Geert Heinsius (grietman)

Geert (Dircks, Hendricks) Heinsius (voor 1630 – na 1669), duaal grietman van de grietenij Weststellingwerf (1651-1669). Geert had mogelijk een schoonzoon of neef Johan Heinsius, die hem opvolgde als grietman van de grietenij Weststellingwerf (1666-1674). Geert was wellicht de zoon van Dirck van Byllandt Heinsius.

Geert was een grietman van Weststellingwerf in een lange periode (18 jaar) van 1651 tot 1669. Dat ambt was hier een gedeelde duobaan met de grietman Dirck Hobbesz. van Baerdt (1619-1673). Na de verkiezingen was het ambt om moverende redenen 'gerefuseerd'. De bronnen noemen hem met vele portefeuilles zoals: mederechter (1653), bijzitter, (1655, 1656, 1657, 1658, 1660, 1661, 1662), bijzitter gerefuseert (1664), mederechter (1665), spijlcker (1667), en bijzitter (1668). In de andere jaren is hij de grietman. Vanaf 1666 is dat ambt van hem ingevuld samen met Johan Heinsius in de periode 1666-1672. Na 1668 treffen we Geert niet meer aan, in die positie. Mogelijk is Geert dan overleden, maar geleidelijk overdragen betekent geen plotselinge dood. Geert van Byllandt Heinsius, is nadien nog wel vermeld, te Huizum, als voogd van de kinderen van Hotze van Haerda, de broer van zijn vrouw. Vanaf het rampjaar 1672, met de aanvallen van Bommen Berend, zit Johan Heinsius als grietman alleen op deze plek. Na die woelige periode wordt het in 1674 Ernst van Haren. De familie Heinsius in Heerenveen heeft een eigen genealogie (Wijngaarden: Anderhalve eeuw Heinsius in Friesland). Die genealogie is aan te sluiten op het andere geslacht met de naam Heinsius. Geert Heinsius zou dus de zoon kunnen zijn van Dirk Gerrits van Bijllandt Heinsius van Oldegaleijen, welke huwde met Riemcke van Haerda, waar juist in dat bewuste stakingsjaar 1669 (wegens aftreden?) het aandeel van Geert Heinsius in Juwersma state verkocht werd door zijn halfzuster Botje van Drogenham. Hij lijkt zelf geen kinderen te hebben. Vervulde zijn bestuurlijke rol waarschijnlijk minder prominent en op de achtergrond, waarbij de opmars van Bommen Berend richting Friesland, maar net, werd voorkomen. Zijn lange ambtsperiode resulteerde in peperdure militairen, zoals de grootverdiener Ernst van Haren, de ritmeester van een Compagnie Karabijns. Johans zoon Hein-Johan Heinsius werkte voor ritmeester Ignatio Kingma. Kortom de grietman speelde een belangrijke rol, maar wie hij werkelijk was, is nog onduidelijk gebleven.