Dostosowania

                    DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH  

Dostosowanie wymagań edukacyjnych następuje na podstawie:

1. orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oraz ustaleń zawartych  w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym;

2. orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania;

3. opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej,  o specyficznych trudnościach w uczeniu się;

4. innej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, wskazującej na potrzebę takiego dostosowania;

5. rozpoznania indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia dokonanego przez nauczycieli  i specjalistów (dotyczy uczniów objętych w szkole pomocą psychologiczno - pedagogiczną);

6. opinii lekarza o ograniczonych możliwościach wykonywania przez ucznia określonych ćwiczeń fizycznych na zajęciach wychowania fizycznego.

Dostosowanie wymagań:

- powinno dotyczyć głównie form i metod pracy z uczniem, zdecydowanie rzadziej treści nauczania 

- nie może polegać na takiej zmianie treści nauczania, która powoduje obniżanie wymagań wobec uczniów z normą intelektualną 

- nie oznacza pomijania haseł programowych, tylko ewentualne realizowanie ich na poziomie wymagań koniecznych lub podstawowych 

-  nie może prowadzić do zejścia poniżej podstawy programowej, a zakres wiedzy  i umiejętności powinien dać szansę uczniowi na sprostanie wymaganiom kolejnego etapu edukacyjnego

KATALOG DOSTOSOWAŃ WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

1. UCZNIOWIE O INTELIGENCJI NIŻSZEJ NIŻ PRZECIĘTNA  

Ogólne zasady postępowania z uczniem o inteligencji niższej niż przeciętna:

- omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności 

- pozostawianie więcej czasu na jego utrwalenie 

- podawanie poleceń w prostszej formie 

-  unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć 

- częste odwoływanie się do konkretu, przykładu 

- unikanie pytań problemowych, przekrojowych 

- wolniejsze tempo pracy 

- szerokie stosowanie zasady poglądowości 

- odrębne instruowanie dzieci 

- zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.

2. UCZNIOWIE SŁABOWIDZĄCY

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

- właściwe umiejscowienie dziecka w klasie: 

    * zapobiegające odblaskowi pojawiającemu się w pobliżu okna, 

    * zapewniające właściwe oświetlenie oraz widoczność, 

   * umożliwiające dogodny dostęp do tablicy (możliwość łatwego podejścia,  gdy uczeń nie rozpoznaje pisma ze swojego miejsca); 

- podawanie modeli i przedmiotów do obejrzenia z bliska; 

- udostępnianie tekstów ( np. testów sprawdzających wiedzę ) w wersji powiększonej; 

- ograniczanie wszelkich błyszczących powierzchni o niepożądanym odblasku; 

- unikanie podczas zapisów na tablicy innych kolorów kredy niż biały i żółty; 

- zachęcanie ucznia do korzystania z przyborów pisarskich o ciemnej, równomiernej kresce; 

- zwracanie uwagi na szybką męczliwość dziecka związaną ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych drogą wzrokową  ( wydłużanie czasu na wykonanie określonych zadań ); 

- umożliwienie dziecku korzystania z kaset z nagraniami lektur szkolnych; 

- ograniczenie wymagań w zakresie kaligraficznym; 

- korzystanie z map o mniejszej ilości szczegółów; przy demonstracji map, plansz  i tablic z rysunkami, diagramami, schematami i tabelami zwracanie uwagi na ich czytelność, tzn. czy są one odpowiedniej wielkości, narysowane odpowiedniej grubości liniami, z odpowiednim kontrastem barwnym i kontrastem w stosunku do tła; 

- w geometrii należy wprowadzać uproszczone konstrukcje z ograniczoną  do koniecznych liczbą linii pomocniczych i konstrukcje geometryczne wykonywać na kartkach większego formatu niż zwykła kartka papieru; 

- częste zadawanie pytania- „co widzisz?” w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych; 

- słowne objaśnianie wszystkiego co ma zrobić uczeń, aby w pełni mógł uczestniczyć  w zajęciach.

