Linux

• Sanal Linux kurulumu.

• Bazı Problemler İçin Çözümler

Temel Linux Kullanımı

Programın ekrana çıktısı varsa bu bir dosyaya yönlendirilebilir. Program klavyeden giriş alıyorsa bunlar bir dosyaya yazılıarak programa yönlendirilebilir. 

Bir programin ekrana (stdout) verecegi cikislarin dosyaya yonlenmesini saglar. Onceden var olan dosya silinir:

prg >  cikis_dosyasi

Onceden var olan dosyaya ilave yapilir.

prg >> cikis_dosyasi

klavyeden (stdin) deger okumasi gereken bir programa dosyadaki degerlerin yonlendirilmesini saglar.

prg < giris_dosyasi

giris verilerinin islenerek cikisa yazilmasi

prg < giris > cikis

Belirli bir kelimeye kadar (orn END) aradaki satirlari veri olarak programa yonlendirir.

prg <<END> cikis

. . .

END

Bu işlemler boru "|" ile eş zamanlı yapılabilir:

 prg |  prg |  prg | ... | prg 

 grep ... | awk ... | wc ... > cikis.txt

C-SHELL temel ifadeleri:

; Komutlarin ayni satirda yazilmasi icin aralarina konur.

: Dosya/Degisken yol/isimlerinde modifikasyon yapar

 :t dosya yolunu silerek sadece adini verir set a = ` pwd ` ; echo $a:t

   :h dosya yolunu verir. set a = ` pwd ` ; echo $a:h

 :u ilk kucuk harfi,  buyuk yapar

 :l ilk buyuk harfi kucuk harf yapar

 :al  :au  kucuk/buyuk harf islemini tum kelimelere uygular

set : Degisken atamasi yapar

set  a = 123

set  a = (123 456) dizi->> $a[1] $a[2]

$ : Degisken tanimlamasi

set b = $a ( a degiskeni b'ye atanir)

$< : Bir degisken icin disaridan deger girisi saglar

set a = $< 

@ : Cok temel/basit matematik islemleri yapar (ondalikli sayilar kullanamaz)

@ a = 1 + 1

@ a = $b * 3 

@ a = 1 + 1 >>> hata verir

@ a++ a--

echo : Ekrana yazi/deger yazilmasini saglar

\n yeni satir \t tab \a beep

goto : Tanimli bir satira gitmeyi saglar

goto ATLA (ileriki bir satirda  ATLA: seklinde tanimlama olmalidir )

exit : Kabuktan cikmayi saglar.

`  ` : Komut icinde diger program/komut calistirilmasini saglar

set a = ` echo "12"  `

if : Sartlarin duzenlenmesini saglar.

if ( $a == 1 ) then

echo $a 

endif 

== Esit > Buyuk < Kucuk

>= <= Buyuk/Kucuk esit

&& ve || veya

Dosya kontrollerinde kullanilan bazi ozel ifadeler  ( ! negatif anlamindadir )

           r   Read access

           w   Write access

           x   Execute access

           e   Existence

           z   Zero size

           s   Non-zero size (+)

           f   Plain file

           d   Directory

           l   Symbolic link (+) *

if ( ! -e a.txt ) echo " a.txt mevcut degil."

switch : If yapisinin basitlestirilmis seklidir.

              switch xyz {

                 a  {

...

    }

                 b {

...

                   }

                 c {

                    ...

                   }

                 default {

                    ...

                  }

              }

while : Verilen matematiksel tanimlama dogru oldugu surece belirli 

islemlerin yapilmasi icin kullanilir.

set i = 0

while { $i < 10 } {

...

@ i++

}

incr : Degiskenin degerini arttirir.

incr i -> 1  arttirma   ( i++ )

incr i 10 -> 10 arttirma   ( i=i+10 )

clear : Ekrani temizler

$1 veya $argv[1] : Scripte disaridan komut satirindan verilen parametreleri belirtir

$2 veya $argv[2]

foreach : Verilen bir dosya grubunu veya dizinin elemanlarini 

sirayla islenmesini saglar

foreach dosya ( *.dat )

echo $dosya

end

Linux Komutları

Veri düzenlemede kullanılabilecek bazı linux komutları:

cat : Dosya icerigini ekrana döker

        cat a.txt 

Özellikle ascii dosyaları birleştirmek için kullanılır.

        cat a.txt b.txt  > c.txt

grep: Istenilen karakter dizisini dosyada arar

grep -e "abc" a.txt

         taranacak kelime birebir aranacak ise -x kullanılmalı.

