1. Historie

Het door Witte geleverde instrument is, voor zover bekend, het eerste orgel in deze kerk sedert de Reformatie.

Totstandkoming van het Witte-orgel

10 januari 1857    

"Een persoon, die verlangt onbekend te blijven" is voornemens de kerk een orgel te schenken, onder voorwaarde dat de kerkvoogdij het onderhoud van het orgel en het traktement van de organist voor haar rekening neemt. De kerkvoogden accepteren deze voorwaarde.

3 april 1857

Ondertekening van de "Conditien en Voorwaarden".

Prijs: ƒ 5.000,- te betalen in twee termijnen: de eerste ad ƒ 2.500,- bij de aflevering van de orgelkas, de tweede ad ƒ 2.500,- na voltooiing en goedkeuring van het orgel. Voor rekening van de opdrachtgever zijn de kosten van maken en plaatsen van de orgeltribune en het schilder- en verguldwerk.

25 maart 1858

Ondertekening van het contract met A. de Reus voor de bouw van de orgeltribune.

16 november 1858

Plaatsing van de grootste pijp in de middentoren van het front (C van de Prestant 8 voet van het hoofdmanuaal) door het driejarige neefje van de schenkster.

20 november 1858

Het orgel is voltooid, de schenkster draagt het over aan de kerkvoogdij.

21 november 1858

Ingebruikneming van het orgel met een op Psalm 30: 5 gebaseerde rede van Ds N. van de Roemer. A.F. Meijer begeleidt de gemeentezang en geeft 's avonds een orgelbespeling. Uitgevoerde werken: "Feest-Fantasie op den Ambrosiaanschen Lofzang" van E. Koehler, Koraal "Lieve Heiland! zie ons zaam" van A. Hesse, "Adagio" van Jos. Haydn, "Groete aan Zwitserland" van Rummel en "Fluit-concert, Finale" van Rinck.

"Zoowel in keurigen, smaakvollen bouw, als in gehalte, in welluidenden en krachtigen toon, is het ten volle der onbekrompene vrijgevigheid  van de waardige ambachtsvrouw en den zoo wel gevestigden roem der firma Bäth en Comp., orgelmakers van Z.M. den Koning te Utrecht, waardig."

Totale kosten van het orgel:     

* Firma J. Bätz & Co.                            ƒ 5.000,00                  

* Schilderwerk                                     ƒ    262,18   

* Orgeltribune                                      ƒ 1.405,75    

* Directie (J.D. en L.T. Zocher)             ƒ      97,80

* Plaat met vermelding schenkster      ƒ      25,00

                                                            ƒ 6.790,73       

                                                 De plaat met de vermelding van

                                                 de schenkster bevindt zich boven

                                                 de klavieren. (Foto: Henk Mannee) 

Onderhoud en wijzigingen

1860 t/m 1895

Onderhoud door de firma J. Bätz & Co. voor ƒ 40,- per jaar.

1897 t/m 1904          

Onderhoud door W.K. van der Sijde te Oud-Beijerland voor ƒ 20,- per jaar.

1908

Herstelwerkzaamheden door A.S.J. Dekker ad ƒ 250,-

1909 t/m 1911

Onderhoud door Dekker voor ƒ 20,- per jaar.

1912 t/m 1933

Over het onderhoud in deze periode zijn geen gegevens bekend.

1929

Werkzaamheden door Spiering:

* vervanging Salicionaal 4 voet  door een Voic céleste 8 voet;

* plaatsing pijpwerk manuaal II in een zwelkast;

* plaatsing pneumatische tremulant op manuaal II

* vervanging  van het oorspronkelijke toetsbeleg door celluloid

1934 t/m 1951

Incidenteel onderhoud door M. Spiering tegen wisselende bedragen.

1934

Renovatie door Spiering ad ƒ 307,11

1952 t/m 1974

Incidenteel onderhoud, aanvankelijk door Spiering, in later jaren door de firma Scheuerman.

1975 t/m 1980

Incidenteel onderhoud door J.L. van den Heuvel.

1983

Werkzaamheden van den Heuvel:

* herstel en oppoetsen van de frontpijpen;

* vervanging Voix Céleste door een Salicet 4 voet in Witte-factuur

   (kopie van het gelijknamige register in de Grote Kerk te Gorinchem);

* vervanging van de pneumatische tremulant door een nieuwe, eveneens pneumatische tremulant;

De firma Gebr. de Jong te Waardenburg schildert de orgelkas over. De originele blauwgrijze kleur met witte biezen wordt vervangen door gebroken wit met vergulde biezen.

november 1988 - augustus 1989

Restauratie door Flentrop Orgelbouw BV, onder advies van J. Jongepier. Werkzaamheden:

* restauratie windladen, waarbij aan de bovenzijde een trekvrije plaat wordt aangebracht;

* restauratie van de windvoorziening en de tractuur;

* verwijdering van de tremulant

* restauratie klaviatuur: de toetsen krijgen nieuw beleg van been, het in enig jaar aangebrachte

   pedaalklavier wordt vervangen door een klavier in Witte-stijl;

* herintonatie van enige registers;

* toevoeging van een vrij pedaal direct achter de bestaande orgelkas (Subbas 16 voet, Octaaf 8 voet en

   Basson 16 voet; de Subbas is afkomstig uit het voormalige, uit 1912 daterende Dekker-orgel in de

   Oude Kerk te Huizen, de overige stemmen zijn gekopieerd naar de gelijknamige registers in de

   Waalse Kerk te Delft). De balanstrap-installatie vervalt. De panelen van de achterwand van de Witte-kas

   worden aangebracht in de nieuwe achterwand.

Heringebruikneming op 31 augustus 1989.

maart 2011

Gedurende de maand maart is het orgel schoongemaakt en zijn met name de houten pijpen onderhanden genomen, er waren diverse pijpen die niet meer of heel slecht aanspraken. Tevens is de intonatie van de registers nagelopen en indien nodig aangepast.

Het orgel is thans in onderhoud bij Flentrop Orgelbouw BV.

Ons bereikte het bericht dat Jan Jongepier is overleden. Hij was adviseur bij de grote restauratie in 1988/1989.

Voor meer informatie zie: http://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=4458