3. UCZNIOWIE SŁABOSŁYSZĄCY

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

- zapewnienie dobrego oświetlenia klasy oraz miejsca dla dziecka w pierwszej ławce  w rzędzie od okna. Uczeń będąc blisko nauczyciela ( od 0,5 do 1.5 m ), którego twarz jest dobrze oświetlona, może słuchać jego wypowiedzi i jednocześnie odczytywać mowę z ust;  

- umożliwienie dziecku odwracania się w kierunku innych kolegów odpowiadających na lekcji, co ułatwi lepsze zrozumienie ich wypowiedzi; 

- mówienie do dziecka wyraźnie używając normalnego głosu i intonacji, unikanie gwałtownych ruchów głową czy nadmiernej gestykulacji; 

- dbanie o spokój i ciszę w klasie, eliminowanie zbędnego hałasu w czasie zajęć; 

- upewnianie się czy polecenia kierowane do całej klasy są właściwie rozumiane przez dziecko niedosłyszące. W przypadku trudności zapewnienie mu dodatkowego wyjaśnienia, sformułowania inaczej polecenia, używając prostego, znanego dziecku słownictwa;  

- dostosowanie tempa pracy do możliwości ucznia z wadą słuchu, który może mieć trudności z równoczesnym wykonywaniem kilku czynności w tym samym czasie ( nie jest w stanie słuchać nauczyciela - co wymaga obserwacji jego twarzy - jednocześnie otworzyć książkę na odpowiedniej stronie i odnaleźć wskazane ćwiczenie);  

- w czasie lekcji wskazane jest używanie jak najczęściej pomocy wizualnych i tablicy  ( m.in. zapisanie nowego tematu, nowych i ważniejszych słów, dat na lekcji historii itp.) ;

- przygotowywanie uczniowi z niedosłuchem planu pracy na piśmie opisującego zagadnienia poruszane na lekcji;  aktywizowanie dziecka do rozmowy poprzez zadawanie prostych pytań, podtrzymywanie jego odpowiedzi przez dopowiadanie pojedynczych słów, umowne gesty, mimiką twarzy; 

- zwracanie się do dziecka niesłyszącego, zadawanie pytań w celu zmobilizowania go do lepszej koncentracji uwagi i ułatwienia mu lepszego zrozumienie tematu; 

- czytanie lektury z pomocą rodziców (dla ułatwienia zrozumienia treści, nauczyciel może podać pytania pomocnicze, na które dziecko powinno przygotować odpowiedzi – czytając wcześniej lekturę); 

- stosowanie ćwiczenia w pisaniu ze słuchu tylko wyrazów lub zdań, wcześniej  z dzieckiem utrwalonych, w oparciu o znane mu słownictwo.  Jeżeli pisanie ze słuchu sprawia dziecku niedosłyszącemu duże trudności można je zastąpić inną formą ćwiczeń w pisaniu.

4. UCZNIOWIE Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ RUCHOWĄ

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

- zniesienie barier architektonicznych (w szkole ogólnodostępnej możemy jedynie mówić o ich ograniczeniu); 

- dostosowanie miejsca pracy m.in. tak, aby uczeń mógł przyjąć niemęczącą, prawidłową pozycję siedzącą; 

- dostosowanie i zmodyfikowanie pomocy szkolnych tak, by uczeń mógł z nich w pełni korzystać;  oferowanie dziecku na zajęciach lekcyjnych gotowych formatek wykresów, tabel oraz modeli tak, aby mogło je ono same wypełnić, bez konieczności rozrysowywania całego schematu; 

- ograniczenie wymagań w zakresie kaligraficznym; 

- jeśli uczeń ze znaczną niepełnosprawnością ruchową ma szczególne trudności  z realizacją standardów wymagań związanych z umiejętnościami wykonawczymi, to część tych umiejętności powinna być przełożona z formy "potrafi wykonać" na "wie, jak wykonać"; 

- zachęcania dziecka do podejmowania częstych interakcji społecznych  i zawierania przyjaźni;  dawanie okazji do wykazywania się samodzielnością; 

- budowanie adekwatnej samooceny i realistycznych aspiracji.

