O tym ile naprawdę zużywamy wody mówi nam ślad wodny. Określa on sumę wody zużytej przez nas bezpośrednio i pośrednio (woda wirtualna). Bezpośrednio zużywamy wodę do picia, mycia, prania, czy sprzątania — możemy łatwo określić jej ilość, ponieważ widzimy, kiedy ją zużywamy. Pośrednio zużywamy wodę wirtualną, która również pochodzi z globalnych, wyczerpywalnych zasobów słodkiej wody. Produkcja każdej rzeczy, której używamy, którą nosimy na sobie, którą kupujemy, sprzedajemy i konsumujemy wymaga użycia wody, to właśnie ta woda, użyta w procesie produkcji, jest wodą wirtualną.
Ślad wodny mierzy ilość wody użytej do produkcji każdego dobra i każdej usługi, z których korzystamy i może zostać wyliczony dla indywidualnej osoby, społeczności, miasta, kraju, czy całej ludzkości.
Zielony ślad wodny określa ilość użytej wody pochodzącej z opadów atmosferycznych
Niebieski ślad wodny określa ilość użytej wody pozyskanej z zasobów wód powierzchniowych i podziemnych
Szary ślad wodny określa ilość wody, która zostaje zanieczyszczona w procesie produkcji
Ślad wodny obliczany dla konkretnego kraju uwzględnia sumę zużytej wody do produkcji wszystkich dóbr i usług konsumowanych przez jej mieszkańców i mieszkanki. Składa się on z dwóch komponentów: wewnętrznego śladu wodnego (woda pochodząca z zasobów danego kraju) oraz zewnętrznego, eksportowego śladu wodnego, czyli odciskanego w innych krajach i regionach (woda pochodząca z zasobów położonych poza granicami kraju).
Ile to 54 kilometry szcześcienne? Wyobraźcie sobie nasz największy zbiornik, Jezioro Śniardwy. Ma powierzchnię około 100 kilometrów kwadratowych, a objętość wody w tym jeziorze to “zaledwie” 0,66 kilometra szcześciennego. Rocznie zużywamy ponad 80 takich jezior!
Platforma współpracy osób, firm i organizacji, której celem jest rozwiązanie problemu światowego kryzysu wodnego poprzez promowanie sprawiedliwego i inteligentnego zużycia wody, na swojej stronie internetowej waterfootprint.org udostępnia interaktywne narzędzia służące obliczaniu śladu wodnego krajów, konkretnych produktów, procesów, usług, a także indywidualnego śladu wodnego.
Szacując, że wanna o długości 160 – 170 cm zapełniona po brzegi mieści około 200 litrów wody, ślad wodny niektórych produktów w przeliczeniu na wanny wygląda następująco:
Widzimy, że do wyprodukowania 1 kg wołowiny potrzeba średnio 15 415 litrów wody.
Rocznie na świecie produkowanych jest 400 milionów ton opakowań. Służą one przechowywaniu żywności, ubrań, elektroniki i innych dóbr podczas ich transportu i magazynowania. Wytwarzanie opakowań pochłania zasoby wodne, które szacuje się na 650 do 800 miliardów m3 wody rocznie, którym to “ładunkiem” obarczane są głównie kraje zaangażowane w produkcję surowców i opakowań. Oprócz wody użytej na etapie produkcji, dochodzi tu także ilość wody, która zostaje zanieczyszczona opakowaniami. Ich szary ślad wodny różny ze względu na rodzaj surowca, pokazuje skalę kosztów, jakie kryją używane przez nas opakowania.
ŚREDNI ROCZNY SZARY ŚLAD WODNY OPAKOWAŃ Z POSZCZEGÓLNYCH SUROWCÓW W mln m3
Dla porównania:
Średni roczny szary ślad wodny aluminiowych opakowań odpowiada ilości wody wykorzystywanej do użytku domowego przez mieszkańców Londynu przez 2,5 roku.
Średni roczny szary ślad wodny metalowych opakowań odpowiada ilości wody wykorzystywanej do użytku domowego przez mieszkańców Australii przez rok.
Średni roczny szary ślad wodny szklanych opakowań odpowiada ilości wody wykorzystywanej do użytku domowego przez mieszkańców Francji przez 2 lata.
Szary ślad wodny papierowych opakowań odpowiada ilości wody wykorzystywanej do użytku domowego przez mieszkańców Indii przez 4 lata.
Szary ślad wodny plastikowych opakowań odpowiada ilości wody wykorzystywanej do użytku domowego przez mieszkańców Chin przez 6 miesięcy.
Do naszych wodnych dekalogów dodajmy zatem kilka dodatkowych punktów:
Bądźmy świadomi swojego własnego śladu wodnego.
Uwzględniajmy ślad wodny produktów decydując co jemy i kupujemy.
Nie marnujmy jedzenia.
Nie kupujmy rzeczy, których nie potrzebujemy.
Segregujmy śmieci.
Dzielmy się z innymi naszą wiedzą na temat śladu wodnego.