engel 04

1 Noodzakelijke engel

De engel is noodzakelijk en dus

gevallen, vleugels als nagels in

het vlees gegroeid. Hij gaat gebukt.

Droog en bijna sloom begint hij

zijn dag met het vergeten van zijn instrument

hij heeft een stem maar houdt hem tegen.

Eén noot, zo weet hij, en er is

geen terugweg meer, het web

weeft zich dan als vanzelf.

De verhalen over hem bekend

zijn vals: 'Geluid of geen geluid

dat is alles wat je hebt

Ik ben er niet, nog lang niet, nee —

de vonk, de afgrond en de sprong

zij rusten diep in mij.'

Hij is niet onder ons om

wonderen te verrichten maar

ons de kale plekken voor te spelen

een

voor

een.

31

Hij komt niet graag in kerken

waar zijn voorouders zweven of

uit de kist der middeleeuwen klimmen.

Er was altijd al iets mis met hun devotie

verholen loerden ze met geloken ogen

naar de wereld daar beneden

Onder hun gewaden verlangden zij

naar een lichaam om mee te hijgen

eten, drinken, rond te woelen in bed.

Hij lijkt in niets op hen

hij is in alles behalve

zijn aanwezigheid een mens

Hij mijdt de pleinen met de beelden

zijn schoenzolen zijn naar buiten uitgesleten

zijn vleugels gesneden in de snit van een colbert.

40

Ook bij de oude meesters hingen

ze er maar zo'n beetje bij

de bevestiging der vleugels

weggemoffeld voor het oog

Zelfs bij Leonardo (die beter

kon weten) houd je net als Maria

je hart vast en wankelt

het geloof in de aviatiek

Niemand hield van dit dogma

dat de liefde ontzielde, zelfs

Maria doet uiterst afwerend—zo van

waar blijft Jozef, mijn liefste, mijn timmerman.

41

Tule, riet, papier, taf,

gaas, bombazijn maar

Leonardo's vleugels vlogen niet.

Engelen bestaan in gedichten

of op schilderijen waar zij

roerloos in beweging zijn.

Hij maakte de mens open

hij maakte de vogel open

vergeleek en zag dat het niet kon.

En toch; tule, riet, papier, taf,

gaas, bombazijn dat door zijn vingers glijdt

zijn vingers die een schaduw laten vliegen op de muur.

42

Te zwaar en daarom uit de lucht gevallen

in aarde weggezakte engelen

In een formatie van vier netjes neergestort

steken zij hun kop uit het vlakke landschap op

Vier hoofden met blinde Cycladenogen

getuigen van wat hier onder de voet werd gelopen

Op verdwenen wegen eeuwen geleden—van wat

nooit boven tafel kwam maar gewoon zakte en brak.

`Dit is de taal waarin ook jullie eens zullen spreken

de taal van scherven, fragmenten, sintels en gruis.'

Zo dalen hun stemmen vierstemmig en kuis

in lage, steeds lager dalende madrigalen.