5. UCZNIOWIE Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

- postrzeganie konkretnego ucznia bez presji wymogów programowych, z założeniem, że obowiązująca jest podstawa programowa, a nie wybrane przez nauczycieli programy nauczania; 

- zredukowanie do niezbędnego minimum tematyki o wysokim stopniu abstrakcji; 

- nauczanie oparte na konkretach, ciągłe odwoływanie się do doświadczenia dziecka - stosowanie metod poglądowych:

 * umożliwianie korzystania z różnorodnych pomocy dydaktycznych (plakaty, plansze, kalkulator, liczmany); 

   * wykorzystywanie zasobów multimedialnych, ułatwiających skupienie uwagi; 

  * jak najczęstsze korzystanie z modeli, konkretów, okazów, liczmanów, przedmiotów możliwych do bezpośredniego poznania, w drugiej kolejności ze słowa mówionego, zaś najrzadziej z tekstu do przeczytania; 

 * przedstawianie zagadnień na konkretnych przykładach odwołujących się do wydarzeń bliskich dziecku podczas omawiania treści o charakterze abstrakcyjnym, wymagających logicznego myślenia; 

- stosowanie przystępnych instrukcji wykonania zadania - obrazkowej, obrazkowo - słownej, multimedialnej; 

- troska o przystępność języka: instrukcje krótkie, jednoznaczne i zrozumiałe, zwięzłe  i precyzyjne komunikaty słowne; 

- dokładne instruowanie wstępne, ciągłe dostarczanie wskazówek w trakcie pracy, stosowanie powtórzeń, ograniczanie instrukcji słownych na rzecz słownopokazowych, ciągła kontrola działań ucznia; - ciągłe upewnianie się, czy uczeń rozumie treść zadania; 

- stosowanie metod i oddziaływań na ucznia, które spowodują jego rzeczywiste zainteresowanie zadaniem, np. przygotowanie krótkich tekstów do czytania  (z wyraźnym oznaczeniem najważniejszych fragmentów) lub treści zadań matematycznych wykorzystujących hobby lub fascynacje dziecka;  tworzenie map myśli jako sposób notowania treści lekcji; 

- opracowanie zindywidualizowanych materiałów pozwalających uczniowi na wielostronne przyswajanie treści edukacyjnych w sposób interesujący i dostosowany do jego preferencji; 

- ułatwianie dziecku wykonanie zadania i opanowanie danej umiejętności poprzez dzielenie jej na etapy; - rozwijanie strategii pamięciowych ucznia oraz kompensowanie braków w tym zakresie (np. nauka tworzenia notatek obrazkowych przedstawiających sekwencje niezbędnych kroków do rozwiązania zadania, określających elementy pracy, którą należy przygotować); 

- wykorzystywanie umownych znaków porządkujących pracę na lekcji, np. kolorowe karteczki, symbole (piktogramy), a także możliwe do wykorzystania symboliczne rysunki z systemów komunikacji alternatywnej; 

- włączanie ucznia do prac na terenie klasy, szkoły - zwłaszcza takich, w których może osiągać sukcesy, jak np. pełnienie różnych dyżurów, wykonywanie prac porządkowych, prace ogrodnicze, prowadzenie hodowli i inne; 

- umożliwianie pracy w małych grupach, korzystania ze wsparcia i kompetencji kolegów; 

- stosowanie zasady stopniowania trudności - rozpoczynanie od rzeczy prostych; praca dydaktyczna, polegająca przede wszystkim na nauczaniu czynnościowym, opartym na działaniu ucznia, jego aktywności, zaangażowaniu, przeżywaniu, odkrywaniu i poznawaniu; 

- większy nacisk na ćwiczenia w mówieniu, mające zastosowanie w sytuacjach dnia codziennego niż na ćwiczenia w pisaniu; 

- niezależnie od etapu kształcenia i poziomu abstrakcji matematycznej wykonywanie czynności konkretnych, wyobrażonych i abstrakcyjnych;

- w odniesieniu do uczniów w młodszym wieku szkolnym położenie dużego nacisku na dostarczanie im jak największej ilości doświadczeń z zakresu manipulowania przedmiotami, porównywania, przeliczania konkretów, orientacji w przestrzeni w celu ułatwienia nabywania umiejętności matematycznych; 

- ukazywanie związku między wiedzą nabywaną podczas zajęć, a jej praktycznym wykorzystywaniem w różnych sytuacjach życia codziennego; 

- stwarzanie sytuacji pozwalających na systematyczne powtarzanie opanowanych umiejętności;  wydłużenie czasu pracy lub skracanie zadań do niezbędnych elementów; 

- przygotowywanie dla ucznia sprawdzianów o niższym stopniu trudności, akcentujących umiejętności praktyczne; 

- zindywidualizowanie sposobu i kryteriów oceniania ucznia; 

- zwracanie głównej uwagi na postęp, a nie wyłącznie efekty; 

- branie pod uwagę możliwości ucznia, jego ograniczeń, zainteresowań, właściwego dla niego tempa pracy; 

- wzmacnianie u ucznia poczucia własnej wartości w czasie zajęć w grupie  i indywidualnych rozmów.

