Choć niniejsze zajęcia trwają bardzo krótko (15h) a ich temat jest przytłaczający - filozofia, postaramy się z nim zmierzyć w sposób jak najbardziej efektywny. Niniejsza strona - mam nadzieję - pozwoli Państwu śledzić przebieg zajęć. Pojawią się tu tematy i problemy, które będziemy omawiać na zajęciach jak i pytania, które będą mogły pojawić się na kolokwium.

Poza historycznymi i problemowymi aspektami filozofii naszą uwagę skierujemy na to jaką - w ogóle - rolę - aktualnie - może pełnić filozofia; jakie znaczenie może mięć dla nas (indywidualnie) i dla współczesnej pedagogiki.

Zarys programu:

(poniższe punkty sporządzono - głównie, choć nie wyłącznie - w oparciu o książkę Jacka Wojtysiaka (patrz: Literatura: 14)

1. Wprowadzenie do zajęć.

A. Charakterystyka filozofii (czym jest, co ją wyróżnia, itd.)

- Jerzy Perzanowski, Jak filozofować?;

- Thomas Nagel, Co to wszystko znaczy?;

B. Krótko o filozofii przedsokratejskiej

2. Filozofia starożytna

A. Sokrates (metoda majeutyczna, dialektyka, dajmonion, koncepcja śmierci, etyka)

B. Platon (szkic teorii idei, realizm, idealizm)

C. Arystoteles (teoria kategorii, definicja substancji)

3. Filozofia średniowieczna

A. św. Augustyn (argument za wiecznością prawdy i odrębnością duszy i ciała);

B. św. Tomasz z Akwinu (pięć dróg do Boga, rodzaje poznania i co oznacza, że jesteśmy stworzeni na obraz Boga);

4. Filozofia Nowożytna;

A. Rene Descartes (Kartezjusz) (metoda Kartezjusza, sceptycyzm, racjonalizm, co oznacza: "myślę więc jestem");

B. John Locke (zmysł wewnętrzny i zewnętrzny, empiryzm, umysł jako czysta karta);

5. Immanuel Kant

A. Czyste formy naoczności zmysłowych, czas i przestrzeń)

B. Imperatywy (kategoryczny, praktyczny, hipotetyczny)

6. Klasyczna filozofia niemiecka

A. G.W.F. Hegel (granice metafizyki, byt i nicość jako takie same)

7. John Stuart Mill (Problem wolności, komu można ograniczać wolność)

8. Filozofia XX-wieczna;

A. Jean-Paul Sartre (problem wolności w kontekście egzystencjalizmy);

B. Karl Jaspers (trzy źródła filozofii, sytuacja graniczna)

9. Rola filozofii w pedagogice

A. klasyczne rozwiązanie (Dewey - model pedagogiki, społeczne i psychiczne aspekty)

10. Podstawowe pytania w filozofii wg Thomasa Nagela

Literatura:

1. Ajdukiewicz, Kazimierz (2004), Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka.Wydawnictwa Antyk – Fundacja Aletheia, Kety-Warszawa;

2, Copleston, Fredrick (dowolne wyd.), Historia Filozofii (wszystkie tomy), Warszawa PAX, (fragmenty);

3. Dewey, John (2005), Moje pedagogiczne cedo, Żak;

4. Filozofia. Podstawowe Pytania. (red.) E. Martens, H. Schnadelbach. WP Warszawa, 1995;

5. Fragmenty książek z serii Myśli i ludzie dotyczące omawianych autorów (m.in. Sokrates, Platon, św. Augustyn, Kartezjusz, Hume, Kant, Schopenhauer, James, Dewey, Husserl i inni);

6. Gutek, Gerald E. (2007), Filozofia dla Pedagogów, GWP;

7. Jaspers, Karl (1998) Wprowadzenie do filozofii, Siedmioróg;

8. Kotarbiński, Tadeusz (1986), Medytacje o życiu godziwym, WP;

9. Migasiński, Jacek (2011), Filozofia Nowożytna Postacie – Idee – Problemy, Stentor Warszawa;

10. Nagel, Thomas (1998), Co to wszystko znaczy. Bardzo krótkie wprowadzenie do filozofii Aletheia, Warszawa;

11. Perzanowski, Jerzy (1989) Jak filozofować? w: tenże (red.), Jak filozofować, PWN, Warszawa 1989 (tekst jest dostępny w wersji elektronicznej);

12. Strawson, Peter (1994) Analiza i metafizyka: wstęp do filozofii, Wydawnictwo Znak, Kraków;

13. Tatarkiewicz, Władysław (dowolne wyd.), Historia filozofii, PWN Warszawa;

14. Wojtysiak, Jacek (2003), Pochwała ciekawości, Znak Kraków.