การเตรียมผสมเซรุ่ม
ก่อนใช้เซรุ่มแก้พิษงูชนิดผงแห้ง ต้องละลายด้วยสารละลายที่บรรจุมาในกล่อง (หรือละลายด้วยน้ำกลั่นสำหรับฉีดปริมาณ 10 มล.) ทำการละลายเบาๆ โดยกลิ้งขวดเซรุ่มไปทางเดียวกันจนละลายเป็นสารละลายใสหรือสีเหลืองจางๆ ห้ามเขย่าจนเกิดฟอง
-ผสมเซรุ่มในน้ำเกลือ NSS หรือ 5%D/N/2 ให้เป็น 100-200 mLขึ้นอยู่กับน้ำหนักตัวผู้ป่วยและความต้องการสารน้ำ
วิธีบริหารเซรุ่ม
- วิธีการให้เซรุ่ม คือ ช่วงแรกให้หยดเข้าหลอดเลือดดำช้าๆ เพื่อสังเกตอาการข้างเคียงที่เกิดจากแพ้เซรุ่ม หากไม่มีอาการใดก็สามารถให้เร็วขึ้นให้หมดภายใน 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมง (ประมาณ 2 ml/min)
- ระหว่างให้เซรุ่ม แพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ต้องเฝ้าดูอาการผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด เพื่อที่จะตรวจพบและรักษาอาการข้างเคียงที่รุ่นแรงได้อย่างรวดเร็ว
การรักษาแพ้เซรุ่มแก้พิษงู
- ให้เตรียมยาแก้แพ้เซรุ่มแก้พิษงู ไว้ก่อนเสมอ โดยใช้ Adrenaline 1 amp (1mg/ml)
ผู้ใหญ่ขนาด 0.5 mLหรือเด็ก ขนาด 0.01 mL ต่อน้ำหนักตัว 1 Kg ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง (SC) เมื่อเกิดปฏิกิริยาแพ้เซรุ่ม
งูพิษต่อระบบประสาท (Neurotoxin)
เซรุ่มแก้พิษงูชนิดจำเพาะมี 4 ชนิด ได้แก่
1.เซรุ่มแก้พิษงูจงอาง(King Cobra antivenin) ทำลายพิษงูจงอาง(Ophiophagus hannah)ได้ไม่น้อยกว่า 0.8 mg/ml
2. เซรุ่มแก้พิษงูเห่า (Cobra antivenin) ทำลายพิษงูเห่า (Naja kaouthia) ได้ไม่น้อยกว่า 0.6 mg/ml
3. เซรุ่มแก้พิษงูสามเหลี่ยม(Banded Krait antivenin) ทำลายพิษงูสามเหลี่ยม (Bungarus fasciatus)ได้ไม่น้อยกว่า 0.6 mg/ml
4. เซรุ่มแก้พิษงูทับสมิงคลา (Malayan Krait antivenin) ทำลายพิษงูทับสมิงคลา(Bungarus candidus)ได้ไม่น้อยกว่า 0.4 mg/ml
เซรุ่มแก้พิษงูรวมระบบประสาท (Neuro polyvalent snake antivenin)ประกอบด้วย เซรุ่มแก้พิษงูระบบประสาททั้ง 4 ชนิดในขวดเดียวกัน
สามารถทำลายพิษงูจงอางได้ไม่น้อยกว่า 0.8 mg/ml
สามารถทำลายพิษงูเห่าได้ไม่น้อยกว่า 0.6 mg/ml
สามารถทำลายพิษงูสามเหลี่ยม ได้ไม่น้อยกว่า 0.6 mg/ml
สามารถทำลายพิษงูทับสมิงคลาได้ไม่น้อยกว่า0.4 mg/ml
งูพิษต่อระบบโลหิต (Hematotoxin)
เซรุ่มแก้พิษงูชนิดจำเพาะมี 3 ชนิด ได้แก่
1. เซรุ่ม แก้พิษงูกะปะ(Malayan Pit Viper antivenin) ทำลายพิษงูกะปะ (Calloselasma rhodostoma)ได้ไม่น้อยกว่า 1.6 mg/ml
2. เซรุ่มแก้พิษงูเขียวหางไหม้(Green Pit Viper antivenin) ทำลายพิษงูเขียวหางไหม้ (Trimeresurus albolabris) ได้ไม่น้อยกว่า 0.7 mg/ml
3. เซรุ่มแก้พิษงูแมวเซา(Russell’s Viper antivenin) ทำลายพิษงูแมวเซา (Daboia russelli siamensis) ได้ไม่น้อยกว่า 0.6 mg/ml
เซรุ่มแก้พิษงูรวมระบบโลหิต (Hemato polyvalent snake antivenin)ประกอบด้วย เซรุ่มแก้พิษงูระบบโลหิตทั้ง 3 ชนิดในขวดเดียวกัน
สามารถ ทำลายพิษงูกะปะ ได้ไม่น้อยกว่า 1.6 mg/ml
สามารถทำลายพิษงูเขียวหางได้ไม่น้อยกว่า0.7mg/ml
สามารถทำลายพิษงูแมวเซาได้ไม่น้อยกว่า 0.6 mg/ml
การประเมินความรุนแรงของผู้ป่วยที่ถูกงูพิษต่อระบบโลหิตกัด
กรณีให้ส่งต่อ คือ งูเห่ากัด หรือสงสัยว่างูเห่ากัด
Reference
1. Warrell DA. Guidelines for the management of snake-bites. World Health Organization 2010; 153:83-95.
2. http://www.saovabha.com/th/product_serum.asp?nTopic=2. (15/12/2558 )
3. http://webdb.dmsc.moph.go.th/ifc_toxic/a_tx_1_001c.asp?info_id=104. (15/12/2558 )
4. แนวทางการดูแลรักษาผู้ป่วยถูกงูกัดและการให้เซรุ่มต้านพิษงู. จัดทำครั้งที่ 1. โรงพยาบาลพุทธชินราช . 2557.
5. http://med.mahidol.ac.th/poisoncenter/th/pois-cov/snake. (4/1/2559)
สามารถดูแบบฟอร์มฉบับเต็มที่ไฟล์ด้านล่าง