บทที่ 5 ภูมิปัญญาท้องถิ่น

“ ไผ่” : ไม้มหัศจรรย์

ไผ่มีมากมายหลายร้อยชนิด เฉพาะในประเทศไทยกระจายอยู่ทุกภูมิภาคของทุกประเทศ เช่น ไผ่สีสุก ไผ่ตง ไผ่รวก ไผ่ซาง คุณลักษณะเฉพาะคือ มีความยืดหยุ่นสูง สามารถดีดตัวคืนสู่สภาพเดิมได้ ไม่หักง่ายเมื่อโค้งหรืองอ ทำให้คนไทยรู้จักนำไม้ไผ่มาใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวางและเป็นไม้ที่มีความผูกผันกับวิถีชีวิต ความเชื่อของคนไทยมาแต่โบราณ

ไผ่เป็นไม้สารพัดประโยชน์ที่ใช้ได้ทุกส่วนตั้งแต่ “ราก” ใช้เป็นยา, “เหง้า” ใช้ร่วมกับโคนลำทำเป็นไม้เท้า, “กิ่ง แขนง” ทำเป็นรั้ว, “หน่อ” นำมากินเป็นอาหาร, “ใบ” ใช้กรุเป็นงอบหรือหมวก, “กาบ” ใช้ทำหมวก ทำเป็นเครื่องบังแดด, “ลำต้น” เป็นส่วนที่ใช้ประโยชน์ได้มากที่สุด แบ่งออกเป็น 2 ลักษณะกว้างๆ คือ 1) ใช้ไผ่โดยไม่แปรรูป และ 2) ใช้ไผ่โดยแปรรูปเป็นสิ่งของต่างๆ