Hein-Johan Heinsius (grietenijsecretaris)

Hein (Heinsius) Johans (Johannes) van Laenstra Heinsius (Oldeholtpade, voor 1650 – Dokkum, voor 8 maart 1719), procureur postulant, compagnieschrijver, grietenijsecretaris en notaris. Hein-Johan Heinsius was een zoon van de gedeputeerde Johan Heinsius. De octrooihouder Hans Heinsius lijkt zijn neef. 

Vormde de Heinsius-familie in Heerenveen. Grietenijsecretaris lijkt te starten als procureur-postulant in 1671. Het ambt van grietenijsecretaris vervulde men niet levenslang. Men treft hem consequent aan, vooral als Heinsio Joannis, tot 14 februari 1687, wanneer zijn opvolger S. van Echten start. Dat moet haast wel Sibrandus van Echten zijn, in 1690 de schrijver van een compagnie. In Dokkum is Heinsius ook bekend vanaf 1690, wanneer hij daar burger werd, als de oud-secretaris (-van Haskerland). Heinsius was opeenvolgend: procureur-postulant van het Gerecht van Stellingwerf (1671), secretaris van de grietenij Haskerland (1672) en schrijver van een Compagnie Cavallerie onder Colonel Ritmeester Ignatius van Kingma (1673). De vrees voor Bommen Berend zat erg diep. Na het rampjaar 1672 met de moord op de broers De Witt is hij bij zijn aantreden als volgt opgenomen: "Heinsius Joannis van de comp. des Ritmrs. Kingma in plaets van N. Schagen, den 30. Aug.ti 1673." Bij aftreden als volgt afgezet: "Arent Barels van de comp. des ritmrs. Kingma in plaets van H.J. Heinsius den 26 dito 1682." Heinsius had tal van stemgerechtigde boerderijen en noemde zich aanvankelijk ook van Laenstra. Huwde driemaal: Trijntje Andries de Wendt (1671), Titia Schick (1680) en Antje Lieuwes (1694). Moet derhalve zeker voor 1650 geboren zijn. We stellen verder vast dat de grietenijsecretaris lang actief was en overwegend secretaris werd genoemd. In 1679 was Wytske Douwes in Joure een dienstmaagd van de secretaris Heinsius. Joure was in die periode zijn uitvalsbasis. Zou volgens een grafsteen in Joure gestorven zijn in 1686. Ao 16.. den ... is in den heere godtsalighlijck ontslapen den eerentphesten voorsienige Heinsius Johannis Heinsius secretaris van Haskerlant out in syn ... iaer en leit alhier begraven. Op de grafsteen komt het familiewapen voor. Enkele bronnen beschrijven dit wapenschild: I. Friese adelaar; II. doorsneden: 3 sterren; 2 eikels paalgewijs. Het wapenboek Hesman heeft er een afbeelding van staan. Overleden in 1686, maar wie is er dan onder zijn naam als notaris gehuwd in Dokkum met Antje Lieuwes in 1694? Verder geen kerkelijk ambt van hem bekend, waar grietman Heinsius wel enige tijd kerkvoogd was. Bijzonder is de notering in het dagboek van de vroedvrouw van Dokkum, Catharina Schrader, bij de geboorte van zijn laatste kind Auckjen Heynsius. Men promoveerde in die tijd nogal eens van secretaris naar notaris. Notaris eindigde op de lijst met rijkste Friezen.