6. UCZNIOWIE Z AUTYZMEM

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: 

- zminimalizowanie lub całkowite wyeliminowanie elementów rozpraszających; 

- posadzenie ucznia blisko nauczyciela;

- zachowanie schematu pracy i stałości działań edukacyjnych (np. zajmowanie tej samej ławki lub stolika podczas zajęć); 

- opracowanie planu codziennych zajęć i każdorazowe zapoznawanie z nim ucznia; 

- wcześniejsze informowanie o zmianach np. w rozkładzie zajęć lekcyjnych, uprzedzanie o zastępstwach na lekcjach, wyjściach, wizytach nowych osób. Informowanie, w jaki sposób trzeba się zachować w nowej sytuacji; 

- wyraźne zaznaczanie końca określonej aktywności, zabawy, zadania, zanim przejdzie się do następnych; 

- kierowanie poleceń indywidualnie do dziecka (zwracanie się do niego po imieniu; właściwe używanie zaimków osobowych Ja i Ty); 

- podczas rozmowy używanie prostego i jednoznacznego języka;  wyjaśnianie metafor i przenośni, wyrazów bliskoznacznych, żartów lub dowcipów użytych podczas prowadzenia lekcji;  popieranie informacji słownej gestami, mimiką; 

- uzupełnianie rysunkiem, zdjęciem, filmem lub modelem przekazywanych podczas lekcji treści abstrakcyjnych; 

- w razie potrzeby wydłużanie czasu przeznaczonego na wykonywanie poszczególnych zadań i prac pisemnych; 

- dzielenie trudniejszego lub dłuższego zadania na kilka części; 

- sprawdzanie zrozumienia czytanego tekstu poprzez zadawanie dodatkowych pytań: Co się wydarzyło? Gdzie ? Kiedy? Dlaczego ? itp.;

- dostosowywanie pomocy dydaktycznych i treści zadań do zainteresowań ucznia (np. obliczanie różnicy czasu na podstawie rozkładów jazdy); 

- wykorzystywanie wąskich zainteresowań i fachowej wiedzy ucznia podczas prowadzenia lekcji; 

- na lekcjach wychowania fizycznego unikanie aktywności ruchowej związanej  z rywalizacją. Dbanie o losowe przydzielanie do grup (dzieci autystyczne są mniej sprawne i niezgrabne ruchowo, a dodatkowo mają problemy z graniem zespołowym, co sprawia, że są pomijane lub niechętnie wybierane); 

- w sytuacji wzburzenia lub zdenerwowania umożliwienie pobytu w spokojnym, cichym miejscu np. bibliotece, gabinecie pedagoga; 

- ignorowanie i niereagowanie na zachowania prowokacyjne (np. płacz, plucie, krzyk). Dziecko powinno wykonać wyznaczone zadanie pomimo takich zachowań; 

- częste przypominanie o normach i zasadach funkcjonowania społecznego oraz chwalenie i nagradzanie za ich przestrzeganie; 

- niezadawanie pytań "dlaczego to zrobiłeś?", ale opisywanie co nam się nie podoba  w zachowaniu, czego oczekujemy i nazywanie emocji; 

- opracowanie sposobów radzenia sobie z emocjami w kategorii akceptowane - nieakceptowane.

7. UCZNIOWIE Z ZESPOŁEM ASPERGERA

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

- zachowywanie schematu pracy na lekcjach i stałości działań (np. zajmowanie tej samej ławki lub stolika podczas zajęć);

- trzymanie się tego, co jest przewidziane do realizacji. W sytuacji zmiany w planach konieczne jest uspokojenie, wyciszenie i pełne rzetelne uprzedzenie ucznia  o planowanych zmianach. Zmiany muszą być wprowadzane uważnie i planowo, ale nie powinno się ich eliminować; 

- sukcesywne (nie jednorazowo) zapoznawanie ucznia z planem budynku szkolnego - indywidualne oprowadzanie po szkole i wyjaśnianie przeznaczenia pomieszczeń: świetlicy, biblioteki, szatni); 