 * Çoklu kelime tarama :

 grep 'OBJECTID\|CLOSED\|DESCR\|KML_F\|Shape\|TUR\|Simge' 

 * Satır sonu tarama : (satır sonu işareti yerine boşluk. sonrasında -999 yerine satır sonu koymak)

 sed -z 's/\n/ /g;s/-999/\n/g'

cut : Istenilen bir karakteri baz alarak dosya/degisken satirini parcalar

cut -f2 a.txt

set i = "1.2. 3    .4"

echo $i | cut -d"." -f3

paste : Iki veya daha fazla dosyayayi yan yana yapistirir.

paste a.txt b.txt > c.txt

sort : Siralama yapar

sort a.txt

wc : Dosya icinde satir/karakter/kelime sayilarini verir

wc -l a.txt

date : Tarih ve zaman bilgisini istenilen formatta verir

date +"%H:%M:%S" 

colrm : Istenilen kolonlari siler

colrm 3 5 <  a.txt

nl : Satirlari numaralandirir.

nl a.txt

sleep : Belirli bir saniye beklme yapar.

sleep 60

split : Dosyayi istenilen satir vb. icin parcalara boler

split -l 50 a.txt  X

sed : Dosya icindeki karakterler uzerinde toplu edit islemi yapar

sed -e 's/\./,/g' a.txt > b.txt

        Dosyanın 2 ve 100. satırlar arasını almak

            sed -n 2,100p dosya.txt

more : Dosya icerigini istenilen kurallara gore ekrana doker

more +6 a.txt    ilk 6 satir gosterilmez

head : Istenilen miktardaki dosyanin ilk satirlarini ekrana doker

head -6 a.txt    ilk 6 satir gosterilir

tail : Istenilen miktardaki dosyanin son satirlarini ekrana doker

tail -6 a.txt    son 6 satir gosterilir

dos2unix: ASCII dos formatini unix formatina donusturur 

unix2dos: ASCII unix formatini dos formatina donusturur

dos2unix a.txt

diff : Iki dosyanin satirlarini karsilastirir

diff a.txt b.txt

awk

C tabanlı bir program olan awk basitleştirilmiş bir programla dili olarak görülebilir. Komut satırından veya script içinde çalışabilir. Burada çok temel bir kaç özelliği verilecektir. Daha fazla bilgiyi GNU sayfasından yada Google'da tarayarak öğrenebilirsiniz.

Elimizde örnek olarak a.dat şeklinde bir dosya olsun. Dosyanın ilk satırında başlıklar diğer 3 satırında ise veri bulunmaktadır.

a.dat : 

nokta X Y Z

A 1 2 3

B 2 4 1

C 3 5 2

Bu dosyayı awk kullanarak düzenleyelim.

• • Sadece X Y Z kolonlarını almak: $ ile kolon numarası belirtilir. virgül kullanılmaz ise kolonlardaki değerler birbirlerine yapışırlar.

  • awk '{ print $2,$3,$4}' a.dat

  • Eğer ilk satır (başlıklar) istenmiyorsa: NR (Number of Record) satır sayısını kontrol eder.

  • awk ' NR>1 { print $2,$3,$4}' a.dat

  • İlk kolonu sona atarak:

  • awk ' NR>1 { print $2,$3,$4,$1}' a.dat

  • Matematik işlem (birçok matematik işlemi yapılabilir):

  • awk ' { print $2/1.2 , ($3+5.4)/2 , $4*$4 , $1}' a.dat

Tek satırlı basit awk yazım şekli :

awk ' { ... komutlar ... } ' giris_dosyasi

Özel awk değişkenleri:

NR : kayit sayisi

NF : kolon sayisi

FS : Giris kolon bolumleme karakteri (bosluk)

OFS : Cikis kolon bolumleme karakteri (bosluk)

ORS : Cikis kayit bolumleme karakteri (enter)

$1,$2 : kolonlar

"giris_dosyasi" icin ornek satir:

A 1 B 2

A 1 1 3

C 4 D 5

Veri dosyasındaki 1. kolondaki degerlerin yazılması:

awk ' { print $1 } ' giris_dosyasi

A

A

C

Veri dosyasindaki 1. ve 2. kolondaki degerleri yazar, aralarinda 1 bosluk vardir

awk ' { print $1 , $2 } ' giris_dosyasi

A 1

A 1

C 4

-v ile disaridan deger alinabilir

set z = 3

set k = 2

awk -v Z=$z -v K=$k ' { print $2*Z , K $1 } ' giris_dosyasi

3 2A

3 2A

12 2C

Formatlı sayı yazımı:

awk ' { printf "%5.2f" , $2/4 } ' giris_dosyasi 

0.25 d,i: tam sayi

0.25 f: ondalikli sayi

1.00 s: karakter

g: ustel

Bir çok dosyanın kolonlarının birleştirilip atlamalı kolon seçimi:

2'şer artan kolon numarası ile kolonları yanyana yazma

paste tmp[123] | awk '  { for (i=2;i<=NF; i=i+2)  printf "%f ", $i; print ""   } ' > sil

2'şer artan kolon numaralari ile bu konlarin ortalamasini alma (veri sayisi toplam kolonsayisinin yarisi) cikisin ilk degeri tum satirlarin basinda bulunan 1. kolondaki deger (ornegin periyot)

bu giris dosyasinda  kolonlar periyot-deger seklinde oldudundan tek sayili kolonlar ayni periyot degerlerinden olusur, cift sayili kolonlar genliklerdir:

paste tmp[123] | awk '  { top=0; printf " %f ",$1 ; for (i=2;i<=NF; i=i+2)  top = top+$i ;  print top/(NF/2)   } ' > sil

Logaritmik eksen çiziminde hata aralığı (STDEV*(1/LN(10)) = STDEV*0.434 ) :

 echo $r $mean $std | awk ' { print $1, $2, $3*0.434  } '