Geastrum quadrifidum

• Lycoperdon coronatum - Scopoli -, Flora carniolica 2: 490, no. 1634 (1772)

• Lycoperdon fenestratum - Batsch - Elenchus fungorum: 151 (1783)

• Geastrum quadrifidum - Persoon - Neues Magazin für die Botanik 1: 86 (1794)

• Geastrum quadrifidum var. quadrifidum - Persoon - Neues Magazin für die Botanik 1: 86 (1794)

• Geastrum quadrifidum var. minus - Persoon - Synopsis methodica fungorum: 133 (1801)

• Geastrum quadrifidum var. majus - Albertini & Schweinitz - Conspectus fungorum: 79 (1805)

• Geaster coronatus - (Scopoli) J. Schröter - Kryptogamen-Flora von Schlesien 3-1(6): 702 (1889) 

• Geastrum coronatum - (Scopoli) J. Schröter - Kryptogamen-Flora von Schlesien 3-1(6): 702 (1889)

• Geastrum minus - (Persoon) G. Cunningham - Proc. Linn. Soc. New South Wales: 81 (1926)

• Geaster minus - (Persoon) G. Cunningham - Proc. Linn. Soc. New South Wales: 81 (1926)

• Geastrum quadrifidum var. sabulosum - V.J. Staněk - Flora CSR - Gasteromycetes: 439, 794 (1958)

De Vierslippige aardster is een kleine nestaardster met een gesteeld, grijs bolletje met een apophyse (uitzakking aan de onderzijde van het bolletje). De mondzone is gewimperd en heeft een hof op een soort verhoging met duidelijke ringvoor. De 4 (-5) slippen blijven met de punten vastgehecht aan de als een bekertje in de grond achterblijvende zwamvloklaag (het “nest”) en wijzen uiteindelijk bijna recht naar beneden. Ongeopende vruchtlichamen groeien ondergronds en zijn (afgeplat) bolvormig, 7-20 mm in doorsnede, met vastgegroeide aarde. 

De Grote vierslippige aardster (G. fornicatum) onderscheidt zich door zijn veel grotere formaat en niet begrensde mondzone. Als de Vierslippige aardster is losgeraakt van het nest is verwarring mogelijk met de Kleine aardster (G. minimum), die echter vastgegroeide aarde aan de onderzijde der slippen heeft en altijd meer dan vier slippen.

Leo Jalink, 2019  CC-BY-SA 3.0

De Vierslippige aardster (Geastrum quadrifidum) groeit vrijwel uitsluitend in naaldbossen (Zilverspar, Spar, ook wel Den en Lariks) op droog tot matig vochtig, bij voorkeur kalkhoudend, al dan niet lemig zand, vaak op plaatsen met een dikke laag naaldenstrooisel. In het buitenland komt de soort ook voor in open grazige vegetaties en jeneverbesstruwelen op kalk.

De soort was in het begin van de 20e eeuw vrij algemeen maar is sindsdien sterk achteruitgegaan en nu zeldzaam. De Vierslippige aardster is in de rest van Europa algemeen, ook in de meer gematigde klimaatzones. In het zuiden van Europa staat de soort vooral in berggebieden. De soort komt noordelijk voor tot de 66e breedtegraad (Engeland, Midden-Zweden, Zuid-Finland, Estland).

Leo Jalink, 2019  CC-BY-SA 3.0

• Hansen L. & H. Knudsen (1997) - Nordic Macromycetes, Vol. 3:  342

• Jalink, Leo M (1995) - De aardsterren van Nederland en België. Coolia 38 Supplement

• Kelderman, P.H. (1996) - Aardsterren en Gesteelde stuifzwammen in Limburg. Natuurhistorisch maandblad 86(10): 235-249

• Læssøe, T.; J.H. Petersen; T.G. Frøslev & J.Heilmann-Clausen (2024) – Key to star-shaped gastromycetes (Astraeus, Geastrum and Myriostoma). Keys to the fungi of temperate Europe

• NMV (?) - Veldgids zeereep: Aardsterren (Geastrum en Myriostoma) online

• Wertwijn, J.W. (?) - Determinatietabel aardster-achtigen voor natuurgidsen.  Natuur in en om Diemen

• Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 22: Bermen van schelpenpaden in bossen. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 2: 686-687

• Breitenbach & Kränzlin (1986) - Pilze der Schweiz 2: 382 nr. 500

• Eeden, F.W. van (1877) - Geaster cesatii Rabenhorst - Cesati's Aardster. Flora Batava 15: 1145

• Fricke, S. & H-H. Handke (1961) -Untersuchungen zur 0ffnungsweise der Geastraceen-Fruchtkörper. Zeitschrift für Pilzkunde 27: 113-122

• Jeppson, M., Nilsson, R.H. & Larsson, E. (2013) - European earthstars in Geastraceae (Geastrales, Phallomycetidae) – a systematic approach using morphology and molecular sequence data. Systematics and Biodiversity 11(4): 437-465

• Jülich (1984) - Nichtblätterpize, Gallertpilze und Bauchpilze: 478

• Keizer (1998) - Geïllustreerde Paddenstoelenencyclopedie: 146

• Kelderman, P.H. - Hoe is het anno 2010 met de aardsterren in Limburg gesteld. Natuurhistorisch maandblad 2010 99-10 blz. 217-225

• Knijnsberg, L. (2013) - Aardsterren in de duinen van Kennemerland. tussen Duin & Dijk - Natuur in Noord-Holland 12(3): 12-15

• Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 2: 1251 (foto)