อุทกภัย

อุทกภัย หมายถึง ภัยที่เกิดจากน้ำ เกิดจากฝนตกหนักต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน ซึ่งมีสาเหตุจากการเกิดพายุหมุนเขตร้อน ลมมรสุมที่มีกำลังแรง น้ำทะเลหนุน เขื่อนกั้นน้ำพังทลาย เป็นต้น ปัจจัยสำคัญที่ทำให้อุทกภัยมีความรุนแรงและมีรูปแบบต่างๆ คือ ลักษณะภูมิประเทศ และสิ่งแวดล้อมของพื้นที่บริเวณนั้น ลักษณะของอุทกภัยแบ่งออกได้ 2 ชนิด ได้แก่

1. น้ำป่าไหลหลากและน้ำท่วมฉับพลัน เป็นปรากฏการณ์ที่มักเกิดขึ้นบริเวณที่ราบระหว่างภูเขา ซึ่งเกิดจากฝนตกหนักต่อเนื่องตลอดหลายชั่วโมงบริเวณภูเขา ทำให้ดินดูดซับน้ำไม่ทันน้ำฝนจึงไหลลงสู่พื้นราบอย่างรวดเร็ว ความแรงของน้ำทำลายต้นไม้ อาคาร ถนน สะพานและทรัพย์สินต่างๆ บางครั้งทำให้มีผู้บาดเจ็บหรือเสียชีวิต และทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของลักษณะภูมิประเทศ เช่น การเปลี่ยนทิศทางของแม่น้ำ ลำธาร

2. น้ำท่วมขัง เป็นลักษณะของอุทกภัยที่มีปริมาณน้ำสะสมเป็นจำนวนมาก มักเกิดในบริเวณที่ราบน้ำท่วมถึง ซึ่งอาจเกิดจากฝนตกหนักเป็นเวลานาน หรือน้ำทะเลหนุนจนน้ำในแม่น้ำลำคลองเอ่อล้มขึ้นมาท่วมจนได้รับความเสียหาย ประกอบกับการสร้างอาคารบ้านเรือนกีดขวางทางน้ำไหล ทำให้น้ำที่ท่วมขังระบายออกไม่ได้

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงตระหนักถึงความเดือดร้อนของประชาชนที่เกิดจากภัยน้ำท่วม พระองค์ทรงมีพระดำริเกี่ยวกับการแก้ไขพื้นที่ที่เกิดน้ำท่วม อาทิโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเกี่ยวกับการสร้างเขื่อน อ่างเก็บน้ำ เพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ การสร้างพื้นที่รองรับน้ำ การสร้างคันกันน้ำ และประตูระบายน้ำเพื่อระบายน้ำออกจากพื้นที่ เช่น โครงการแก้มลิง ซึ่งเป็นโครงการที่เกี่ยวกับการแก้ปัญหาน้ำท่วมกรุงเทพฯ โดยจัดหาพื้นที่รองรับน้ำเพื่อกักเก็บน้ำไว้ก่อนจะระบายออกสู่ทะเล เพื่อรอให้คลองต่างๆ ได้ระบายน้ำออกไปก่อน ซึ่งช่วยแก้ปัญหาน้ำท่วมได้ระดับหนึ่ง