Embedded Files
Opgeslokt door het water
Na de Sint Elisabethsvloed van 1421 was het grootste deel van de Grote Waard onder water komen te staan. Lange tijd was op de plaats waar nu Hank en de Visserskade liggen alleen maar water. In 1461 werd de Kornse Dijk (bij Dussen) aangelegd, die het land ten oosten van de huidige Biesbosch beschermde tegen deze binnenzee.
Aan de westkant van deze dijk ontstond door aanwassen langzamerhand steeds meer land. Dat werd al gauw ook in gebruik genomen door bijvoorbeeld biezensnijders en kooimannen. In 1521-1523 bezoekt daarom een grafelijke commissie onze gebieden. Zij willen graag de eigendomsrechten e.d. in dit gebied vastleggen. Over deze onderneming is in 2009 het boek Nijet dan water ende wolcken uitgekomen.
De Zuid-Hollandse Polder
In de loop van de daaropvolgende eeuwen wordt langzamerhand en stukje voor stukje, het boven water gekomen land ingepolderd. Zo besluiten ook de ambachtsheren van Dussen in 1679 om de Buitendijk (toen nog zeedijk geheten) aan te leggen. Daarmee ontstond de Zuid-Hollandse Polder (ZHP).
Op de kaart hiernaast van de Landen van Heusden en Altena (uit 1798) heb ik de Zuid-Hollandse Polder omlijnd met groen. In rood ziet u het gebied dat er in 1743 bij wordt gekocht.
Voor de polders was het van groot belang dat de uitwatering goed geregeld was. De heren van de ZHP vragen daarom in 1731 aan de Staten van Holland om een extra “streepje” land buiten de Buitendijk te mogen kopen. Dat mag. In 1743 laten zij de heren van Holland weten dat zij het land dat ze tot dan toe pachtten naast dat streepje land, ook graag zouden willen kopen. Ook daar wordt in toegestemd.
In april 1743 besluiten de Staten van Holland vier stukken grond en aanwassen - "buiten de dijk van de Zuid-Hollandse Polder en tussen de Bleek en de limiten van Raamsdonk" - te verkopen aan de heren van de Zuid-Hollandse Polder.
Register van resoluties van
de gecommitteerden en ingelanden van
de Zuidhollandse Polder, 1730-1751 (Salha)
Het gaat om 160 morgen grond waarvan ongeveer 36 mergen schoon bekaad weiland (Oud boerenverdriet mvdp) en nog 40 mergen geschikt is om bekaad te worden (Nieuwe boerenverdriet mvdp) tot weiland en nog drie en een halve mergen griend en de rest liezen en biezen en niet gesitueert om door aanwassen vergroot te kunnen worden. Het gaat om grond die sinds 1737 verpacht of verhuurd is aan de ZHP voor de tijd van zestien jaar (voor 348 gulden per jaar).
Landmeterskaart van het poldergebied ten zuidoosten van Almkerk door P.A. Ketelaar, 1749 (BHIC). Op deze kaart is de Ka al te zien. Er staan dan echter nog geen huizen op.
De Visserskade
Binnen het gebied dat de ZHP nu buiten de Buitendijk heeft verworven, worden in de loop van de tijd vijf kleinere polders aangelegd. Die dan ook praktisch eerste, tweede, derde, vierde en vijfde polder worden genoemd.
Zoals uit bovenstaande tekst valt op te maken is de eerste polder al omgeven door een kade wanneer het land wordt aangekocht. Dit is de eerste polder of wel de oude Boerenverdriet. De kade om de tweede polder of wel de nieuwe Boerenverdriet volgt al snel. Hierop worden enkele jaren later de eerste huizen van de Visserskade gebouwd.
Mijn conclusie is dat de Visserskade ergens tussen 1743, ten tijde van de verkoop van de buitengronden, en 1759 is ontstaan.
De eerste bebouwing
Op een kaart uit 1800 staan er al enkele huizen op de Visserskade. Een van deze huizen staat er nog steeds en heeft een gevelsteen met het jaartal 1759. De eerste bebouwing moet dus ergens tussen 1749 en 1759 hebben plaatsgevonden. Deze eerste bewoners zijn bijna zeker vissers geweest met naar alle waarschijnlijkheid de naam Van der Pluijm. Met de vestiging van deze vissers op de kade van de tweede polder begint de geschiedenis van de Visserskade eigenlijk pas echt.
Bronnen:
De Brabantse Biesbosch en zijn bewoners / Dr H.A. Schönhage
De macht van het water: leven met water tussen Maas en Merwede / Cees de Gast
Historische atlas van de Biesbosch /Wim van Wijk
Nijet dan water ende wolcken: de onderzoekscommissie naar de aanwassen in de Verdronken Waard (1521-1523) / Valentine Wikaart et al.
Streekarchief Land van Heusden en Altena, Waterschap de Zuidhollandse polder, 1680-1961, toegang 055, inventarisnummer 014
Page updated
Google Sites
Report abuse