- eliminowanie bodźców rozpraszających (wzrokowych, słuchowych); 

- zwrócenie uwagi (diagnoza) na możliwą nadwrażliwość ucznia na niektóre bodźce  i odpowiednie reagowanie (np. nadwrażliwość słuchowa - zniżanie tonu głosu podczas rozmowy, wzrokowa - tworzenie stonowanych dekoracji w klasie itp.); 

- kierowanie poleceń indywidualnie do ucznia, zwracanie się do niego po imieniu; 

- robienie przerw między wypowiadanymi zdaniami, tak by dać uczniowi możliwość ich przetworzenia;  powtarzanie polecenia, sprawdzanie stopnia jego zrozumienia; 

- zachęcanie ucznia, by w razie potrzeby prosił o powtórzenie, uproszczenie czy zapisanie polecenia; - nieprzekazywanie zbyt wielu informacji, a gdy chodzi o polecenia, to wystarczy jedno, co da pewność jego wykonania przez ucznia (dla pewności, można poprosić, aby opisał je własnymi słowami);

- w razie potrzeby dyskretne zapisywanie (w dużym skrócie i jasnej formie) poleceń dla ucznia (do wykonania w danym dniu) w notesie, który ma na ławce. Jeżeli nie potrafi jeszcze czytać, to warto wprowadzić piktogramy, czyli kolorowe ilustracje przedstawiające czynności do wykonania w danym dniu; 

- sprawdzanie zrozumienia czytanego tekstu poprzez zadawanie dodatkowych pytań: Co się wydarzyło? Gdzie? Kiedy? Dlaczego? itp.; 

- używanie krótkich zdań, prostego i jednoznacznego języka - podawanie jasnych instrukcji; 

- przedstawianie nowych pojęć lub materiału abstrakcyjnego w sposób możliwie najbardziej konkretny, popieranie ich tekstem pisanym, obrazem, ilustracją, filmem; 

- uwzględnianie deficytów w zakresie rozumienia niedosłownych wypowiedzi, ironii, metafor, słów i wyrażeń wieloznacznych. Wyjaśnianie ich za pomocą obrazów albo przeciwieństw np. przyjaźń - wrogość; 

- organizowanie zajęć związanych z wyjaśnianiem znaczenia niektórych słów, przysłów, powiedzeń czy metafor; 

- w razie potrzeby wydłużanie czasu przeznaczonego na wykonywanie poszczególnych zadań i prac pisemnych; 

- dzielenie zadania na wieloetapowe krótsze części; 

- zadawanie krótszych prac domowych w sytuacji, gdy rodzice zgłaszają, że nauka  w domu trwa godzinami; 

- w miarę możliwości sprawdzanie wiedzy ucznia w formie przez niego preferowanej (np. zamiast śpiewać piosenkę może powiedzieć jej tekst); 

- dostosowanie pomocy dydaktycznych i zadań do zainteresowań ucznia (np. obliczanie różnicy czasu na podstawie rozkładu jazdy autobusów); 

- wykorzystywanie wąskiej i fachowej wiedzy oraz zainteresowań ucznia podczas prowadzenia lekcji;  umożliwianie uczniowi - w określonych sytuacjach, a nie zawsze, kiedy ma na to ochotę - mówienia o swoich pasjach i zainteresowaniach; 

- na lekcjach wychowania fizycznego unikanie aktywności ruchowej związanej  z rywalizacją. Zwalniane uczniów (z nadwrażliwością słuchową) z ćwiczeń , którym towarzyszy dużego hałas. Dbanie o losowe przydzielanie do grup (dzieci z ZA są mniej sprawne i niezgrabne ruchowo oraz mają problemy z graniem zespołowym, co sprawia, że są pomijane lub niechętnie wybierane do grupy zawodników) ; 

- z powodu impulsywności i problemów w czekaniu na swoją kolej odpytywanie ucznia w pierwszej kolejności; 

- nie zakładanie, że uczeń nie słucha i nie uczestniczy w toku lekcyjnym jeżeli nie nawiązuje kontaktu wzrokowego, czy też siedzi bokiem do nauczyciela; 

- udzielanie uczniowi z dokładnej instrukcji dotyczącej poszczególnych czynności dnia codziennego, aby podołać wszystkim obowiązkom;  

