැනීම :
මුහුණ දෙවීමට සුදුසු පමණ රස්නයෙන් උණු වතුර පිළිගැන්විය යුතුයි.
මල් පූජාවන් සඳහා:
සමන් පිච්ච මල් පමණක් පූජාවට තබනු ලැබේ.
සමන් පිච්ච මල් සොයා ගැනීමට නොහැකි නම් ම පමණක් දෑසමන්, ගැට පිච්ච වැනි සුදු පැහැති සුවඳ මල් සපයා ගන්න.
වෙනත් සුදුසු ගිලන්පස පූජාවන්.
1. උක් යුශ
2. දිවුල් පානය
3. අලිගැටපේර පානය
4. පේර පානය
5. සියඹලා පානය
6. දොඩං, නාරම් ,දෙහි පානය
7. වෙරලු පානය
8. නෙල්ලි පානය
9. පැපොල් පානය
10. දෙලුම් පානය
11. අන්නාසි පානය
12. බෙලි පානය
13. ස්ටෝබෙරි පානය
14. ඇපල් පානය
15. ඇඹරැල්ලා පානය
16. ලොවි පානය
17. උගුරැස්ස පානය
18. මොර පානය
19. රඔුටන් පානය
20. මැංගුස් පානය
21. සියලු පුෂ්ප රස (මී පුෂ්ප හැර)
22. සියලු පත්‍ර රස (එළවළු පත්‍ර හැර )
23. සියලු ඵල රස ( ධාන්‍ය මහා පල හැර )
විකාලයෙහි කැපවන්නේ උක් හකුරු පමණය තල් හකුරු, කිතුල් හකුරු, පොල් හකුරු ආදී අනෙකුත් හකුරු වර්ග කැප නැත. ගිලනාට පමණක් උක් හකුරු දත්වලින් සපා කෑමට කැපය. නොගිලනාට කැපවන්නේ දිය කර සාදාගත් පානය යි.
මේ පාන වර්ග සෑදීමේ පලතුරු වර්ග ගෙන අතින් මැඩ ( හෝ blend කර )ඇල් පැන් / සීතල පැන් මිශ්‍රකර සීනි/ උක් හකුරු /ලුණු ආදිය සුදුසු පරිදි යොදා, (කුඩා කැබලි වත් නොසිටින සේ) හොඳින් පෙර පූජා කිරීම කැපය. අව්වෙන් කකාරා පූජා කිරීමද කැපය. ගින්නෙන් රත්කර පූජා කිරීම අකැපය .ගින්නේ රත්කර පූජා කිරීමට සුදුසු වන්නේ ගිලන්පස පමණි . බෙහෙත් පිණිස ගිලනන්ට සුදුසු දේ විකාලයෙහිදී කැපවේ. පැපොල් (ගස්ලබු ) අකැප යැයි ඇතැමෙක් සඳහන් කළ ද එය පොල් හෝ ලබු වර්ගයක් නොවන බැවින් අකැප වන ක්‍රමයක් නො පෙනේ.