- dostrzeganie, nazywanie i chwalenie wszelkich zachowań empatycznych  i współczujących;  otoczenie ucznia dyskretną opieką, gdyż może się on stać łatwym obiektem zaczepek, prowokacji swoich rówieśników; 

- praca nad poprawą u ucznia zachowań nieakceptowanych przez otoczenie; wyjaśnianie, jaką reakcję emocjonalną u odbiorców mogą one wywołać; 

- staranie o to, aby uczeń zawsze miał z kim wykonywać zadania grupowe i asymilował się ze środowiskiem w każdej sytuacji: na lekcji, w trakcie przerwy, przebierania się  w szatni, w bibliotece, na stołówce czy w czasie wycieczki klasowej;

- dawanie w czasie zajęć dydaktycznych możliwości rozładowywania złości  i agresji przy wykorzystaniu akceptowalnych, ustalonych wcześniej metod alternatywnych; 

- przed wycieczką szkolną informowanie ucznia o zachowaniach właściwych  i pożądanych dla danej sytuacji społecznej ( czyli na przykład tego, jak zachować się w teatrze, kinie, muzeum itp.); 

- rozwijanie w czasie lekcji umiejętności rozumienia innych ludzi, siebie i sytuacji społecznych oraz norm i wzorów interpersonalnych i kulturowych; 

- prowadzenie treningu komunikacji społecznej, zarówno bezpośredniej, czyli naukę komunikowania się z rówieśnikiem, jak i pośredniej, tj. za pomocą listu, telefonu czy Internetu; 

- ćwiczenie umiejętności społecznych, czyli: zawierania znajomości, słuchania, pytania, odmawiania, inicjowania rozmowy, dyskutowania, reagowania na krytykę i jej wypowiadania, radzenia sobie z uczuciami i ich wyrażania, np. gniewu  i rozczarowania, jak również mówienia komplementów.

8. UCZNIOWIE ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ

UCZNIOWIE Z DYSKALKULIĄ

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: 

- ocenianie przede wszystkim toku rozumowania, a nie technicznej strony liczenia; 

- ukazywanie przydatności matematyki w życiu codziennym; 

- nauczanie polisensoryczne - używanie pomocy dydaktycznych angażujących wszystkie zmysły (rysunki, tabele, schematy, mapy myślowe, haki pamięciowe, podkreślanie najważniejszych informacji, werbalizowanie, używanie kolorów, symboli graficznych itp.)

- uczenie szacowania; 

- ćwiczenie liczenia pamięciowego; 

- nakłanianie do "głośnego myślenia" podczas rozwiązywania zadań; 

- łączenie wiedzy w logiczną całość, dzielenie jej na porcje łatwo przyswajalne dla ucznia; 

- unikanie oceniania metody, którą uczeń dochodzi do wyniku, nawet jeśli jest "okrężna"; 

- zachęcanie do prowadzenia specjalnej książki matematycznej (kolor, rymowanki, mnemoniki, obrazki) do zapisywania ważnych terminów, technik liczenia i myślenia matematycznego, wzorów.

UCZNIOWIE Z DYSGRAFIĄ

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: 

- dostosowanie wymagań dotyczy formy sprawdzania wiedzy, a nie treści; 

- wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same, jak dla innych uczniów;

- ograniczenie wymagań w zakresie kaligraficznym; 

- jeśli to możliwe dawanie dziecku gotowej notatki z lekcji do wklejenia; 

- sprawdzanie prac pisemnych w sposób niekonwencjonalny (np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału; dopuszczenie pisania prac pisemnych drukowanymi literami lub na komputerze.

UCZNIOWIE Z DYSORTOGRAFIĄ

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

- dostosowanie wymagań dotyczy formy sprawdzania i oceniania wiedzy z tego zakresu; 

- dopuszczanie pisania przez uczniów z dysgrafią sprawdzianów polegających na uzasadnianiu pisowni wyrazów, zamiast klasycznych dyktand; 

- ocenianie odrębnie merytorycznej strony pracy pisemnej ucznia i odrębnie poprawności pisowni, odwołując się do jego znajomości zasad ortograficznych (niewpisywanie tej drugiej oceny do dziennika); 

- zachęcanie i motywowanie ucznia z dysortografią do nauki ortografii i gramatyki  (w żadnym wypadku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i gramatyki).